#GNsP – Nằm ven đường Quốc Lộ I, tại thị trấn Voi, Kỳ Phong, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh có một mảnh đất gần 2 mẫu bằng phẳng, không gian thoáng đãng lại bị bỏ hoang và là nơi để trâu bò đến gặm cỏ trong nhiều năm qua. Nhiều du khách sẽ thắc mắc điều này nhưng ít ai biết được rằng mảnh đất ấy xưa kia chính là nơi tọa lạc của một ngôi giáo đường lớn.
Đầu thế kỷ 20, chính nơi đây đã hiện diện một xứ đạo mang tên Hữu Lễ và một ngôi thánh đường hiện diện trên mảnh đất này là thành quả của công cuộc loan báo Tin Mừng của các vị thừa sai Paris đến với đất nước Việt Nam.
Câu chuyện về một xứ đạo bị tan rã và một ngôi thánh đường bị san bằng, khởi đi từ biến cố năm đói Ất Dậu 1945, mà ký ức đau thương của nó gắn liền với cả dân tộc. Số người chết đói tại Miền Bắc lúc bấy giờ ước lượng trên dưới hai triệu người, so với khoảng gần hai mươi lăm triệu đồng bào trên cả nước, tức gần một phần mười dân số. Riêng đối với Bắc kỳ vào thời điểm đó có trên sáu triệu dân: như vậy tỷ lệ số người chết đói lên đến một phần ba.
Trong thời khắc đen tối ấy, rất nhiều giáo hữu xứ Hữu Lễ đã bỏ xứ ra đi kiếm ăn khắp nơi. Sau ngày 2-9-1945 khi Việt Minh lên cướp chính quyền, đồng thời tịch thu toàn bộ tiền bạc của các quỹ cứu đói trên toàn quốc, nghĩa là cướp lấy tài sản của những người đang đói để bắt họ lệ thuộc và theo mình, tình hình đời sống đạo càng tồi tệ hơn. Nhà thờ sau đó bị chiếm dụng và giáo xứ bị tan rã hoàn toàn. Đoàn chiên Chúa không người chăn dắt, tản mác khắp nơi. Một số vì sợ hãi đã bỏ đạo, số khác còn lại giữ đạo trong âm thầm.
Thời gian sau nhà thờ bị đập bỏ và mảnh đất đem chia bán cho những ai muốn mua để xây dựng tư gia. Nhiều người dân lâu năm ở đây còn kể lại rằng, không hộ dân nào sống được trên mảnh đất đó. Cuối cùng các “pháp sư” đều phán, đây là mảnh đất thiêng nên không ai có thể làm nhà để sống trên đó. Và đến hôm nay, trải qua hàng mấy chục năm dài, mảnh đất của nền nhà thờ năm xưa vẫn đang bị nhà nước tịch thu và bỏ hoang.
Cha Antôn Phạm Thế Hưng, Giáo phận Vinh được sai về coi xứ Lạc Sơn, xã Cẩm Minh, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh từ năm 2013, ước mơ xây dựng lại một ngôi nhà nguyện nhỏ mang tên Hữu Lễ tại vùng đất này để tái lập một xứ đạo đã chìm vào quên lãng. Hiện nay Cha Antôn hàng tuần vẫn đều đặn đến thăm bà con giáo hữu vốn rất ít ỏi đang sống tại đây và ban Bí tích cho họ. Một số người bỏ đao lâu năm đã trở về với Giáo hội.
Một giáo hữu nhận ra vị linh mục đầy nhiệt tâm nên đã quảng đại hiến tặng 2 sào đất tại nơi gần nền đất của nhà thờ Hữu Lễ xưa, để cha xây lên ngôi nhà nguyện. Hy vọng một ngày không xa, ước mơ của cha sẽ thành sự và đời sống đạo tại xứ Hữu Lễ xưa sẽ sớm hồi sinh.
Vũ Hoàng Trương