Ngài từ đâu đến?
Xưa nay trong các nền văn hóa nhân loại hầu như đều có sách ghi chép lại gia phả, hay còn gọi là hình ảnh cây nhánh ngành của một dòng họ huyết tộc, triều đại vương quốc…
Và để tìm hiểu về nguồn gốc một người nào, căn cứ theo cuốn gia phả cây dòng họ đó mà lần tìm ra xuất xứ gốc gác của người đó.
Chúa Giêsu sinh ra làm người trên trần gian ở nước Do Thái. Nên cũng thuộc về một dòng tộc.
Thánh sử Matheo đã ghi chép lại gia phả của Chúa Giêsu tuy theo thứ tự huyết thống máu mủ từ tổ tiên, nhưng nhấn mạnh đến khía cạnh đạo đức thần học lời đoan hứa của Thiên Chúa mang đến ơn cứu độ cho con người.
Cây gia phả dòng tộc Chúa Giêsu như Thánh Matheo (Mt 1, 1-17 ) thuật lại theo ba giai đoạn, mỗi giai đoạn bao gồm 14 thế hệ: từ Tổ phụ Abraham đến Vua Davit, từ Vua Salomon đến thời kỳ bị lưu đầy sang Babylon, và từ sau thời lưu đầy ở Babylon trở về đến Chúa Giêsu.
Chúa Giêsu Kito là cao điểm và trung tâm lời đoan hứa ơn cứu độ của Thiên Chúa cho trần gian.
Cuốn sách khởi thủy
Khi đọc gia phả Chúa Giêsu theo Thánh sử Matheo nơi câu đầu viết: „ Liber generationis Jesu Christi… Sách gia phả dòng tộc thế hệ của Chúa Giêsu Kito “ ( Mt 1,1) nhắc nhớ liên tưởng đến sách Sáng Thế ký viết về gia phả công trình sáng tạo trời đất: „Istae generatines caeli et terrae … gốc tích dòng dõi thế hệ của trời đất..„ (St 2,4).
Và nơi sách Sáng Thế Ký còn viết tiếp về gia phả dòng tộc con người nữa: „ Hic est liber generationis Adam in die qua creavit Deus hominem ad similitudinem Dei fecit illum - Đây là gia phả ông A-đam: Ngày Thiên Chúa sáng tạo con người, Chúa làm ra con người giống như Thiên Chúa.2 „ (St 5,1).
Từ khởi đầu gia phả, Chúa Giêsu được sai đến trần gian trong công trình vũ trụ là con người ( Mt 1,1). Và Thánh sử Matheo kết thúc gia phả Chúa Giêsu trong phúc âm với lời sai các Tông đồ, Giáo hội Chúa ở trần gian, đến với mọi dân tộc: „ Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần,20 dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em. Và đây, Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế.“ ( Mt 28, 19 ̣20), như trong sách Sáng thế Ký đã viết về gốc tích trời đất và con người (St 2,4 và 5,1).
Phúc âm Thánh Mattheo trình bày Chúa Giêsu được Thiên Chúa sai đến trần gian làm người trong công trình lịch sử sáng tạo vũ trụ. Và Giáo hội nối tiếp công việc sứ mạng của Chúa Giêsu cũng trong bối cảnh lịch sử toàn thể vũ trụ.
Chúa Giêsu, đức Kitô
Tên Chúa Giêsu với người Công giáo là tên cực trọng, cực thánh. Nên khi hát hay đọc đến tên Chúa Giesu trong kinh Vinh danh và kinh Tin kính mọi người cúi đầu thờ lạy tôn kính.
Jesus viết bằng tiếng Hylạp trong Thánh kinh Cựu ước là „ Jeschua“, mang ý nghĩa như „ JHW là ơn cứu độ“. Ngay chương khởi đầu phúc âm Thánh sử Matheo đã nói đến viếc đặt tên như trọng trách của Thiên Thần nói với cho Ông Giuse : “ Bà (Maria) sẽ sinh con trai và ông phải đặt tên cho con trẻ là Giê-su, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ.(Mt 1,21).
Ơn cứu độ là trung tâm cho sứ mạng của Chúa Giêsu. Vì thế nói đến tên Giêsu sứ mạng cứu độ luôn đi liền với“„Này đây, Trinh Nữ sẽ thụ thai và sinh hạ một con trai, người ta sẽ gọi tên con trẻ là Em-ma-nu-en, nghĩa là „Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-ta." (Mt 1,23. Isaia 7,14).
Mở đầu gia phả, Chúa Giêsu đã được xưng tụng là Jesus Christus (Mt 1,1,16, 18, và 2,4) - theo nguyên ngữ Do Thái là Messias và có ý nghĩa Đấng được xức dầu.
Như thế Thánh sử Matheo không chỉ viết thuật lại lý lịch gia phả Chúa Giêsu có nguồn gốc là một nhân vật lịch sử thành Nazareth, dù việc này giữ vai trò quan trọng. Nhưng còn nhấn mạnh đến sứ mạng Chúa Giêsu là Messias từ xưa nay được trông đợi trong dân Do Thái, như lời đoan hứa về Giêsu đã được loan báo. Tước hiệu Christus- Đấng được xức dầu- của Chúa Giêsu là một điều đặc biệt trong phúc âm theo Thánh Matheo.
Ngoài ra hai vị Tổ phụ Abraham và Vua David được nêu ra trong gia phả Chúa Giêsu như mấu chốt dòng tộc của ngài. Theo Đức giáo hoàng Benedickt XVI. việc nhắc đến hai vị tổ phụ dòng dõi này nói lên điều căn bản “ nguồn gốc Chúa Giêsu phát sinh từ đâu“.
Với Thánh sử Matheo, Chúa Giêsu là con dòng tộc Vua David vừa về phương diện pháp lý và vừa về khía cạnh thần học: Chúa Giêsu Kitô là Messia của dòng tộc vua David được trông đợi mong chờ trong dân Do Thái đến mang ơn cứu độ cho toàn dân.
Chúa Giêsu là con vua David, nên có nguồn gốc từ gốc cây gia phả của nhà vua (Mt 2,2- 27,11.29.37.42.). Vì thế Thánh sử Matheo đã viết cây gia phả Chúa Giêsu trong mối tương quan nối liền từ Vua David - người lập nước Do Thái - với Đấng Messia là Chúa Giêsu. Và như thế, Chúa Giêsu trước hết được sai đến cho người Do Thái đang trông đợi Đấng Cứu Thế đến( 4,23).
Gia phả nói đến Chúa Giêsu là con thuộc dòng tộc David và là vị Messias thuộc dòng tộc David. Nên Chúa không có gì lạ bất thường, việc Chúa Giêsu sinh ra ở quê hương của Vua David thành Bethlehem (1 Samuel 17,12.58, 20,6 ,Mt 2,1).
Thiên Chúa qua lời Thiên Thần hiện đến nói Giuse trong giấc ngủ, cũng thuộc dòng tộc Vua David, làm cha nuôi Chúa Giêsu trên trần gian, nói lên Chúa Giêu là người con thuộc dòng tộc Vua David về phương diện pháp lý (Mt.1,20).
Theo Thánh Matheo, Chúa Giêsu không chỉ là con thuộc dòng tộc Vua David, nhưng Ngài còn là người con thuộc dòng tộc Tổ phụ Abraham.
Tổ phụ Abraham là người được Thiên Chúa Giave JHWH chúc phúc lành cho mọi dân tộc như trong sách Sáng thế ký 12,3.
Với Thánh sử Matheo, Tổ phụ Abraham được kể đến ngay khởi đầu gia phả Chúa Giesu Kito nói lên sự khai mở ơn cứu độ cho toàn thể công trình sáng tạo hoàn vũ của Thiên Chúa, như lệnh truyền sai đi truyền giáo của Chúa Giêsu trong phần kết của Phúc âm Matheo (Mt 28,18-20.).
Nguồn gốc Chúa Giêsu, theo như gia phả Thánh Matheo viết lại, vừa là con dòng tộc via David nói lên Chúa Giêsu là Messias mang niềm hy vọng cho dân Israel, đang khi Chúa Giêsu cũng là người con thuộc dòng dõi tổ phụ Abraham trải rộng theo chiều ngang đường chân trời cho công trình tạo dựng khắp trời đất nơi mọi dân tộc.
Và như vậy, Chúa Giêsu Kitô sinh ra trên trần thế mở ra lịch sử chúc lành của dân Do Thái cho mọi dân tộc.
Con Thiên Chúa từ trời cao
Chúa Giêsu Kito theo gia phả ( Mt 1,1-17) về phương diện là một con người có nguồn gốc thuộc dòng tộc Abraham và dòng tộc Vua David. Nhưng Thánh sử Matheo không dừng lại nơi đó, Ông còn viết về nguồn gốc từ trời cao của Chúa Giêsu nữa:
„Sau đây là gốc tích Đức Giê-su Ki-tô: bà Ma-ri-a, mẹ Người, đã thành hôn với Ông Giu-se. Nhưng trước khi hai ông bà về chung sống, bà đã có thai do quyền năng Chúa Thánh Thần.“ ( Mt 1,18).
Thánh sử Matheo viết phúc âm Chúa Giêsu, nhất là nơi phần gia phả nguồn gốc Chúa Giêsu trung thành dựa trên nền tảng Kinh Thánh Do Thái: tất cả những gì xảy ra đều có nguồn gốc do từ Thiên Chúa. Chỉ từ nơi Thiên Chúa, sự sống con người được tạo thành. Ngài tạo dựng hình hài thần thể con người, và thổi hơi sự sống vào cho có sự sống:
„ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa lấy bụi từ đất nặn ra con người, thổi sinh khí vào lỗ mũi, và con người trở nên một sinh vật.“ ( St 2,7).
Trong Thánh Vịnh nói đến sự sống của sinh vật tham dự vào hơi thở sự sống của Thiên Chúa:
„Chúa ẩn mặt đi, chúng rụng rời kinh hãi;
lấy sinh khí lại, là chúng tắt thở ngay, mà trở về cát bụi.
30 Sinh khí của Ngài, Ngài gửi tới,
là chúng được dựng nên,
và Ngài đổi mới mặt đất này. „ ( Tv 104,29-30)
Sự thụ thai và sinh ra của các nhân vật trong Kinh thánh có một sứ mạng đặc biệt của trời cao có nguồn gốc từ sự tạo dựng trực tiếp của Thiên Chúa. Trong Kinh Thánh trường hợp Chúa Giêsu Kitô ( Mt 1,18-25), Thánh Gioan tiền hô và Chúa Giêsu ( Lc 1,5-38), Tổ phụ Isaak ( thư Galata 4,23.27) và Thầy cả thượng phẩm Melchisedek ( Thư Do Thái 7,3).
Thánh sử Matheo nối liền đức tin vào quyền năng Thánh Thần
Thiên Chúa với công thức sự sinh ra bởi một trinh nữ: Maria hạ sinh người con trai không do tự mình, nhưng bởi quyền năng đức Chúa Thánh Thần.
——————————————————————
Hằng năm người Công Giáo mừng kỷ niệm lễ Chúa Giêsu giáng sinh làm người trên trần gian, Đấng là ánh sáng của Trời cao soi chiếu vào đêm tối tội lỗi, và chỉ đường cho con người về cùng Thiên Chúa tình yêu thương, mà vì tội nguyên tổ Adong Evà đã mất hướng đi chỉ đường.
Chúa Giêsu Kitô không là một „Mythos“, nhưng là một người có nguồn gốc thuộc dòng dõi tổ phụ Abraham, thuộc dòng tộc Vua David trên trần gian, và đồng thời là Con Thiên Chúa. Ngài là niềm hy vọng, và ơn cứu độ cho linh hồn con người trên trần gian.
Và trong thánh lễ mừng Chúa giáng sinh khi tuyên xưng đến phần kinh tin kính : Bởi phép đức Chúa Thánh Thần, Người đã nhập thể trong lòng trinh nữ Maria, và đã làm người“ mọi người qùy gối tưởng nhớ kính thờ mầu nhiệm Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa xuống thế làm người mang niềm vui ơn cứu độ cho trần gian.
Mừng lễ Chúa giáng sinh 2015
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long