Dân Chúa Âu Châu

VS11 011) Nhà Thục làm vua ở Cổ Loa được 50 năm thì bị Triệu Đà đánh chiếm lấy nước. Triệu Đà là người Tàu, liền đem sát nhập nước Âu Lạc vào quận Nam Hải, để lập ra nước Nam Việt. Sau đó, Triệu Đà tự xưng làm vua, hiệu là Triệu Vũ Vương (207 trước Tây lịch).

1) King Thục governed the country for fifty years before he was defeated by Triệu Đà. Triệu Đà, who was Chinese, then merged Âu Lạc country to Nam Hải province to form a new nation called Nam Việt. He crowned himself king, with the title Triệu Vũ Vương (207 B.C.)

VS11 022) Triệu Vũ Vương đóng đô ở Phiên Ngung (Quảng Đông) chia nước Âu Lạc chiếm được thành 2 quận là Giao Chỉ và Cửu Chân rồi cử người xuống cai trị. Lưu Bang (vua Cao Tổ nhà Hán) sai sứ là Lục Giả sang phong cho Triệu Đà làm Nam Việt Vương.

2) King Triệu set up his capital at Phiên Ngung (of Quảng Đông) and divided Nam Việt into two provinces: Giao Chỉ and Cửu Chân. He sent officials to govern each province. King Lưu Bang (King Cao Tổ, founder of the Hán dynasty in China) sent ambassador Lục Giả to Nam Việt and bestowed the title Nam Việt Vương (king of Nam Việt) to Triệu Đà.

VS11 033) Đến đời Triệu Ai Vương, vua nhà Hán lại cho sứ giả là An Quốc Thiếu Quý sang dụ Ai Vương về hàng và đem nước Nam Việt dâng cho nhà Hán. Triệu Ai Vương cùng vợ là Cù Thị (vốn là người Tàu) sửa soạn sang chầu vua Hán, để dâng nộp đất đai.

3) Triệu Ai Vương succeeded Triệu Vũ Vương. King of the Hán in China again sent his ambassador An Quốc Thiếu Quý Nam Việt to persuade King Ai Vương to surrender. King Ai Vương and his wife Cù (who was Chinese) then prepared for a trip to China, paying tribute to the Hán king and offering the country of Nam Việt to him.

VS11 044) Được tin này, dân chúng các quận Giao Chỉ và Cửu Chân đều không bằng lòng. Tể Tướng Lữ Gia cùng mấy vị trung thần liền vào tận cung của Ai Vương và Cù Thị để tâu bày mọi lẽ và can ngăn vua đừng dâng đất cho nhà Hán. Ai Vương trả lời: "Ý Trẫm đã quyết như thế rồi! Đừng nói nhiều nữa."

4) When the news broke out, the people of Giao Chỉ and Cửu Chân provinces were very upset. Prime Minister Lữ Gia and the other patriotic generals went to see the King and Queen and tried to convince them not to offer Nam Việt to the Hán. However, King Triệu would not listen, and said to them: "I have made up my mind, please don't say any more of the matter."

VS11 055) Về nhà, Lữ Gia viết hịch, kể tội bán nước của Triệu Ai Vương rồi cho đem dán ở khắp mọi nơi. Sau đó Lữ Gia đem quân vào cung, giết Ai Vương, Cù Thị cùng sứ giả An Quốc Thiếu Quý... Rồi ông lập Kiến Đức (có mẹ là người Việt) lên làm vua, hiệu là Triệu Dương Vương.

5) Lữ Gia went home and wrote up a proclamation, denouncing Triệu Ai Vương as a traitor to the country. The proclamation was posted everywhere for all to know. After that, Lữ Gia brought his troops to the royal palace and killed King Triệu, his queen Cù, as well as the Chinese ambassador An Quốc Thiếu Quý. Lữ Gia then supported Prince Kiến Đức (who had a Vietnamese mother) to the throne. Kiến Đức became king of Nam Việt with the title Triệu Dương Vương. 

VS11 066) Lúc này, tướng nhà Hán là Hàn Thiên Thu đã đem quân tiến vào Nam Việt. Lữ Gia đem binh ra chống cự, giết được Hàn Thiên Thu ngay tại trận. Sau đó, Lữ Gia cho gói lá cờ lệnh của Hàn Thiên Thu lại, và sai người đem gửi trả nhà Hán.

6) At that time, the Hán general Hàn Thiên Thu and his troops were already crossed the border and entered Nam Việt. Lữ Gia brought his army to crush down the Hán invaders; Hàn Thiên Thu was killed in battle, and Lữ Gia sent Hàn's commanding flag (a flag that is used)

VS11 077) Vua Hán tức giận lắm, liền cử Dương Bộc, Lộ Bác Đức đem quân sang đánh báo thù. Lữ Gia chống cự không nổi phải đem Triệu Dương Vương chạy trốn. Quân nhà Hán đuổi theo rất gắt... Sau đó, Triệu Dương Vương với Lữ Gia đều bị bắt rồi cùng bị giết.

7) The Hán king was very angry; he ordered general Dương Bộc, Lộ Bác Đức to bring their armies to take revenge on Nam Việt. Lữ Gia was unable to fight off Hán's powerful armies. He and King Triệu fled to the South. They were later captured and killed by the enemy.

VS11 088) Hai viên quan ở các quận Giao Chỉ và Cửu Chân liền đem 100 con trâu cùng gạo, rượu ra nộp quân nhà Hán để xin đầu hàng. Kể từ đó (111 trước Tây lịch) nước Nam Việt bị nhà Hán chiếm luôn và đổi tên là Giao Chỉ Bộ rồi đặt quan Tàu cai trị.

8) Hearing the news, the two governors at Giao Chỉ and Cửu Chân provinces offered one hundred buffaloes, along with rice and wine, to the Hán generals and surrendered. Since then, in 111 B.C. the country of Nam Việt was under the Chinese ruling. The Hán king changed Nam Việt to Giao Chỉ Bộ and put Chinese officials in charge.