#GNsP – Người dân xứ Dũ Yên, Tây Yên, xã Kỳ Thịnh, thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh đang sống giữa tâm điểm của ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Họ như đang bị kẹp giữa hai gọng kiềm gây ra ô nhiễm, phía Đông là nhà máy Formosa xả thải ra sông Quyền, con sông chảy qua trước xứ Dũ Yên, Tây Yên nơi dân đang sống, phía Tây là nhà Máy Nhiệt điện Vũng Áng để cung cấp điện cho Formosa hoạt động.
Đã hơn hai năm từ ngày cá biển chết hàng loạt, trôi dạt vào bờ biển Đông từ thảm họa mang tên Formosa, người ta ít biết một nhánh xả thải khác của Formosa là xả trực tiếp ra sông Quyền, con sông dài khoảng 30km, chảy qua 7 xã, trong thị xã Kỳ Anh trong đó có xứ Dũ Yên, Tây Yên. Tại xứ Dũ Yên, Tây Yên có khoảng 13 ngàn dân sinh sống tập trung ven con sông Quyền. Đời sống người dân chủ yếu là bán nông – ngư nghiệp. Nay nông nghiệp đã bị thu hẹp vì một số đất trồng lúa đã bị Formosa thu hồi để xây dựng khu nhà máy. Đánh bắt cá trên sông Quyền cũng không còn nhiều, và có còn cũng không ai dám đánh bắt để ăn vì nạn ô nhiễm nghiêm trọng. Nhiều người cho biết, cá trên sông được đánh bắt lên có mùi hôi rất khó chịu, không ai dám ăn. Người dân cho biết thêm, Formosa đã bỏ tiền mua luôn cả con sông Quyền để được phép xả thải, con sông đã gắn liền với đời sống của người dân trong vùng từ bao đời nay.
Chúng tôi trở lại Tây Yên vào trung tuần tháng 4, sau hai năm của thảm họa môi trường biển mang tên Formosa và chứng kiến cảnh con sông đã bị bức tử. Nhiều nhà cửa người dân nơi đây bỏ hoang, hoặc xây dở dang hay bị đập phá. Giới trẻ đa phần đã bỏ xứ đi tứ phương tìm kế sinh nhai.
Cha chánh xứ Dũ Yên, Phêrô Nguyễn Văn Tâm cho biết về tình trạng bệnh tật của người dân trong xứ như sau: “Giáo dân khoảng chừng 3000, nhưng phần lớn thanh niên đã bỏ xứ ra đi, còn lại chỉ thấy người già, phụ nữ và trẻ em. Riêng trong xứ có gần 300 người đang mang trọng bệnh nơi mình vì dùng nguồn nước đã bị ô nhiễm nghiêm trọng cho sinh hoạt.”
Ngoài việc Formosa xả thải từ phía Đông ra sông Quyền, phía Tây cách xứ Dũ Yên, Tây Yên 2km là nhà máy nhiệt điện Vũng Áng, sản xuất điện cung cấp cho nhà máy Formosa hoạt động cách đó vào khoảng 2km đường chim bay. Nhà máy sử dụng công nghệ đốt than với lượng tiêu thụ 2,9 triệu tấn/năm. Chỉ cần đứng ngay tại xứ Dũ Yên, phóng tầm nhìn về phía Nhà máy Nhiệt điệt, chúng ta sẽ thấy những cột khói đen cuồn cuộn xả lên trời. Ngoài ra một bãi thải xỉ rộng lớn khoảng trên 5ha để chứa tro xỉ ngay bên cạnh nhà máy. Hằng ngày những xe tải đến chở tro xỉ từ bãi này đi ngang qua ngay khu dân cư gây ô nhiễm không khí, người dân hít phải tro xỉ này.
Nước dưới sông bị nhiễm nặng, không khí trên trời cũng ô nhiễm là tình cảnh khốn khổ mà người dân xứ Dũ Yên, Tây Yên đang đối mặt hằng ngày. Nhu cầu cần nguồn nước sạch là điều cấp thiết cho sự sinh tồn của người dân lúc này ở đây.
Hơn 3 tháng trước, khi cha chánh xứ Phêrô Tâm về nhận xứ Dũ Yên, mối bận tâm lớn nhất của ngài là tìm nguồn nước sạch cho đời sống sinh hoạt của người dân. Điều may mắn là còn một nguồn nước tương đối sạch chảy ra từ vách núi. Một dự án dẫn nước từ đây về Giáo xứ để chứa trong một bể lớn và một hệ thống lọc nước từ bể chứa này sẽ cung cấp cho khoảng 13 ngàn dân trong xã đang được khởi sự. Tổng kinh phí cho dự án khoảng 800 triệu đồng. Mong ước của cha chánh xứ là sớm hoàn thành được công trình để giúp cho dân Dũ Yên, Tây Yên vượt qua được tình trạng khốn đốn vì thiếu nguồn nước sạch.
Những đóng góp của quý vị, xin gửi trực tiếp về cho cha chánh xứ:
– Phêrô Nguyễn Văn Tâm, chánh xứ Dũ Yên, xã Tây Yên, Kỳ Anh, Hà Tĩnh; số Đt: 0984.984.371 – 091889.1971; Số tài khoản: Nguyễn Văn Tâm 0201000164074 Vietcombank Tp. Hà Tĩnh
hoặc qua Đại diện Truyền thông TMCNN
– Lm. Lê Xuân Lộc, 38 Kỳ Đồng, F.9, Q.3 Sài Gòn. Đt 01225969335