Dân Chúa Âu Châu

Nhiều người chúng ta nghĩ, ha, cúm thì có gì đâu, nặng hơn cảm chút đỉnh ấy mà, hai năm qua tôi chả chích ngừa, cũng chẳng sao! Thế mà, theo một bài trong tạp chí “Patient Care” dành cho các bác sĩ số tháng 11 này, các chuyên gia y tế hàng đầu của ba cơ quan National Foundation for Infectious Diseases, National Coalition for Adult Immunization, và Centers for Disease Control and Prevention (CDC) đều khẩn thiết khuyên các bác sĩ năm nay cố thuyết phục những vị bệnh nhân cần chích ngừa cúm song đến giờ vẫn chưa, nên thực hiện việc này ngay đi.
CÚM NĂM NAY CÓ LẼ SẼ DỮ
Hai Mùa Đông qua, cúm đến rồi đi nhẹ nhàng thôi nên nhiều vị trong chúng ta coi thường. Nhưng năm nay có lẽ nó sẽ rất dữ.
Úc Châu đang trải qua một mùa cúm nặng nhất trong vòng 5 năm rồi. Và từ trước giờ, khi nào cúm ở Úc hoành hành mạnh, thì y như rằng ở Mỹ, nó cũng hung hăng ghê lắm. Vì thế, các chuyên gia y tế mới lo ngại Mùa Đông tháng giá sắp tới chúng ta sẽ khó yên lành với cúm.
“Nếu ở Mỹ ta, mà có nhiều người sẽ đau khổ và chết vì cúm, thì thực không thể chấp nhận được,” Bác Sĩ Julie Gerberding, Giám Đốc Trung Tâm Kiểm Soát Và Phòng Ngừa Bệnh Tật (CDC) phát biểu, tại Hiệp Hội Báo Chí Quốc Gia (National Press Club) vào tháng 09 vừa qua.
Đúng, thuốc ngừa cúm năm nay rất nhiều, không khan hiếm đến giành giật như mấy năm trước, nên để đau khổ hoặc tử vong vì cúm thì thật uổng. 85 triệu lượng thuốc chích ngừa cúm đã được chế sẵn sàng cho năm nay, thêm vào đó, 4 triệu lượng thuốc ngừa qua đường xịt vào mũi (FluMist), cho những người khỏe mạnh trong hạn tuổi 5 đến 49 muốn ngừa, nhưng không thích bị chích.
Năm nay, các chuyên gia y tế đặc biệt lưu ý những người bệnh suyễn nên chích ngừa cúm. Nhiễm cúm, sẽ khiến suyễn quay lại, hoặc trở nặng, và người lớn cũng như trẻ em mang bệnh suyễn rất dễ có biến chứng gây do cúm, như sưng phổi, nhiễm trùng hô hấp cấp tính, và chết. Theo Chương Trình Giáo Dục Và Phòng Ngừa Suyễn (National Asthma Education and Prevention Program), chích ngừa cúm là “một trong những mặt chữa trị thiết yếu giúp người bệnh suyễn vui sống”.
Tuy vậy, một khảo cứu gần đây cho biết, số người bệnh suyễn không ít (đến 5-10% dân số), song điều đáng ngạc nhiên là đa số những người bệnh suyễn lại không được chích ngừa cúm hàng năm. Những vị làm khảo cứu thấy, theo những dữ kiện ghi nhận trong các năm 1999-2001, chỉ có 1/3 (một phần ba) người lớn có bệnh suyễn, và 1/5 (một phần năm) người lớn có bệnh suyễn dưới 50 tuổi được chích ngừa cúm. Khảo cứu đưa ra một số lý do có thể vì đó, số người bệnh suyễn chích ngừa cúm không nhiều, nhưng đồng thời cũng nhấn mạnh việc các bác sĩ nên cố vượt qua những trở ngại này, và tích cực chích ngừa cúm cho người bệnh suyễn.
Các chuyên gia y tế cũng khuyên những vị cần chích cúm, cùng lúc, nên chích ngừa luôn bệnh sưng phổi gây do vi trùng Pneumococcus (loại vi trùng gây bệnh sưng phổi nhiều nhất). Ngừa cúm thì hàng năm, trước và trong mùa cúm (tốt nhất vào tháng 10 đến giữa tháng 11 trước khi cúm đến), còn chích ngừa bệnh sưng phổi do vi trùng Pneumococcus, thường chỉ cần một mũi trong đời. Chương trình Medicare trả cho cả chích ngừa cúm lẫn chích ngừa bệnh sưng phổi do vi trùng Pneumococcus.
NHỮNG AI CẦN CHÍCH NGỪA CÚM?
Cơ Quan Y Tế Công Cộng Hoa Kỳ (US Public Health Service) đề nghị chích ngừa cúm cho các trẻ em (từ 6 tháng trở lên) và những người lớn bị nguy hiểm nếu nhiễm cúm:
- Người lớn 50 tuổi trở lên, dù không có bệnh gì quan trọng.
- Trẻ em trong khoảng tuổi 6-23 tháng.
- Phụ nữ mang thai, thai kỳ sẽ vào tháng thứ 4 trở đi khi mùa cúm đến.
- Trẻ em tuy ngoài khoảng tuổi 6-23 tháng và người lớn tuy dưới 50, tuy không mang thai, nhưng đang mang các bệnh kinh niên như bệnh tim, bệnh phổi (kể cả suyễn như chúng ta đã đọc ở đoạn trên), bệnh thận, bệnh tiểu đường, thiếu máu nặng, bệnh AIDS, v.v.. hoặc người đang dùng những loại thuốc khiến sức kháng cự của cơ thể suy giảm (như thuốc Prednisone), thuốc chống ung thư.
- Người trong các viện chăm sóc đặc biệt (nursing homes).
- Người dưới 19 tuổi đang phải uống Aspirin lâu dài (vì họ có thể bị hội chứng Reye nếu nhiễm cúm).
- Các bác sĩ, y tá và nhân viên y tế, có nhiệm vụ trực tiếp săn sóc những người thuộc các thành phần kể trên, cả người nhà (household contacts) nữa, cũng nên chích ngừa để tránh nhiễm cúm rồi lây lại cho người thuộc các thành phần cần được chích ngừa cúm kể trên.
Ngoài ra, tuy không thuộc các thành phần trên, song sợ cúm dữ, ai trong chúng ta cũng có thể chích ngừa (trừ người nào bị nhạy ứng với trứng). Năm nay có thêm thuốc ngừa FluMist xịt vào mũi, nhưng FluMist chứa các siêu vi còn hoạt tính, chỉ yếu đi thôi, vẫn có thể gây bệnh, nên chỉ dùng ngừa cho người khỏe trong khoảng tuổi 5 đến 49, và không ở chung nhà với những vị thuộc các thành phần cần chích ngừa cúm kể trên. Các nhân viên y tế cũng không được dùng FluMist.
Các chuyên gia y tế bấm quẻ, Mùa Đông năm nay coi bộ dữ nhiều lành ít, chúng ta chẳng nên giỡn mặt với cúm làm gì, vị nào cần chích ngừa cúm song vẫn còn chưa nên chích ngay đi thôi. Nhiều nơi bắt đầu có cúm hoành hành rồi.