Hôm 18 tháng Ba năm 2023, Ngoại trưởng Tòa Thánh, Đức Tổng giám mục Paul Gallagher, đã lên đường viếng thăm Albani trong ba ngày, theo lời mời của Ngoại trưởng Olta Xhacka, và Đức Tổng giám mục Angelo Massafra, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Albani.
Thông cáo của Phủ Quốc vụ khanh Tòa Thánh nhắc lại rằng Đức Thánh cha Phanxicô đã viếng thăm Albani ngày 21 tháng Chín năm 2014 và trước đó, là cuộc viếng thăm của Đức Gioan Phaolô II ngày 25 tháng Tư năm 1993.
Sau khi đến thủ đô Tirana, Đức Tổng giám mục Ngoại trưởng Tòa Thánh gặp Ngoại trưởng Olta Xhacka, rồi đến thành phố Scutari ở miền bắc để cử hành thánh lễ tại Nhà thờ chính tòa địa phương, viếng Bảo tàng viện các vị tử đạo đã bị chế độ cộng sản trước đây tại Albani bách hại.
Chúa nhật 19 tháng Ba, Đức Tổng giám mục Gallagher sẽ cử hành thánh lễ tại Nhà thờ chính tòa giáo phận Rresghen, và gặp gỡ Hội đồng Giám mục Albani. Thứ Hai, ngày 20 tháng Ba, ngài sẽ gặp các vị lãnh đạo tôn giáo tại nước này, gặp bà Chủ tịch Quốc hội Lindita Nikolla, viếng thăm Đại học Công giáo Đức Bà Chỉ bảo Đàng lành, Nhà thờ chính tòa Công giáo, Chính thống và Đền thờ Hồi giáo ở thủ đô Tirana.
Tại Albani, Tòa Khâm sứ Tòa Thánh được thành lập hồi năm 1945, nhưng bị đóng cửa từ năm 1945, khi chế độ cộng sản lên cầm quyền và trục xuất Đức Khâm sứ Leone Nigris. Người kế nhiệm Đức Tổng giám mục là giám mục chân phước Frano Gjini bị xử bắn năm 1948, vì từ chối tuân lệnh của lãnh tụ Albani Enver Hoxha thành lập một Giáo hội quốc gia, tách rời khỏi Roma.
Quan hệ ngoại giao giữa Tòa Thánh và Albani được tái lập ngày 07 tháng Chín năm 1991, sau khi chế độ cộng sản bị sụp đổ tại nước này.
Trong cuộc phỏng vấn dành cho đài Vatican, Đức cha Gjergji Meta, Giám mục Giáo phận Rresghen, cũng là Tổng thư ký Hội đồng Giám mục Albani, gọi cuộc viếng thăm của Đức Tổng giám mục Ngoại trưởng Gallagher là một dấu chỉ quan tâm của Đức Thánh cha đối với nhân dân và Giáo hội tại Albani.
Đức cha cũng cho biết Rreshen là một giáo phận vùng “ngoại ô”, tuy rộng lớn về diện tích, nhưng chỉ có ít tín hữu, 51.000 người, số linh mục và tu sĩ cũng ít. Giáo hội gần gũi với dân chúng trong một tình trạng nghèo và ngày càng thưa dân. Giáo phận Rresghen cũng có những vị tử đạo, như Maria Tuci, một nữ tập sinh Dòng Chúa Mang Dấu Thánh, bị sát hại vì đức tin. Trong thánh lễ đồng tế Chúa nhật, 19 tháng Ba, thân nhân của chị Maria Tuci được chọn dâng lễ vật.
Ngoài ra, trong cuộc gặp gỡ các giám mục Albani trong Chúa nhật vừa nói, Đức Tổng giám mục Ngoại trưởng sẽ cùng các vị bàn tới những thách đố và một số vấn đề của Giáo hội Công giáo tại nước này.
Albani chỉ rộng gần 29.000 cây số vuông với dân số ba triệu người, trong đó gần 57% theo Hồi giáo, 10% là tín hữu Công giáo và gần 7% theo Chính thống giáo. Các tín hữu Công giáo thuộc năm giáo phận chia làm hai giáo tỉnh, lớn nhất là Tổng giáo phận Scutari ở miền bắc.
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA