Thánh Cyril ở Giêrusalem (315?-386)
Lược sử
Những khó khăn trong Giáo Hội ngày nay chỉ là thiểu số so với các chấn động của lạc giáo Arian thời ấy khi họ từ chối thiên tính của Đức Kitô. Thánh Cyril bị vướng vào vòng tranh luận, bị Thánh Giêrôme kết án là người theo tà thuyết Arian và sau cùng ngài đã được thanh minh bởi những người của thời ấy và được tuyên xưng là Tiến Sĩ Hội Thánh năm 1822.
Chúng ta không biết nhiều về cuộc đời thơ ấu của Thánh Cyril. Các sử gia ước đoán ngài sinh trong khoảng năm 315, và lớn lên ở Giêrusalem. Về gia đình ngài, có lẽ cha mẹ ngài là Kitô Hữu và dường như ngài rất thảo kính cha mẹ. Ngài thúc giục các dự tòng kính trọng các bậc sinh thành "vì dù chúng ta có đền đáp thế nào đi nữa, cũng không thể nào bù đắp được công ơn sinh thành của cha mẹ." Chúng ta còn được biết ngài có một em gái và một cháu trai, Gelasius, sau này là giám mục và là thánh.
Qua các văn bút ngài để lại, dường như ngài thuộc nhóm gọi là Solitary (Độc Thân). Họ là các người sống tại gia nhưng giữ đức khiết tịnh, khổ hạnh và phục vụ.
Sau khi được tấn phong là phó tế và sau đó là linh mục, đức giám mục Maximus đã giao cho ngài trách nhiệm dạy giáo lý cho dự tòng và tân tòng. Sách Giáo Lý ngài viết vẫn có giá trị như một thí dụ điển hình cho nền tảng thần học và phụng tự của Giáo Hội vào giữa thế kỷ thứ tư.
Khi nạn đói càn quét Giêrusalem, dân chúng chạy đến Đức Cyril xin giúp đỡ. Vì không có tiền, ngài phải bán một số đồ dùng của nhà thờ để giúp đỡ người đói. Nhưng có những lời dèm pha rằng một số áo lễ được dùng làm y phục cho kép hát.
Sự bất hòa giữa Acacius và Đức Giám Mục Cyril bắt đầu là về vấn đề quản hạt chứ không phải vấn đề tín lý. Là giám mục của Caesarea, Acacius nghĩ rằng mình có toàn quyền trên các giám mục Palestine. Nhưng Đức Giám Mục Cyril lý luận rằng thẩm quyền của Acacius không bao gồm Giêrusalem vì Giêrusalem là một "tông tòa" -- là ngai tòa do các tông đồ thiết lập.
Có thể nói một nửa nhiệm kỳ giám mục của Đức Cyril là bị đầy ải. Sau cùng, ngài trở về Giêrusalem, lúc ấy đã tan nát vì lạc giáo, ly giáo và tranh giành, tàn lụi vì tội lỗi. Năm 381, ngài đến tham dự Công Đồng Constantinople, là công đồng hoàn tất bản kinh Tin Kính Nicene và phe Arian bị kết án. Đức Cyril được thanh minh và được tẩy sạch mọi tiếng xấu trước đây, các giám mục tham dự Công Đồng đã ca ngợi ngài như vị quán quân chính thống chống với bè phái Arian.
Đức Cyril sống an bình tám năm ở Giêrusalem và từ trần năm 386, khi ngài khoảng bảy mươi tuổi.
Suy niệm 1: Thanh minh
Thánh Cyril bị vướng vào vòng tranh luận, bị Thánh Giêrôme kết án là người theo tà thuyết Arian và sau cùng ngài đã được thanh minh bởi những người của thời ấy và được tuyên xưng là Tiến Sĩ Hội Thánh.
Khi Đức Maximus từ trần, Cha Cyril được tấn phong làm giám mục của Giêrusalem. Vì ngài được sự hỗ trợ của giám mục Caesarea là Acacius, người theo lạc thuyết Arian, nên phe chính giáo chỉ trích việc bổ nhiệm này, và phe Arian lại nghĩ rằng họ có thêm một đồng minh. Cả hai phe đều sai lầm, và Đức Cyril thì kẹt ở giữa.
Bị hiểu lầm, ai cũng muốn biện minh để phân rõ trắng đen. Nhưng nỗ lực bản thân thường không đem lại hiệu quả tốt, mà phải thanh giã tự thanh, nghĩa là bản thân cứ sống tốt và chờ đợi thời gian, để rồi nhờ vào tha nhân mà việc thanh minh mới có thành tựu.
* Lạy Chúa Giêsu, Đức Maria Mẹ Chúa xưa kia cũng bị chính Thánh Cả Giuse hiểu lầm về hiện trạng mang thai. Mẹ đã không làm gì để biện minh, nhưng chính Thiên Chúa đã ra tay can thiệp và giải thích để trả lại thanh danh cho Mẹ. Xin Chúa giúp chúng con cố sống tốt và phó thác cho bàn tay Chúa.
Suy niệm 2: Thảo hiếu
Cyril rất thảo kính cha mẹ. Ngài thúc giục các dự tòng kính trọng các bậc sinh thành "vì dù chúng ta có đền đáp thế nào đi nữa, cũng không thể nào bù đắp được công ơn sinh thành của cha mẹ".
Nếu gia đình là chiếc nôi của mọi công cuộc giáo dục, thì lòng thảo hiếu là một tình cảm thiêng liêng căn bản phải được trân trọng. Không lạ gì người đời đã nâng cao thành đạo hiếu; còn Chúa thì đặt thành luật trong mười điều răn; và thánh Phaolô thì khai triển như một tiêu chuẩn để đánh giá (1Tm 5,3-8).
Lòng thảo hiếu thường được biểu lộ đậm nét trong trường hợp người thân qua đời với việc lo hậu sự cũng như tổ chức lễ giỗ sau đó. Quả là tốt nhưng cần thiết hơn là phải báo hiếu ngay khi các ngài còn sống, bằng cuộc sống không làm ô danh nhưng làm vinh danh các ngài.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con sống đạo hiếu không chỉ để được sống lâu (Hc 3,6) nhưng để chu toàn bổn phận làm con.
Suy niệm 3: Dạy giáo lý
Sau khi được tấn phong là phó tế và sau đó là linh mục, đức giám mục Maximus đã giao cho ngài trách nhiệm dạy giáo lý cho dự tòng và tân tòng.
Dạy giáo lý là giúp người ta khám phá nơi con người của Đức Kitô tất cả ý định muôn đời của Thiên Chúa. Đó là tìm hiểu ý nghĩa các hành động và lời nói của Đức Kitô, cùng những dấu chỉ Người thực hiện (Sách Giáo Lý số 426).
Người nào được mời gọi giảng dạy về Đức Kitô trước hết phải tìm mối lợi tuyệt vời là được biết Đức Kitô; phải mất hết... để được Đức Kitô và được kết hợp với Người (Sách Giáo Lý số 428), để rồi giảng dạy như phát ngôn viên của Đức Kitô, để Đức Kitô dạy qua miệng lưỡi mình.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp mọi giáo lý viên biết áp dụng cho mình lời nói nhiệm mầu của Chúa: Đạo lý tôi dạy không phải là của tôi, nhưng là của Đấng đã sai tôi (Ga 7,16).
Suy niệm 4: Dèm pha
Vì không có tiền, ngài phải bán một số đồ dùng của nhà thờ để giúp đỡ người đói. Nhưng có những lời dèm pha rằng một số áo lễ được dùng làm y phục cho kép hát.
Những ai tưởng rằng đời sống các thánh thật đơn giản và êm đềm, không một chút tranh chấp trần tục, chắc phải kinh hoàng về cuộc đời Thánh Cyril. Tuy nhiên, mọi Kitô Hữu không thể thoát khỏi những khó khăn như chính Thầy mình đã trải qua.
Theo đuổi chân lý là một con đường phức tạp và không cùng, và mọi người thiện tâm đều đau khổ vì sự tranh giành và lầm lạc. Những chướng ngại về tri thức, tình cảm và chính trị có thể trì trệ đôi chút những người như Thánh Cyril. Nhưng đời sống của họ, nhìn toàn bộ, sẽ là những mẫu mực của sự thành tâm và dũng cảm.
* Lạy Chúa Giêsu, trên bước đường truyền giáo, Chúa cũng từng bị dèm pha đến mức bị xem là dùng tướng quỷ mà trừ quỷ. Xin Chúa giúp các nhà truyền giáo can đảm vượt qua thử thách này để luôn trung thành với sứ mạng rao giảng.
Suy niệm 5: Đầy ải
Có thể nói một nửa nhiệm kỳ giám mục của Đức Cyril là bị đầy ải.
Khi Đức Cyril không hiện diện trong các công đồng mà Acacius triệu tập, Acacius và phe cánh đã kết án ngài là đã bán vật dụng của nhà thờ để kiếm tiền và trục xuất ngài. Đức Cyril phải lưu đầy ở Tarsus trong khi chờ đợi việc kháng cáo. Sau đó, ngài xuất hiện trong Công Đồng Seleucia, trong đó phe bán-Arian (vừa theo chính giáo, vừa theo Arian) chiến thắng. Kết quả là Acacius bị truất phế và Đức Cyril được trở về ngai tòa cũ.
Tuy nhiên, hoàng đế không hài lòng về kết quả này, và một lần nữa, Đức Giám Mục Cyril lại bị trục xuất và chỉ trở về khi hoàng đế Julian lên ngôi. Được vài năm sau, một sắc lệnh của tân hoàng đế Valens trục xuất tất cả các giám mục được Julian hồi phục, và Đức Cyril lại phải lưu đầy cho tới khi Valens qua đời.
* Lạy Chúa Giêsu, chương trình của Chúa thật diệu kỳ vượt quá trí hiểu loài người, xin giúp chúng con đón nhận và mãi tín trung với Chúa.
Suy niệm 6: Phe Arian
Năm 381, ngài đến tham dự Công Đồng Constantinople, là công đồng hoàn tất bản kinh Tin Kính Nicene và phe Arian bị kết án.
Tà thuyết Arian được gọi như vậy là vì người khởi xướng mang tên Arian. Họ chủ trương rằng Con Thiên Chúa đã xuất thân tự hư không và có một bản thể khác với Chúa Cha.
Công Đồng chung thứ 1 họp tại Nicene đã kết án Arian và tuyên xưng trong kinh Tin Kính rằng: Con Thiên Chúa được sinh ra chớ không phải được tạo thành, đồng bản thể với Chúa Cha.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn kiên vững trong niềm tin, đừng bao giờ xiêu lòng đi theo các lạc thuyết.
Lm. Phêrô Nguyễn Ngọc Mỹ