Sức Khoẻ Là Vàng

Kính gửi Bác sĩ,

Cháu là một độc giả thường xuyên theo dõi các bài viết thú vị trên các báo của bác sĩ. Nay cháu xin bác sĩ vui lòng giải đáp giúp về căn bệnh gây phiền phức không ít cho cháu.

Thưa bác sĩ, cháu sang Canada được 5 năm. Thời gian đầu, không sao cả, nhưng hai năm gần đây, cháu bị dị ứng thời tiết ngày càng nặng. Chứng dị ứng này khiến cháu mệt mỏi, khó chịu vì nhiều khi nước mũi chảy dầm dề, mắt mũi ngứa ngáy... Mỗi khi như vậy, cháu phải uống thuốc dị ứng. Khổ nỗi, triệu chứng dị ứng nhiều khi cũng giống như bị cảm nên cháu không biết có phải đang bị dị ứng không để mà uống thuốc.

Xin hỏi, làm sao để biết đang bị dị ứng hay bị cảm?

Ngoài ra, còn điều khiến cháu băn khoăn là có người khuyên rằng đừng để bị như vậy rồi mới uống thuốc, mà vào mùa bị dị ứng, nên uống thuốc thường xuyên để tăng sức đề kháng cơ thể, dần dần sẽ dứt hẳn chứng dị ứng. Thưa bác sĩ, điều này có đúng không, uống thuốc dị ứng thường xuyên như vậy, có hại gì không?

Chân thành cảm ơn bác sĩ.

Vân Nguyễn, Toronto

Chào cô Vân

Không phải chỉ mình cô là khách hàng của Dị Ứng Theo Mùa (thời tiết), mà các nhà chuyên môn y tế cho hay cứ 5 công dân Canada (tức là khoảng 8 triệu người) thì một người bị bệnh. Ngoài ra, có tới 80% người hen suyễn cũng rơi vào "bệnh phiền phức " này. Tại Hoa Kỳ, cũng có tới 60 triệu nạn nhân như vậy, với 10% dị ứng theo mùa và 10% dị ứng thường xuyên với bụi bặm hoặc lông chó lông mèo.

Câu hỏi của cô tập trung vào mấy điểm là làm sao phân biệt dị ứng với bệnh cảm vì 2 bệnh có nhiều dấu hiệu tương tự và uống thuốc dị ứng thường xuyên có hại gì không. Tuy nhiên, vì đây là vấn đề mà nhiều người thắc mắc, cho nên "thỉnh cầu" cô cho tôi nhắc lại vài chi tiết về bệnh này một chút, rồi trả lời 2 thắc mắc của cô.

Dị ứng là một phản ứng khác thường của cơ thể đối với một tác nhân nào đó để tự bảo vệ.

Nghiên cứu cho hay khi một chất lạ xâm nhập cơ thể và gây ra các phản ứng, thì khi tái tiếp xúc với chất này, cơ thể cũng có thể lập lại những phản ứng khác thường đó, đôi lúc làm con người rất khó chịu.

Ý kiến khác cho rằng dị ứng là một sự nhận nhầm căn cước. Ở người không bị dị ứng thì khi hít phải phấn hoa, cơ thể coi như vô hại, bỏ qua. Nhưng ở người bị dị ứng thì cơ thể lại coi chúng như kẻ gây hấn, phản ứng lại bằng cách tiết ra histamine. Histamin tác động lên mũi, mắt miệng, gây ra triệu chứng khó chịu. Cũng có ý kiến cho rằng dị ứng là bệnh của nếp sống mới ngày nay: con người càng văn minh, càng vệ sinh sạch sẽ, ít tiếp xúc với cát bụi, chất gây dị ứng, thì càng dễ bị dị ứng. Cứ nhớ lại, ở Việt Nam mình khi xưa, sống giản dị, đâu có mấy ai bị cái bệnh "quái quỷ" này. Ngoài ra, sự thay đổi khí hậu với hâm nóng toàn cầu do công kỹ nghệ gây ra thì con số những hạt phấn gây dị ứng từ cỏ cây hoa lá cũng nhiều hơn trong không khí.

Năm 1904, bác sĩ nhi khoa Clément Von Pirquet ở nước Áo đã dùng chữ "Allergy" để chỉ hiện tượng này. Allergy là sự kết hợp của hai từ gốc Hy Lạp: allos có nghĩa là khác và ergos là phản ứng. Allergy là một phản ứng khác, hay "dị ứng".

Tác động dị ứng có ba thành phần tham dự:

- Tác nhân gây dị ứng đến từ bên ngoài cơ thể (thí dụ phấn hoa);

- Chất kháng thể (IgE) ở trong người; và

- Hóa chất trung gian Histamin.

Kháng thể hiện diện trong máu như một thành phần của hệ miễn nhiễm để chống lại các tác nhân gây hại cho cơ thể xâm nhập từ bên ngoài.

Histamin do chính tế bào của cơ thể tiết ra như một cách để tự bảo vệ khi có một chất lạ xâm nhập. Việc tạo ra histamin hoàn toàn tự nhiên và trong đa số các trường hợp, đều có lợi trong việc bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp mà sự nhậy cảm của cơ thể vượt quá mức cần thiết, chính chất histamin này sẽ gây ra những triệu chứng khó chịu cho con người.

Trong dị ứng theo mùa, tác nhân là phấn hoa của một số cây cối, cỏ dại hoặc mốc meo, bụi bặm trong nhà mà con người có thể hít vào qua mũi.

Tại Canada cũng như Hoa Kỳ, dị ứng xẩy ra vào những thời gian đặc biệt.

- Vào mùa Xuân, từ tháng 4 tới tháng 5 thì do phấn của các cây như sồi cổ thụ (oak), liễu thướt tha (willow), thông cao vút;

- Mùa Hạ, từ cuối tháng 5- giữa tháng 6 thì phấn cỏ dại hoặc cỏ Phấn Hương (ragweed);

- Tới mùa Thu, từ giữa tháng 8-10 thì do lông chó mèo, mốc meo trong buồng tắm, dưới chậu rửa chén bát hoặc những con mạt (mite) bám vào màn cửa, thảm nylon.

Coi vậy, ta thấy phấn hoa thay phiên nhau "hành hạ" con người. Thời gian trong ngày mà phấn bay bổng nhiều nhất trong không gian là từ mờ bình minh lúc 5 giờ tới 10 giờ sáng. Thời tiết ẩm với những cơn mưa hoặc tuyết lạnh làm giảm đáng kể số lượng phấn hoa của các thảo mộc này.

Bây giờ xin trả lời mấy câu hỏi của cô Vân.

Đúng như cô nói, dị ứng thời tiết và cảm lạnh có một số dấu hiệu triệu chứng tương tự như nhau. Cũng chẩy nước mắt, nước mũi, hắt xì hơi, mệt mỏi, nhưng xét kỹ thì có nhiều điểm khác nhau.

Trước hết, dị ứng do những hạt phấn hoa hoặc mốc meo gây ra, còn cảm lạnh lại do hàng trăm con virus. Virus có thể lan truyền từ người bệnh sang người lành khi tay bắt mặt mừng, ôm vai mi má hôn môi, nhưng dị ứng thì hầu như những ai mẫn cảm với kháng nguyên là người đó lãnh đủ.

Khi hít phải phấn hoa, dấu hiệu xuất hiện tức thì, kéo dài cả nhiều tháng, còn cảm thì vài ba ngày sau mới bắt đầu hành hạ và dăm bữa nửa tháng sau, là bye bye tạm biệt, hẹn gặp kỳ sau.

Cảm có thể thấy vào bất cứ thời điểm nào, nhưng thường xuất hiện vào mùa Đông giá lạnh, người người "giao lưu", tụ họp. Còn dị ứng thì quanh năm, hoặc theo mùa nhưng mùa Đông ít hơn vì phấn hoa giảm. Tuy nhiên lúc này lại nên "đề cao cảnh giác" với mấy trự "nội thù" là mốc meo, bụi mạt trong buồng tắm không thoáng khí hoặc tại nhà kho, mặt thảm.

Dấu hiệu cũng có vài điểm khác nhau: cảm lạnh ho nhiều, rát họng, đôi khi nóng sốt, nhức mỏi cơ bắp nhưng dị ứng lại ít ho, không bao giờ gây sốt hoặc đau nhức nhưng mi mắt viền vải tây điều, ngứa ngáy, dàn dụa lệ tuôn, còn mũi thì dầm dề sùi sụt nhớt dãi trong veo, chứ không vàng khè nhiễm trùng như cảm lạnh.

Bây giờ là chuyện "uống thuốc thường xuyên để tăng sức đề kháng cơ thể", như cô nghe có người nói.

Thuốc mà bạn cô nói thuộc nhóm chống histamin (antihistamin).

Histamin là chất cơ thể sản xuất khi bị allergy với mục đích bảo vệ, thì lại là chất gây ra các dấu hiệu phiền phức cho nạn nhân ở mắt ở da, ở mũi như đã nói ở trên đây. Thành ra uống antihistamin chỉ là để chặn tác dụng của histamin, giảm thiểu các phiền phức này, chứ không phải là để chữa bệnh dị ứng, cũng như không có khả năng tăng cường tính miễn dịch.

Tại Canada cũng như Hoa Jỳ, thuốc chống histamin như diphenhydramine được bán tự do, không cần toa của ông bà bác sĩ, nhưng cần để ý cách dùng và tác dụng ngoại ý, như ngây ngất buồn ngủ, không tập trung làm việc được hoặc dễ dàng gây ra tai nạn khi lái xe tự động. Thuốc là hóa chất lạ đối với cơ thể. Kẻ lạ ở lâu trong nhà mà lại gia tăng thường xuyên thì cũng gây ra nhiều tác hại, nhất là với người tuổi cao hoặc kém sức khỏe. Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng nếu bị cao áp nhãn (glaucoma), cao huyết áp, bệnh tim, tiểu tiện khó khăn vì sưng nhiếp tuyến hoặc khó thở, hen suyễn.

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể cho dùng thuốc xịt mũi để giảm nghẹt, cũng như bảo vệ màng mũi với các chất gây dị ứng.

Vì chỉ chữa các phiền phức do histamin gây ra, cho nên thuốc chống histamin không được dùng trước khi bị bệnh. Và thuốc này cũng không chữa dứt dị ứng được. Đã bị dị ứng, là hầu hết coi như tới mùa là bị bệnh, không ai "lớn lên là hết", ngoại trừ một số nhỏ các cháu bé. Khi tái phát thì dị ứng lại trầm trọng hơn.

Chắc cô Vân cũng có nghe việc chích ngừa dị ứng. Đây cũng là một phương pháp trị liệu đang được áp dụng, nhưng công hiệu khiêm nhường và cần được chích nhiều lần trong tuần, kéo dài cả dăm bẩy năm, khá tốn kém. Bệnh nhân được thử coi xem dị ứng với chất gì, được chích chất đó với số lượng bắt đầu rất ít rồi tăng dần. Mục đích là để cơ thể làm quen với chất đó, đổi thù thành bạn. Ngoài ra, hiện nay các khoa học gia cũng đang thử một loại thuốc chống dị ứng đưa vào lưỡi, thay vì chích. Hy vọng thuốc sớm được sản xuất.

Cô Vân không hỏi đến cách phòng tránh, nhưng tiện đây thì tôi xin mách vài mẹo vặt cho cô và quý độc giả đang bị dị ứng thời tiết hành hạ:

- Mỗi ngày, theo dõi mức độ phấn hoa trong không khí do sở khí tượng địa phương báo cáo.

- Coi chất gây dị ứng như những phần tử bất hảo, hãy tránh xa và không để chúng tới gần. Cố thủ trong nhà vào thời điểm mức độ phấn hoa cao nhất trong ngày. Nhà ở có máy điều hòa không khí, quạt trần, cửa lớn cửa nhỏ đóng kín.

- Nếu cần ra ngoài làm vườn, mang khẩu trang có lớp lọc phấn, bụi.

- Lái xe hơi, mở máy lạnh, quay các cửa kính lên cao

- Nhà ở thoáng khí, lau chùi buồng tắm nhà bếp, loại trừ mốc meo, bụi mạt trên thảm, màn cửa. Thay thảm với sàn gỗ, sàn nylon.

- Chó mèo nuôi trong nhà cần được tắm gội thường xuyên, không cho vào buồng ngủ.

- Lâu lâu rửa mũi với dung dịch nước muối sinh lý, để làm sạch niêm mạc.

- Làm vườn, đừng dụi tay lên mắt lên mũi. Rửa tay sạch sẽ trước khi vào trong nhà. Đừng phơi quần áo, mùng mền ngoài trời...

Ngoài ra, xin mách cho cô Vân hay là, hàng năm tại Hoa Kỳ, Hội Asthma & Allergy Foundation cũng đưa ra một danh sách những thị trấn tương đối "thân thiện" hơn về dị ứng, chẳng hạn Portland, Seatles, San Diego. Vùng cao nguyên tương đối ít bị dị ứng hơn là ở thung lũng đồng bằng, nơi khí hậu ẩm ướt tốt hơn là nơi khô ráo, gần biển cũng vậy. Thành ra mình có thể hành động như dân du mục hoặc bầy chim trốn rét, thay đổi chỗ ở để giảm thiểu hậu quả của dị ứng.

Và, không biết có nên "tư vấn" cô Vân điều này. Số là cách đây ít lâu, có một số nghiên cứu "báo cáo" là phụ nữ nhiều con ít rủi do bị dị ứng thời tiết. Cô Vân thử áp dụng coi xem sao. Có khi lại hết dị ứng mà lại đông con, líu lo ríu rít, vui cửa vui nhà.

www.bsnguyenyduc.com

Với một số loại ung thư phổ biến, đều có một thực phẩm gánh vác nhiệm vụ phòng bệnh quan trọng.

Chế độ ăn uống và ung thư cũng có mối quan hệ chặt chẽ. Ăn uống không đúng cách là một trong những nguyên nhân gây ung thư, ngược lại, ăn uống đúng cách có thể đem lại hiệu quả chống ung thư.

Ung thư phổi => Thực phẩm hàng đầu: Rau bina

Lý do: Rau bina có chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa thiệt hại bởi gốc tự do gây ra. Ăn một bát rau bina mỗi ngày sẽ giảm nguy cơ ung thư phổi ít nhất là 50%. Ngoài ra, cà chua, cà rốt, bí đỏ, lê và táo cũng có thể ngăn chặn sự xuất hiện loại ung thư này.

Ung thư vú => Thực phẩm hàng đầu: Rong biển

Lý do: Rong biển không chỉ giầu vitamin E và chất xơ, mà còn phong phú về hàm lượng i-ốt. Các nhà khoa học tin rằng thiếu hụt i-ốt là một trong những yếu tố nguy cơ của ung thư vú, do đó, ăn rong biển có thể giúp ngăn ngừa ung thư vú. Lý do phụ nữ Nhật Bản có tỷ lệ mắc ung thư vú thấp hơn so với phụ nữ ở các quốc gia khác có thể liên quan đến việc tiêu thụ rong biển. Trong khi đó, khoai lang, cà chua, đậu cũng là những thực phẩm có thể ngăn ngừa ung thư vú.

Ung thư ruột => Thực phẩm hàng đầu: Cây sả

Lý do: Cây sả, cần tây là những thực phẩm giầu chất xơ, khi vào trong ruột có thể đẩy nhanh tốc độ làm sạch các thức ăn thừa trong ruột, giảm các chất độc hại và thúc đẩy bài tiết cực kỳ hiệu quả, phòng chống ung thư đại trực tràng. Ngoài ra, tiêu thụ tỏi thường xuyên cũng giúp bạn giảm 30% nguy cơ ung thư ruột kết. Bên cạnh đó, khoai lang, cải bắp, lúa mì lại là những thực phẩm cực kỳ quan trọng trong việc ngăn ngừa ung thư đại trực tràng.

Ung thư tuyến tụy => Thực phẩm hàng đầu: Súp lơ

Lý do: Hội Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ gần đây đã chỉ ra rằng ăn súp lơ và các thực phẩm họ cải khác có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tụy. Trong những năm gần đây, các nghiên cứu cho thấy, củ cải cũng đóng góp vào việc gia tăng sức đề kháng của bệnh nhân bị ung thư tuyến tụy.

Ung thư da => Thực phẩm hàng đầu: Măng tây

Lý do: Măng tây là trong những loại rau đầu bảng giầu vitamin, axit nucleic và các thành phần khác có tác dụng nhất định trong phòng chống ung thư hạch, ung thư bàng quang, ung thư da.

Ung thư cổ tử cung (UTCTC) => Thực phẩm hàng đầu: Đậu nành

Lý do: Đậu phụ, sữa đậu nành được làm bằng đậu nành (đậu tương), có chứa isoflavone, lignin được coi là có tác dụng chống oxy hóa, có thể ức chế sự phát triển của UTCTC, giảm phân chia tế bào ung thư, đồng thời có ngăn chặn sự di căn của khối u hiệu quả. Ngoài ra, cà chua cũng là thực phẩm phòng ngừa UTCTC tốt.

Ung thư dạ dầy => Thực phẩm hàng đầu: Tỏi

Lý do: Những người hay ăn tỏi sống có tỷ lệ mắc ung thư dạ dầy là rất thấp, bởi vì tỏi có thể làm giảm đáng kể hàm lượng nitrit trong dạ dầy - một trong những nguy cơ làm gia tăng ung thư dạ dầy. Những người thường xuyên ăn hành cũng có tỷ lệ mắc ung thư dạ dầy thấp hơn 25% so với nhóm người còn lại. Ngoài ra, ăn thức ăn ít muối, cá hun khói, cá nướng cũng là một cách tốt để ngăn chặn ung thư dạ dày.

Ung thư gan => Thực phẩm hàng đầu: Nấm

Lý do: Nấm có chứa các lớp polysaccharide giúp ức chế hoạt động của các chất gây ung thư, có thể thúc đẩy hình thành kháng thể để cơ thể tạo ra miễn dịch với khối u, ức chế tế bào ung thư tăng trưởng để có thể đề kháng với nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư hạch, ung thư ruột kết, và đặc biệt có lợi cho các bệnh nhân ung thư gan.

10 LợI ÍCH CủA TRÁI XOÀI

Ăn xoài thường xuyên là cách để bạn giúp cơ thể chống lại nhiều căn bệnh đáng sợ như ung thư, tiểu đường, bệnh tim…

Xoài là loại trái cây phổ biến nhất thế giới vì hương vị độc đáo và giá trị dinh dưỡng tuyệt vời của nó. Một cốc xoài có thể cung cấp 25% lượng vitamin C cơ thể cần mỗi ngày, 2/3 vitamin A và một lượng lớn vitamin B6, vitamin E, pectin, phốt pho, kali và magiê.

1. Ngăn chặn ung thư

Các hợp chất phenolic được tìm thấy trong xoài như quercetin, isoquercitrin, astragalin, fisetin và methylgallat đã được chứng minh là có đặc tính chống oxy hóa và chống ung thư. Xoài cũng là loại trái cây có hàm lượng pectin cao. Các cuộc nghiên cứu đã chỉ ra rằng, pectin có tác dụng giúp cơ thể chống lại ung thư đường tiêu hóa.

2. Hỗ trợ tiêu hóa

Xoài là loại trái cây rất hữu ích trong việc điều trị các bệnh về tiêu hóa. Trong xoài có chứa các enzyme giúp phá vỡ protein, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hấp thụ vào cơ thể, chất xơ có trong xoài cũng giúp ích rất nhiều trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa làm việc.

3. Ngăn ngừa bệnh tim

Xoài là loại trái cây tuyệt vời cung cấp vitamin A, E và selen cho cơ thể và giúp chống lại bệnh tim. Xoài cũng rất giầu vitamin B6, đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh tim bằng cách giảm mức độ homocysteine. Homocysteine là một axit amin trong máu gây tổn thương mạch máu.

4. Giảm LDL cholesterol

Hàm lương pectin và vitamin C cao có trong xoài giúp làm giảm mức LDL cholesterol trong cơ thể, đặc biệt là LDL cholesterol xấu.

5. Làm giảm huyết áp

Xoài có hàm lượng kali cao, vì vậy mà nó có thể điều chỉnh huyết áp. Do đó, ăn xoài thường xuyên là cách để bạn giảm huyết áp mà không phải lo lắng đến tác dụng phụ.

6. Cải thiện trí nhớ

Xoài có chứa axit glutamine, một loại chất được biết đến với tác dụng cải thiện trí nhớ và giữ cho các tế bào não hoạt động. Ăn xoài thường xuyên là cách để chiến đấu với căn bệnh giảm trí nhớ khi có tuổi.

7. Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường

Lá xoài có tác dụng làm bình thường hóa nồng độ insulin trong máu. Đun sôi lá xoài trong nước khoảng 15 phút, để nó qua đêm và uống nước này vào sáng hôm sau. Điều này sẽ làm giảm lượng đường trong máu.

8. Tăng cường sức khỏe của đôi mắt

Xoài có nhiều nhiều vitamin A, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp tăng cường sức khỏe của đôi mắt và bảo vệ mắt chống lại sự thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác.

9. Mang lại nhiều lợi ích cho làn da

Xoài là loại trái cây tốt cho làn da, bởi chúng có hàm lượng vitamin A cao. Chúng kích thích quá trình tuần hoàn máu ở màng nhầy và da, từ đó làm giảm tắc nghẽn lỗ chân lông, một hiện tượng khiến làn da bị tổn hại.

10. Xử lý tình trạng thiếu máu

Xoài có nhiều chất sắt, vì vậy mà chúng có thể giúp cơ thể khắc phục tình trạng thiếu máu, đặc biệt là thiếu máu do thiếu sắt. Vitamin C có trong xoài giúp tăng cường hấp thụ sắt. Vì vậy mà xoài là loại trái rất có lợi đối với phụ nữ mang thai và những người bị thiếu máu.

Ở lòng bàn chân, có một sợi dây gồm các mô liên kết chạy từ gót chân tới các ngón chân gọi là Cân Mạc Cung Bàn chân (Planta Fascia). Nhiệm vụ chính của dây này là hỗ trợ để cho bàn chân chuyển động dễ dàng đồng thời cũng chống đỡ cho chân và chịu đựng 14% sức nặng cơ thể. Một lớp mỡ mỏng phủ lên phần gót của cân mạc giúp công việc chống sốc này.

Khi cất bước, bàn chân đạp xuống mặt đất, cân mạc căng ra, mặt bàn chân dài hơn. Khi gót chân nhấc lên khỏi mặt đất, các ngón chân cong lên trong khi ta chuyển sức nặng cơ thể sang chân bên kia và cân mạc chịu tất cả sức nặng này.

Với vai trò quan trọng như vậy, mỗi tổn thương của cân mạc đều gây ra đau đớn và khó khăn khi ta cất bước đi hoặc chạy. Rối loạn thường thấy nhất của cân mạc là Viêm Cân Mạc, đa số đều xẩy ra ở phần gót của cơ quan này.

NGUYÊN NHÂN

Viêm cân mạc xuất hiện trong những trường hợp sau đây:

- Ði, đứng và chạy trong thời gian lâu, đặc biệt trên mặt bằng cứng. Chẳng hạn các lực sĩ chạy bộ, công nhân làm việc đòi hỏi đi đứng liên tục trên hai bàn chân. Theo thống kê, có tới từ 5-10% các tay chạy việt dã, 50% người thường xuyên đứng trên hai bàn chân bị tổn thương này. Dân chơi bóng chuyền, quần vợt, nhẩy múa cũng là nạn nhân. Trong các trường hợp này, cân mạc luôn luôn căng, lâu ngày bị rách, yếu đi và gây ra đau.

- Mập phì, phụ nữ có thai khiến cho cân mạc luôn luôn gồng lên chịu đựng sức nặng của cơ thể.

- Bàn chân phẳng (flat foot), không có độ cong cho nên gót chân nẳm sát trên mặt đất, cân mạc thường xuyên căng ra. Nghịch lý là khi cung bàn chân quá cong cũng gây ra viêm cân mạc.

- Bàn chân quay sấp (pronation) vào trong quá nhiều. Bình thường, khi ta bước thì phần ngoài của gót chân chạm xuống mặt đất trước, sức nặng cơ thể dồn xuống phía trong bàn chân rồi chuyển ra phía ngoài. Khi bàn chân quay sấp, sức nặng sẽ đè xuống phía trong gót chân, khiến cho cân mạc căng ra.

- Mang giầy quá cũ, không vừa chân, gót giầy quá cao hoặc không có lót giầy thích hợp.

- Ở người cao tuổi, cân mạc bớt đàn hồi, lớp mỡ bọc mỏng đi khiến lực chống sốc kém hiệu nghiệm, cân mạc hao mòn rách dần dần đưa tới đau viêm.

Bệnh thường thấy ở tuổi từ 40-60, phụ nữ hơi nhiều hơn nam giới.

DấU HIệU

Dấu hiệu chính của bệnh là cơn đau, thường là ở gót chân.

Cơn đau có thể xuất hiện từ từ ở một bên chân (đôi khi cả hai bên một lúc) dữ dội nhất là khi mới ngủ dậy, đặt chân cất bước đầu tiên. Lý do là trong khi ngủ, cân mạc ở trong tình trạng căng và khi ta đứng lên để đi bước đầu tiên trong ngày, cân mạc căng thêm, gây đau nhưng chỉ sau vài cử động, cơ bắp nóng ấm lên và cơn đau giảm.

Tuy nhiên, nếu bệnh nhân tiếp tục đi lại hoặc bước lên mấy bậc cầu thang hoặc đứng quá lâu, cơn đau sẽ kéo dài.

CHUẩN ĐOÁN BệNH

Bệnh được xác định qua dấu hiệu, hoàn cảnh gây bệnh và chụp hình bằng X-quang bàn chân như MRI, Cat-scan.

ÐIềU TRị

- Trước hết là nên tạo cơ hội cho bàn chân được nghỉ ngơi cho tới khi hết đau. Ðây là việc khá khó thực hiện vì mọi người ai cũng phải đi lại ban ngày làm công kia việc nọ. Nhưng nếu tiếp tục đi đứng, cơn đau gia tăng, thương tích cho dây chằng trầm trọng hơn. Cho nên hãy nghỉ càng nhiều càng tốt và tạm ngưng các sinh hoạt không cần thiết.

- Băng dán chung quanh cân mạc để nâng đỡ giảm sức căng của cơ quan này.

- Chườm đá lạnh dăm bẩy phút, bốn năm lần trong ngày cho tới khi viêm đau dịu xuống.

- Ban đêm, mang một nẹp thư giãn bắp chuối và cân mạc để tránh cho cơ quan này khỏi căng cứng khi ngủ. Dụng cụ này có tác dụng rất tốt.

- Vật lý trị liệu, tập thư giãn cân mạc cũng có nhiều công hiệu.

- Bác sĩ có thể cho dùng các thuốc chống đau viêm thông thường như Ibuprofen, Advil... Ðôi khi cũng chích thuốc steroid để giảm viêm đau, nhưng không dùng lâu ngày vì thuốc có thể đưa tới hủy hoại cân mạc và mô mỡ ở chung quanh.

- Lót giầy giúp bệnh nhân đi lại ít đau hơn và đôi khi là trị liệu thích hợp nhất.

- Trị liệu bằng chấn động của làn sóng vào dây chằng, khiến cho viêm đau giảm. Ðây là trị liệu tương đối mới nhưng cũng không hữu hiệu lắm.

- Giải phẫu ít khi được nêu ra và chỉ áp dụng khi các phương thức kể trên không mang lại kết quả.

TậP THƯ GIÃN CÂN MạC

1. Ðứng thư giãn:

Theo các nhà chuyên môn, đây là phương pháp dễ thực hiện và khá hữu hiệu.

- Ðứng thẳng cách tường khoảng 2-3 feet, hai tay dựa lên tường.

- Một chân thẳng ngang vai, chân đau hơi lùi về phía sau.

- Bàn chân đau áp sát mặt đất.

- Hơi ngả người vào tường tới khi cảm thấy gót và bắp chuối chân đau thư giãn

- Giữ tình trạng thư giãn đó trong 30 giây. Rồi đổi chân.

2. Ngồi tréo chân:

- Gác một chân lên chân kia, bàn tay giữ bàn chân.

- Một tay kéo ngón chân về phía xương ống chân, tay kia giữ chặt bàn chân.

- Như vậy sẽ thấy bàn chân thư giãn. Giữ như vậy khoảng 30 giây. Làm lại mỗi chân 3 lần.

3. Lăn bàn chân trên một chai nước đông đá khoảng 10-15 phút để thư giãn bàn chân đồng thời sức lạnh cũng giảm đau viêm.

4. Kéo bàn chân với khăn tắm:

- Ngồi thẳng người xuống mặt đất, hai chân thẳng về phía trước

- Luồn một khăn tắm vào đầu bàn chân bị đau.

- Từ từ kéo hai đầu khăn về phía mình.

- Giữ khoảng 15 tới 20 giây, thư giãn rồi làm lại 10 lần.

5. Thư giãn cung bàn chân:

- Ðứng trên ghế với đầu bàn chân.

- Từ từ hạ gót chân đau xuống để thư giãn cung bàn chân. Làm 10 lần.

KếT LUậN

Hai bàn chân là để đi lại chạy nhẩy cho nhu cầu cơ thể. Ði lại được là nhờ trợ giúp của dải băng cân mạc. Dùng quá sức chịu đựng và khả năng, cân mạc hư hao, rách yếu, cơn đau xuất hiện, hết đi đứng. Vậy thì nên gìn giữ, nhẹ nhàng với cân mạc cung bàn chân.

Chỉ một tích tắc sau khi chiếc máy bay khổng lồ Boeing 747 đáp xuống phi trường quốc tế Frankfurt của Đức Quốc, trực thăng cứu cấp đã chờ sẵn và bốc ngay Cô Emma C. 28 tuổi, vừa đi nghỉ hè tại Sydney trở về, vào bệnh viện cấp cứu. Tất cả mọi cố gắng của toán cứu cấp và bác sĩ, y tá bệnh viện không thể cải tử hoàn sinh người nữ hành khách trẻ tuổi bất hạnh này.

Lý do tử vong: cô bị nhồi máu vào hai buồng phổi (Lungenembolie - embolie pulmonaire - plumonary embolism) do cục máu đông của hai cẳng chân dội ngược lên. Một cơn bệnh chết người gần như 100% mặc dù trình độ phát triển y học hiện đại.

Đưa ra một đề tài đang tranh luận là làm thế nào để phòng ngừa một sự thay đổi của đông máu trong cơ thể con người đưa đến sự việc đột tử.

- phòng ngừa và làm chận đứng sự đông máu đang di chuyển trong mạch máu

- điều hành cơ chế tạo cục máu đông

Để dễ hiểu rõ vấn đề, bài viết được thu gọn trong một số câu vấn đáp cụ thể để giải thích những dữ kiện nêu trên như sau:

1. Một chuyến bay đường xa nguy hiểm như thế nào?

Có một điều chắc chắn là thường một chuyến bay đường dài vì sự ngồi bất động trong suốt cuộc hành trình là nguyên nhân đưa đến sự đông máu ở phần hạ chi. Bao nhiêu hành khách trong số hàng triệu triệu lữ hành hằng năm khắp năm châu bốn biển gặp phải nghịch cảnh nói trên, chúng ta không thể tìm ra được một con số chính xác. Những phi trường quốc tế London, Paris, Lyon, Sydney hay Frankfurt đã phúc trình qua nhiều báo cáo y khoa nhưng sự thật vẫn còn nằm trong vòng bí mật. Lý do chính là tai biến do thành hình cục máu đông ở phần dưới cơ thể không phát hiện sớm khi máy bay đáp xuống mặt đất, mà triệu chứng lâm sàng của tai biến mạch máu lại thường xẩy ra khoảng 14 ngày sau đó. Do đó thống kê của các sân bay quốc tế không thể mang ra ánh sáng những con số chính xác được. Ngoài ra còn có những bản báo cáo thiếu dữ kiện không đem lại lợi ích chung cho khách hàng... Vậy điểm rõ ràng mà mỗi hành khách trước khi lên máy bay cần phải biết: những chuyến bay trên những đoạn đường xa, thời gian càng dài là yếu tố chắc chắn tạo nên sự đông máu mà chúng ta không ai có thể lường trước được.

2. Sự nguy hiểm do đâu mà ra?

Chúng ta chỉ biết rõ là chức năng đưa đến sự đông máu thường lại xẩy ra do chỗ ngồi quá hẹp của hạng bình dân (Economy-Class). Chính vì sự kiện ngẫu nhiên này nên người ta đã không ngần ngại và đã nhầm lẫn khi viết: triệu chứng lâm sàng của sự đông máu ở hạng du lịch bình dân (Economy-Class- Syndrom). Sự nhận xét trên không đúng 100% vì ngay cả những hành khách hạng nhất, hạng thương gia cũng bị tai biến mạch máu nêu trên. Nguyên nhân được chứng minh rõ ràng là biến chứng tạo nên do sự tạo thành cục máu nhỏ rồi phát triển và lan dần rộng ra do các cục máu tụ kết hợp lại.

Hiện tượng máu tụ được hiểu biết là do thiếu cử động trong chuyến bay và 2 cẳng chân xếp lại do tư thế ngồi trên máy bay. Hai nhận xét này thực ra rất đúng cho các hành khách máy bay ở hạng bình dân, do chỗ ngồi khá chật chội.

3. Hành khách di chuyển bằng xe buýt, tầu hỏa và xe hơi trên chặng đường dài có gặp phải tai biến tuần hoàn trên không?

Có, hành khách xử dụng các phương tiện du lịch vừa kể trên cũng có thể xẩy ra tai biến tạo thành cục máu rồi đưa đến đông máu tĩnh mạch ở hạ chi. Tuy nhiên một điểm phải được chú ý thêm nữa là trên máy bay, khí thông trong buồng hành khách rất khô. Ví dụ trong chuyến bay, quý vị để một chén cơm nóng thì chỉ cần 1 tiếng đồng hồ sau cơm sẽ khô như chén cơm chiên. Tác động "phụ" của không khí khô khan trong buồng hành khách sẽ "hút thêm" nước từ các mạch máu của cơ thể bạn trong hành trình, sự kiện "máu cô lại" chính là yếu tố quyết định nguyên nhân bắt đầu xuất hiện những cục máu đông nhỏ nằm ở phần hạ chi của con người.

Ngoài sự khô ráo, áp lực khí trong buồng máy bay cũng giảm xuống tạo thêm một yếu tố "rút nước" trong máu rồi tích lũy vào lớp mô. Đó cũng là một lý do đưa đến máu "khô" rồi... cục máu đông sẽ dễ thành hình. Nguy hiểm hơn nữa là trong chuyến bay, hành khách theo thói quen lại thích uống rượu ‘không mất tiền’. Chất rượu sẽ làm mạch máu nở rộng thêm ra; máu lưu hành trong cơ thể chảy chậm hơn cho nên hỗ trợ mạnh mẽ cho sự đông máu được nhanh hơn. Sự di chuyển bằng máy bay như vậy nguy hiểm hai lần nhiều hơn bằng xe búyt hay ô tô. Di chuyển bằng xe lửa được xem như là an toàn hơn hết.

4. Nhóm hành khách nào có nhiều nguy cơ tai biến mạch máu?

Tất cả hành khách đi trên các chuyến bay đều có thể gặp phải, bất luận già hay trẻ. Tuy nhiên những hành khách cao niên, phái nữ thì khả năng bị tai biến dễ gặp hơn... Ngay cả những lực sĩ cũng bị tai biến mạch máu, như trường hợp 3 lực sĩ trong phái đoàn Anh Quốc đã bị tai biến đông máu trên đường đến tham dự thế vận hội Sydney trong năm vừa qua. Ngoài ra vẫn có một số hành khách tương đối "dễ gặp phải" tai biến hơn so với những nhóm người khác...

5. Những ai thuộc nhóm người này?

Nhóm hành khách nằm trong diện sau đây rất có thể bị tai biến mạch máu:

a. mập

b. các bà dùng thuốc thuốc ngừa thai.

c. những hành khách trên 50 tuổi

d. các bệnh nhân có tình trạng yếu tim

e. trong gia đình có thân nhân đã bị tai biến mạch máu

g. một vài loại thuốc an thần trong một vài điều kiện sẽ khích động tai biến mạch máu

h. hút thuốc lá

Hành khách nào mang trong người càng nhiều yếu tố nêu trên thì dễ gặp phải tai biến hơn.

6. Trường hợp nào tai biến mạch máu sẽ dễ dàng khởi động?

Nằm trong diện nguy hiểm này gồm có:

a. đã có lần bị đông cục máu trước đây

b. bị nhiễu loạn chu trình đông máu trong cơ thể mà người ta tìm thấy qua khám nghiệm cục máu đông sau tai biến

c. đã bị tai biến mạch máu não và bị liệt một phần của cơ thể

d. đang bị bó bột do chấn thương gẫy xương

e. vừa bị mổ xong nhất là sau các trường hợp mổ bụng

f. sản phụ vừa mới sinh xong

g. bướu trong người, bướu ung thư thường khuyến khích sự đông máu

7. Hành khách nên chuẩn bị như thế nào?

- Hành khách nên đi lui tới trong buồng máy càng nhiều càng tốt

- Khi ngồi thì nên cử động bàn chân & cẳng chân tuồng như đang lái xe hơi (đạp thắng, nhả ga...)

. Nên tham gia chương trình tập thể dục được truyền hình trong chuyến bay (Flyrobic) - hiệu quả rất khả quan.

Một điểm nên chú ý nữa là:

- Không bỏ hành lý dưới chân.

- Không hút thuốc.

Điều quan trọng đáng lưu ý:

- Không uống rượu nhiều,

- Phải uống thật nhiều nước để bù lại sự mất nước.

8. Thế nào là uống thật nhiều nước?

Tuỳ theo nhu cầu đòi hỏi của cơ thể và cường độ khát nước; nên uống trà, nước trái cây và nước suối.

9. Hành khách trong nhóm "dễ" bị tai biến phải chuẩn bị như thế nào?

Trong trường hợp không cấm dùng thuốc có chứa Acetylsalicylsaure thì hành khách nên uống một viên Aspirin 100mg trước khi lên máy bay. Nhóm hành khách này nên ngồi ngoài lối đi hoặc cạnh chỗ lối thoát nạn để có thể cử động dễ dàng. Theo kinh nghiệm, nên mang thêm vớ chống sự tạo thành cục máu đông.

10. Còn các hành khách thuộc nhóm "nguy hiểm" thì phải xử trí như thế nào?

Nhóm người thuộc diện "nguy hiểm" thì phải nên suy nghĩ tìm một phương tiện chuyên chở an toàn hơn; tuy nhiên nếu phải xử dụng máy bay thì bắt buộc gặp bác sĩ gia đình trước khi lên đường, thường thì được chích loại thuốc loãng máu "Heparin" hai tiếng đồng hồ trước khi máy bay cất cánh. Thuốc "Heparin" có công hiệu trong vòng 24 tiếng đồng hồ.

Chuẩn bị thuốc men vẫn chưa đủ, hành khách thuộc nhóm "nguy hiểm" này phải tuân theo đúng những lời hướng dẩn đã nêu trên trong suốt hành trình.

11. Thời gian và khí hậu thay đổi có kéo thêm sự khó khăn không?

Quá đúng như vậy. Vì giờ giấc bị thay đổi cho nên thời điểm cần phải uống thuốc cũng bị ảnh hưởng theo. Bệnh đái đường là nhóm người bị ảnh hưởng nhiều nhất. Nhóm bệnh nhân dùng thuốc loãng máu "Macumar" không bị nhiễu loạn mạnh vì hiện tại thì thuốc "Macumar" được chia đều cho 7 ngày, nhóm hành khách trên thường không gặp phải biến chứng. Những chuyến du hành đến miền nhiệt đới hay về Việt-Nam thì tai biến đông máu thường dễ gặp phải hơn, vì khí hậu nóng và ẩm tại chỗ ngay sau khi đáp xuống phi trường địa phương dễ "khuyến khích" tai biến tạo cục máu đông. Một điểm nữa cũng phải cần lưu ý là các chuyến bay ban đêm dễ bị tai biến nhiều hơn những chuyến bay ban ngày vì ban đêm cơ thể thường ít hoạt động hơn.

12. Phía các hãng máy bay quốc tế nên thay đổi thế nào để giảm bớt tai biến đông máu?

Các hãng máy bay quốc tế chuyên dành cho các "hành trình dài" phải tôn trọng các điều kiện căn bản tối thiểu để bảo vệ sức khỏe và sinh mạng hành khách. Chúng tôi thiết nghĩ:

- quảng cáo ưu điểm các bít tất có sức "co dãn mạnh" để ôm sát vào cẳng chân chống việc ứ máu phần hạ chi và cho phép bán trên máy bay.

- các hành khách "mập" phải có những "ghế bành ngồi" phù hợp với "thân hình đồ sộ" của khách hàng.

- và khách hàng chuẩn bị "túi tiền" cho vé máy bay có tất cả điều kiện thích hợp để có sự bảo đảm về sức khoẻ trong chuyến bay và cho một cuộc sống chắc chắn sau khi đáp xuống phi đạo.

Dr. Tôn-Thất Hứa

- 1976: y sĩ chuyên khoa giải phẫu tổng quát và lồng ngực

- 1981: y sĩ chuyên khoa gây mê và hồi sức (Anesthesiologie and Critical Care Medicine – Anesthesie et Réanimation)

- 1990: bác sĩ cấp cứu và hồi sinh (Notarzt - Emergency physician - Médecin en service d’ urgence);

- 1997: (Leitender Notarzt - Emergency catastrophy physician - Médecin catastrophe).

- Bác sĩ cấp cứu tỉnh Würzburg và vùng phụ cận.

- Thành viên cứu cấp máy bay tiểu bang Bayern.

10 LợI ÍCH CủA BIA (BEER)

1. Làm xương khỏe hơn

Bia có mức độ silicon cao, mà silicon có liên hệ đến sức khỏe của xương. Trong cuộc nghiên cứu năm 2009 tại đại học Tufts và một số trung tâm khác, thấy người lớn tuổi uống một hoặc hai chai bia một ngày có tỷ trọng xương cao hơn. Tuy nhiên, uống nhiều hơn hai chai lại gia tăng nguy cơ gẫy xương.

2. Làm tim khoẻ hơn

Phân tích 16 cuộc nghiên cứu trước năm 2011 trên số hơn 200 ngàn người do cơ sở Fondazion di Ricerca e Cura tại Ý cho thấy nơi người người uống khoảng 1 chai bia (gần nửa lit) mỗi ngày, nguy cơ bị bệnh tim giảm đi 31%. Nhưng những người uống nhiều hơn, dù là bia, rượu vang hay rượu mạnh, nguy cơ lại tăng lên.

Trường Harvard cho biết có hơn 100 cuộc nghiên cứu cho thấy người uống vừa phải giảm nguy cơ bị heart attack và chết vì bệnh tim từ 25% đến 40%. Một hoặc hai chai bia một ngày có thể giúp làm tăng mức độ HDL, là chất cholesterol tốt giúp cho các mạch máu không bị nghẽn.

3. Làm thận khoẻ hơn

Cuộc nghiên cứu tại Phần Lan cho thấy mỗi chai bia một người uống hàng ngày làm giảm đi nguy cơ phát triển sạn thận đến 40%. Có giải thích cho rằng vì trong bia có nhiều nước nên giúp cho thận làm việc, vì nếu thiếu nước sẽ làm tăng nguy cơ bị sạn thận. Nhưng cũng có thể do chất hops trong bia giúp kiềm chế không cho xương bị mất đi calcium. Calcium mất đi này có thể tích tụ trong thận tạo thành sạn.

4. Làm đầu óc khỏe mạnh

Mỗi ngày uống một chai bia có thể giúp tránh được bệnh Alzheimer hoặc các bệnh mất trí nhớ. Một cuộc nghiên cứu năm 2005 theo dõi về sức khỏe của 11 ngàn phụ nữ lớn tuổi cho thấy người uống rượu vừa phải (khoảng 1 drink mỗi ngày) sẽ hạ thấp nguy cơ bị suy giảm về trí nhớ đến 20% so với người không uống. Thêm nữa, phụ nữ uống mỗi ngày một drink, trung bình có số điểm về trắc nghiệm khả năng tâm thần "trẻ" hơn 18 tháng so với người không uống.

5. Làm giảm nguy cơ bị ung thư

Một cuộc nghiên cứu tại Bồ đào nha cho thấy dùng bia trong gia vị ướp thịt, làm giảm đi 70% chất sinh ung thư (carcinogen, gọi là heterocyclic amines – HCAs) sản sinh ra khi thịt được chiên trong chảo. Có thể là vì chất đường trong bia giúp không cho HCA hình thành.

6. Làm tăng lượng vitamin

Một cuộc nghiên cứu tại Hà Lan thực hiện tại TNO Nutrition and Food Research Institute, cho thấy người uống bia có mức vitamin B6 trong máu cao hơn gấp 30% lần người người không uống. Trong bia còn có vitamin B12 và chất acid folic.

7. Đề phòng chống đột quỵ (stroke)

Các nhà nghiên cứu tại đại học Harvard khoa Y tế Công cộng thấy uống rượu hoặc bia vừa phải giúp ngăn máu đóng cục làm nghẽn máu chẩy về tim, cổ và óc. Sự đóng cục máu này gây ra đột quỵ.

8. Làm giảm nguy cơ bệnh tiểu đường.

Kết quả một cuộc nghiên cứu năm ngoái tại Harvard về 38 ngàn người đàn ông trung niên, cho thấy khi những người thỉnh thoảng mới uống bia lại tăng lên dùng một hoặc hai chai một ngày, thì nguy cơ phát sinh bệnh tiểu đường loại 2 giảm đi 25%. Lý do là vì alcohol trong rượu và bia làm tăng tính cảm nhận insulin, do đó giúp chống bệnh tiểu đường. Nhưng người uống hơn hai chai một ngày thì không có được lợi ích này.

9. Làm hạ huyết áp

Trường Harvard đã nghiên cứu 70 ngàn phụ nữ tuổi từ 25 đến 40 cho thấy người uống bia vừa phải ít bị cao huyết áp hơn người uống rượu vang hoặc rượu mạnh. Huyết áp cao là nguy cơ chính gây ra heart attack.

10. Sống thọ hơn

Năm 2005, khi xem xét lại 50 cuộc nghiên cứu, Bộ Canh nông Hoa Kỳ báo cáo rằng những người uống rượu vừa phải thường sống thọ hơn: vì tỷ lệ bị bệnh tim, đột quỵ và tiểu đường thấp hơn, do đó có thể ngăn chận được khoảng 26 ngàn người chết một năm. Muốn được hưởng 10 lợi ích của bia, phải uống chừng mực Uống như hũ chìm là làm tăng nguy cơ hư gan, một số bệnh ung thư và bệnh tim. Uống nhiều còn làm ta mập, vì mỗi chai bia thường có 150 calories. (saigonecho.com)

Từ năm 2000, Tháng Ba mỗi năm đã được các tổ chức phòng chống ung thư tại Hoa Kỳ chọn là thời gian để nhắc nhở bà con "đề cao cảnh giác" với nan bệnh ung thư ruột già và nhớ yêu cầu bác sĩ làm các xét nghiệm để sớm tìm ra bệnh.

Thống kê cho biết, năm 2008, có 139,000 người lớn tại Hoa Kỳ được xác định bị ung thư ruột già với hơn 50,000 tử vong.

Theo Hội Ung Thư Hoa Kỳ, phân nửa số tử vong này có thể được cứu sống nếu mọi người hiểu rõ về bệnh, biết cách phòng tránh các nguy cơ gây ra bệnh và làm các thử nghiệm truy tìm bệnh. Theo Bác Sĩ Durado D. Brooks, giám đốc khoa ung thư nhiếp tuyến và ruột già thuộc Hội Ung Thư Hoa Kỳ thì "ung thư ruột già là một trong những ung thư duy nhất có thể phòng tránh qua khám nghiệm đều đặn."

Ngoài ra nghiên cứu cho hay, 90% người được sớm khám phá ra ung thư ruột già có tỷ lệ sống sót 5 năm, trong khi đó nếu tìm ra trễ thì số người sống sót còn có 10%.

Vậy thì những thử nghiệm đó là gì và được thực hiện như thế nào, xin bà con ta cùng tìm hiểu.

1. KHÁM HậU MÔN VớI NGÓN TAY

Thử nghiệm đầu tiên mà thầy thuốc sẽ làm là khám hậu môn.

Nói tới khám xét là ta cứ ngượng ngùng "em chả." Vì khi không lại phải "vạch mông" cho người coi cái "cửa sau," phần thầm kín của con người, thì cũng lạnh mình, đỏ mặt. Nhưng khi cần thì vẫn phải làm.

Chổng mông để lương y thọc ngón tay chuối mắn-ngọc ngà vào, ngoáy qua ngoáy lại từ trước ra sau, từ trên xuống dưới. Ðể coi mặt trong ruột có trơn tru, có cái u cái mụn nào không; rút ngón tay ra có chút máu dính vào bao cao su. Với chiêu thức ngoáy tay, thầy thuốc cũng kiểm tra coi cái tuyến tiền liệt của các ông xem có sưng, có gồ ghề. Chẳng là ung thư ruột cũng "nhân nghĩa bà Tú Ðễ" thường tới thăm chú tuyến tinh dịch này của quý lão ông lắm đấy.

Với vài giọt hóa chất, thầy thuốc thử phân coi có vết máu.

Thử nghiệm này rất giản dị, không đau đớn mà lại rẻ tiền nhưng hữu ích thì "thần sầu." Thần sầu vì có thể giúp ta sớm tìm ra những10% nan bệnh, sớm điều trị, nâng cao kết quả, nhiều hy vọng lành bệnh. Do đó, ta nên làm mỗi năm.

Nếu thử nghiệm thấy có máu thì thầy thuốc sẽ tìm cách trực tiếp nhìn vào trong ruột.

2. TÌM MÁU ẩN TRONG PHÂN

Trong điều kiện bình thường, phân không có máu và đàm. Phân có máu là dấu hiệu của một bệnh nào đó của ống tiêu hóa.

Máu có thể đỏ tươi, bầm đen hoặc nâu sẫm tùy theo vị trí bệnh xa hay gần hậu môn.

Máu đỏ tươi thường là do trĩ hậu môn, trĩ mạch lươn dưới da chung quanh hậu môn, bướu thịt hoặc ung thư ruột già, trực tràng.

Máu bầm đen trong các bệnh loét dạ dày, đứt mạch máu ở ruột già, dùng quá nhiều aspirin hoặc rượu, uống thuốc chống đông máu.

Số lượng máu có thể nhiều hoặc ít như trong trường hợp máu ẩn (occult blood).

Máu ẩn có rất ít trong phân mà mắt thường không thấy và chỉ tìm ra được khi nhìn qua kính hiển vi hoặc thử nghiệm hóa học.

Nguồn gốc máu ẩn có thể từ loét viêm dạ dày, viêm đường ruột, trĩ, ung thư hoặc polyp trong ruột già.

Ðể thử nghiệm, phân được lấy trong ba ngày liên tiếp và đựng trong hộp đặc biệt do phòng thí nghiệm cung cấp. Giao hộp phân cho phòng thí nghiệm để họ tìm máu.

Ba ngày trước và trong thời gian lấy phân, bệnh nhân cần theo hướng dẫn như sau:

- Tránh dùng vitamin C hoặc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa sinh tố này như chanh, cam vì sinh tố này cho kết quả dương tính sai.

- Tránh ăn nhiều thịt đỏ có nhiều heme, thực phẩm có nhiều enzym peroxidase như nấm, broccoli, giá đậu, cauliflower, táo, cam, chuối, dưa canteloup, nho. Các chất này có thể làm cho kết quả thử nghiệm dương tính sai

- Nên ăn thực phẩm có nhiều chất xơ như đậu, rau để khối phân mềm lớn.

- Tránh thuốc kích thích dạ dày, ruột gây ra xuất huyết như thuốc chống acit, thuốc có chất steroid, thuốc chống viêm đau có chất aspirin, rượu.

- Tránh uống sinh tố có chất sắt.

Kiếm máu ẩn trong phân có khả năng tìm ra polyp và ung thư ruột già khá sớm. Tuy nhiên, kết quả dương tính không có nghĩa là đã bị ung thư vì có nhiều nguyên do khác gây ra xuất huyết đường ruột. Thí dụ khi dùng thuốc aspirin, ibuprofen, trong bệnh loét dạ dày, viêm ruột. Do đó, bệnh nhân có máu ẩn trong phân cần được xác định với phương pháp nội soi, quan sát đường ruột.

3. NộI SOI RUộT GIÀ

Có người ví nội soi ruột già (Colonoscopy) là tiêu chuẩn vàng (golden standard) để truy tìm ung thự ruột già-trực tràng.

Ðây là phương pháp khảo sát mặt trong của toàn thể trực tràng với một ống dây quang học bằng nhựa mềm dễ uốn, có đèn sáng dẫn đường và máy chụp hình. Ðưa ống sâu vào hậu môn, điều chỉnh máy, bác sĩ có thể làm một vòng thám hiểm bất cứ góc cạnh nào của ruột và mao tôn cương: qua đèn, nhìn ruột rõ như ban ngày, nào là gồ ghề bướu thịt, loét lở thành ruột, bê bết máu tươi đều thấy hết, ngoại trừ bầy vi sinh vật lúc nhúc cộng sinh. Nhắc lại là trong trường hợp bình thường, lòng ruột già trơn mềm như mặt trong của má. Hình ảnh ruột được chiếu trên màn hình TV để phân tích và có thể lưu trữ.

a) Cần làm gì trước khi nội soi?

Nội soi được làm tại bệnh viện hoặc phòng nội soi ngoại chẩn, trung bình kéo dài từ 30-60 phút và do bác sĩ chuyên ruột-bao tử thực hiện. Bệnh nhân được cho dùng liều thuốc an thần để giảm lo âu, khó chịu, do đó cần người lái xe đưa về nhà sau khám nghiệm.

Trước khi làm nội soi, bệnh nhân được cho thuốc tẩy rửa ruột sạch sẽ để bác sĩ dễ quan sát. Ðây là điểm mà nhiều người e ngại vì phải uống một lọ thuốc xổ cộng thêm cả lít nước để rồi tiêu chẩy xoèn xoẹt. Hiện nay có thuốc tẩy rửa dạng viên cho nên việc sửa soạn ít khó chịu hơn.

Một ngày trước thử nghiệm, bệnh nhân không ăn thực phẩm mà chỉ uống nước trong không bã.

Nếu thử nghiệm vào buổi sáng, không ăn uống gì sau nửa đêm. Nếu là buổi chiều thì uống thuốc tẩy xổ theo đúng hướng dẫn.

Không nên uống aspirin hoặc thuốc chống viêm 5 ngày trước thử nghiệm để tránh nguy cơ xuất huyết khi polyp được cắt bỏ.

Cho bác sĩ hay nếu có vấn đề dị ứng, uống thuốc loãng máu, đang bị bệnh tiểu đường, có thai, cho con bú sữa mẹ hoặc khó khăn chích tĩnh mạch.

Sau thử nghiệm, bệnh nhân cảm thấy tưng tức ở bụng, nhưng hết sau vài giờ. Dăm giờ sau thử nghiệm, bệnh nhân có thể ăn lại như thường lệ.

b) Mục đích của nội soi gồm có:

- Ðánh giá các u bướu, loét lở, thu hẹp lòng ruột già khi chụp hình X-quang ruột;

- Chẩn đoán viêm ruột;

- Tìm nguyên nhân gây ra tiêu chảy khi các thử nghiệm thông thường không thành công;

- Tìm nguyên nhân xuất huyết đường tiêu hóa, đặc biệt trong bệnh thiếu máu do thiếu sắt;

- Chẩn đoán ung thư ở người có thân nhân bị ung thư hoặc bướu thịt;

- Cắt bỏ bướu thịt, chữa xuất huyết ruột hoặc lấy vật lạ trong ruột.

Nội soi được áp dụng khi có một trong các bất thường như thay đổi thói quen đại tiện, máu trong phân, đau bụng liên tục, người từ 50 tuổi trở lên.

Hội Ung Thư đề nghị những ai trên 50 tuổi nên làm nội soi ruột già mỗi 7-10 năm. Người có rủi ro ung thư ruột già cần thực hiện sàng lọc này gần hơn, tùy theo ý kiến của bác sĩ điều trị.

Bình thường, phương pháp rất an toàn, hãn hữu lắm mới có khó khăn như lủng ruột.

Nếu có u bướu, bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết (biopsy) để xác định tế bào ung thư, chụp x-quang xương, CT scan rồi điều trị.

Mặc dù nội soi ruột là phương thức tìm bệnh hữu hiệu, nhưng số người thực hiện cũng khá khiêm nhường. Lý do là nhiều người ngại đau, ngại phải uống thuốc tẩy xổ để làm sạch ruột và lý do quan trọng hơn là chi phí nội soi khá cao. Nếu bảo hiểm không đài thọ thì bệnh nhân phải bỏ tiền túi ra trang trải.

Ngoài ra còn một số phương pháp khác như sau.

- Chụp X-quang ruột với chất cản quang.

Dung dịch cản quang được bơm vào ruột để hình ảnh ruột hiện rõ ràng trên phim X-quang. Quan sát hình chụp, bác sĩ có thể tìm ra u bướu hoặc bất thường trong ruột. Nếu thấy bướu thịt, bác sĩ sẽ đề nghị làm nội soi.

- Nội soi trực tràng (Sigmoidoscopy): Quan sát phần dưới của ruột già.

- Thử phân tìm tế bào ung thư (Stool DNA test): Ðây là thử nghiệm tương đối mới. Bác sĩ đưa cho bệnh nhân một hộp thử nghiệm với hướng dẫn cách thức lấy phân rồi chuyển cho phòng thí nghiệm để tìm tế bào ung thư tách ra từ u bướu của ruột.

- Virtual Colonoscopy: Ðây là phương pháp để chụp hình hiện trạng thực sự của ruột với máy CT scan (computerized tomography). Một loại gas được bơm vào để ruột già phồng lên rồi làm CT scan tìm polyp. Những hình ảnh này nom giống như khi nhìn trực tiếp ruột già.

Các nhà chuyên môn y học đề nghị là nam nữ từ 50 tuổi trở lên cần bắt đầu làm các xét nghiệm truy tìm ung thư ruột già.

- Nội soi ruột già mỗi 10 năm.

- Kiếm máu ẩn trong phân mỗi năm.

- Nội soi trực tràng mỗi 5-10 năm.

KếT LUậN

Thưa đó là chuyện y học bên Mỹ của Tháng Ba dương lịch.

Tháng Ba dương lịch còn có ngày mồng 8 là ngày Phụ Nữ Thế Giới, ngày mà quý bà quý cô đã tranh đấu mãi mới được sự nam nữ bình quyền sau nhiều thế kỷ cảm thấy mình thiệt thòi, thua kém.

Riêng Tháng Ba âm lịch mình cũng có nhiều việc đáng ghi nhớ.

Ðây là tháng mà người Việt Nam ta "Dù ai đi ngược về xuôi; Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng Mười Tháng Ba." Vâng Quốc Tổ Hùng Vương 18 đời dựng nước, tình nghĩa Vua-Tôi sâu đậm, con dân sống trong hòa bình, thịnh vượng, thái hòa.

Rồi "Tháng Ba trồng cà" là nông vụ truyền thống của người mình. Trồng cà Tháng Ba, làm tương Tháng Sáu.

Cà dầm tương vẫn là món ăn nhiều dân tộc tính của ta, vì thế cho nên mới có "Anh đi anh nhớ quê nhà; Nhớ canh rau muống, nhớ cà dầm tương."

Tương cà rau muống có khi cũng giúp ta giảm thiểu rủi ro đưa tới ung thư ruột già đấy, thưa bà con cô bác.

Vì tương cà rau muống không có chất béo động vật, không có cholesterol mà lại nhiều chất xơ thiên nhiên giúp gạt bỏ chất có hại có thể gây ung thư đại tràng.

Một trong những bệnh viện nổi tiếng nhất trên thế giới thay đổi quan điểm của mình về bệnh ung thư. Bệnh viện Johns Hopkins là một bệnh viện trường đại học nằm ở Baltimore, Maryland ở Hoa Kỳ.

Được thành lập nhờ tài trợ từ John Hopkins, ngày hôm nay nó là một trong những bệnh viện nổi tiếng nhất trên thế giới và năm thứ 17 liên tiếp được phân loại ở vị trí đầu tiên trong bảng xếp hạng của các bệnh viện tốt nhất tại Hoa Kỳ.

Sau nhiều năm nói với mọi người hóa trị liệu là cách duy nhất để điều trị và loại bỏ ung thư, bệnh viện Johns Hopkins đã bắt đầu nói với mọi người rằng có những lựa chọn thay thế khác với hóa trị liệu: một cách hiệu quả để chống lại ung thư là không nuôi các tế bào ung thư với các chất dinh dưỡng cần thiết cho nó để nó không phát triển được.

THứC ĂN CủA Tế BÀO UNG THƯ

a. Đường là một loại thực phẩm của bệnh ung thư. Không tiêu thụ đường là cắt bỏ một trong những nguồn quan trọng nhất của các tế bào ung thư. Có sản phẩm thay thế đường như saccharin, nhưng chúng được làm từ Aspartame và rất có hại. Tốt hơn nên thay thế đường bằng mật ong Manuka hay mật đường nhưng với số lượng nhỏ. Muối có chứa một hóa chất phụ gia để xuất hiện màu trắng. Một lựa chọn tốt hơn cho muối trắng là muối biển hoặc các loại muối thực vật.

b. Sữa làm cho cơ thể sản xuất chất nhầy, đặc biệt là trong đường ruột. Tế bào ung thư ăn chất nhầy. Loại bỏ sữa và thay thế bằng sữa đậu nành, các tế bào ung thư không có gì để ăn, vì vậy nó sẽ chết.

c. Các tế bào ung thư trưởng thành trong môi trường axit. Một chế độ ăn uống là thịt đỏ có tính axit, tốt nhất là ăn cá, và một chút thịt gà thay vì thịt bò hay thịt heo. Hơn nữa, thịt chứa kháng sinh, hormon và ký sinh trùng, rất có hại, đặc biệt đối với những người mắc bệnh ung thư. Protein thịt khó tiêu hóa và đòi hỏi nhiều enzym. Thịt không tiêu hóa ở lại và hư hỏng trong cơ thể dẫn tới tạo ra các độc tố nhiều hơn.

GÓP PHầN GIảI QUYếT VấN Đề

a. Một chế độ ăn uống gồm 80% rau quả tươi và nước ép, ngũ cốc, hạt, các loại hạt quả, quả hạnh nhân và một ít loại trái cây đặt cơ thể trong môi trường kiềm. Chúng ta chỉ nên tiêu thụ 20% thực phẩm nấu chín, bao gồm cả đậu. Nước ép rau tươi cung cấp cho cơ thể co-enzyme có thể dễ dàng hấp thu và ngấm vào các tế bào 15 phút sau khi được tiêu thụ để nuôi dưỡng và giúp định hình các tế bào khỏe mạnh. Để có được các enzyme sống, giúp xây dựng các tế bào khỏe mạnh, chúng ta phải cố gắng uống nước ép rau (tất cả, bao gồm cỏ linh thảo) và ăn nhiều rau quả tươi 2 hoặc 3 lần mỗi ngày.

b. Không nên dùng cà phê, trà và sô cô la có chứa nhiều caffeine. Trà xanh là một lựa chọn tốt hơn vì có chất chống ung thư. Tốt nhất là uống nước tinh khiết hoặc nước lọc để tránh các chất độc và kim loại nặng trong nước thường. Không uống nước cất vì nước này có chứa axit.

c. Các thành các tế bào ung thư được bao phủ bởi một loại protein rất cứng. Khi không ăn thịt, những thành tế bào phóng thích nhiều enzim hơn, tấn công các pro tê in của các tế bào ung thư và cho phép hệ thống miễn dịch tiêu diệt các tế bào ung thư.

d. Một số chất bổ sung giúp xây dựng lại hệ thống miễn dịch: Floressence, Essiac, chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất, EPA, dầu cá … giúp các tế bào để chiến đấu và tiêu diệt các tế bào ung thư. Các chất bổ sung khác như vitamin E được biết đến bởi vì nó gây ra apoptose, cách bình thường của cơ thể để loại bỏ các tế bào vô dụng hoặc bị lỗi.

e. Ung thư là một căn bệnh của cơ thể, tâm trí và tinh thần. Một thái độ hoạt động và tích cực hơn sẽ giúp các bệnh nhân ung thư chiến đấu và sống còn. "Giận dữ và không hiểu biết, không tha thứ sẽ đặt cơ thể vào tình trạng căng thẳng và một môi trường axit".

Học để có tâm hồn khả ái và yêu thường với một thái độ sống tích cực là rất có lợi cho sức khỏe. Học thư giãn và tận hưởng cuộc sống.

f. Các tế bào ung thư không thể sống trong một môi trường dưỡng khí (oxygénée). Luyện tập thể dục hàng ngày, hít thở sâu giúp lấy thêm nhiều oxy vào các tế bào. Liệu pháp oxy là một yếu tố giúp tiêu diệt các tế bào ung thư.

1. Không để hộp nhựa trong lò vi sóng.

2. Không để chai nước trong tủ lạnh.

3. Không để tấm nhựa trong lò vi sóng.

g. Các hoá chất như dioxin gây ung thư, đặc biệt là ung thư vú. Dioxin rất có hại, đặc biệt là đối với các tế bào cơ thể.

Đừng để trong tủ lạnh chai nước nhựa bởi vì nhựa sẽ "đổ mồ hôi" dioxin và làm nhiễm độc nước uống.

Gần đây, tiến sĩ Edward Fujimoto, Giám đốc chương trình Wellness ở bệnh viện Castle, xuất hiện trong một chương trình truyền hình giải thích sự nguy hiểm của dioxin.

Ông nói rằng chúng ta không nên đặt hộp nhựa trong lò vi sóng, đặc biệt là các loại thực phẩm có chứa chất béo. Ông nói rằng do sự kết hợp của chất béo và nhiệt lượng cao, nhựa sẽ truyền dioxin vào thực phẩm và do đó vào cơ thể chúng ta. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng thủy tinh như Pyrex hoặc gốm sứ để đun nấu.

"Hãy vui lòng chia sẻ bài viết này với tất cả bạn bè của bạn." (Cercle Francophone à Quinhon)

Kính gởi bác sĩ Nguyễn Ý Đức,

tôi tên là Ninh H Vi ở Sugar Lane, Texas.

Hôm trước tôi có hỏi bác sĩ về chứng mất ngủ. Được bác sĩ giải đáp chu đáo, tận tình. Tôi áp dụng một số điều chưa biết và quả là có kết quả. Chẳng hạn thay vì nằm nướng thì tôi xuống giường uống sữa nóng và làm lặt vặt. Giấc ngủ tìm lại dễ dàng hơn. Xin cảm ơn bác sĩ rất nhiều.

Tôi có một thắc mắc khác, là gần đây các khớp xương đầu gối hơi đau đau. Đi lên cầu thang hay bước lên xe cũng phải chùng người xuống xong mới trở lại bình thường. Tôi "nghi" là bị lão hoá khớp xương. Nếu vậy thì hơi sớm với tôi (54 tuổi). Các người quen tôi có người 70 vẫn chạy nhảy ào ào.

Nếu muốn khớp xương cứng mạnh hơn tôi có cần uống thêm calcium bán ở các hiệu thuốc tây không hay là cảm giác này do ảnh hưởng bởi thời tiết đang thay đổi mùa.

Bác sĩ cho tôi lời khuyên là tôi cần bổ sung chất xương hay chờ xem thời tiết ổn định hơn?

Chào bà Ninh

Các cụ ta vẫn nói "Ăn được ngủ được là tiên".

Xin mừng bà đang là "Tiên" một nửa. Tiên ½ vì bây giờ do áp dụng vài mẹo vặt mà tôi đề nghị, bà đã có giấc ngủ dễ dàng hơn. Mai đây, khi mà bà "Ăn được" ngon lành thì bà sẽ là tiên 100% rồi đấy nhỉ?!. Lúc đó xin nhớ tới chúng tôi cũng như độc giả ở dưới trần thế này nhé.

Hôm nay bà lại nêu ra vài thắc mắc khác về "khớp xương đầu gối hơi đau đau" mà bà nghi là bị "lão hóa" mấy khớp xương, và than là mới 54 tuổi khớp đã hóa già hơi sớm, chả bù với chúng bạn thất thập cổ lai hy mà vẫn còn chạy nhảy ào ào.

Vậy thì chúng tôi lại có dịp "tư vấn" với bà. Đây là nghề của tôi từ khi về hưu, gói ghém cất ống nghe ống chích vào kho đấy bà ạ.

Bà cho biết là mới tuổi 54 mà đã thoái hóa viêm khớp gối, phải chùng người xuống mỗi khi lên cầu thang hoặc xuống xe mới trở lại bình thường.

Thì xin thưa cùng bà là thực ra khớp đã bắt đầu thoái hóa ở tuổi sớm hơn rồi đấy. Theo cơ quan CDC Hoa Kỳ, từ tuổi 40, đã bắt đầu có những thay đổi trong cấu tạo của khớp. Sớm hơn nữa, từ 25 tuổi trở lên đã có 13% người nhen nhúm bị viêm khớp và từ 65 tuổi trở lên thì tỷ lệ bị bệnh khá cao, những 33%. Tức là 100 người thì 13 người bị viêm ở tuổi từ trên 25 và cứ 100 người ở tuổi trên 65 thì 33 người bị bệnh. Biết đâu bà đang ở trong nhóm thứ nhất này.

Ngoài ra cũng nên để ý là viêm khớp có thể không rõ nguyên nhân hoặc là hậu quả của những thương tích nặng nhẹ ở khớp, rối loạn nội tiết, chuyển hóa, bệnh thần kinh hoặc bẩm sinh.

Mấy người bạn thất thập của bà vẫn chạy nhẩy ào ào thì cũng chưa chắc là họ không bị viêm khớp. Có thể là họ bị viêm khớp nhưng đã áp dụng những phương thức trị bệnh khác nhau như vận động cơ thể, tiêu thụ đầy đủ chất dinh dưỡng, tránh rủi ro gây bệnh, cho nên họ vẫn sinh hoạt bình thường. Cũng có thể là họ có tạng người tốt, có gen di truyền ngon lành từ cha mẹ, dòng họ.

Tiện thể cũng kể bà nghe là người quá ký là hay bị viêm khớp đầu gối lắm đấy, vì đầu gối liên tục chịu đựng một sức nặng quá mức. Rồi lại còn liên tục chấn thương vì thể thao quá mạnh, lao động chân tay quá mức, nâng nhấc vật quá nặng, lên gối xuống gối hơi nhiều hoặc khớp làm động tác nhắc đi nhắc lại như máy.

Quý bà thường nhiều rủi ro bị viêm khớp hơn quý ông. Tại Hoa Kỳ có khoảng 27 triệu người bị viêm khớp thì nữ giới chiếm 60%. Tại sao ư? Ít nhất có ba giải thích là do di truyền, cấu tạo sinh học và ảnh hưởng của hormon.

Theo bác sĩ Yusuf Yazici, đại học y Nữu Ước, con gái có mẹ bị viêm khớp thì hay bị bệnh này ở cùng tuổi và cùng loại khớp, đặc biệt là khớp bàn tay và đầu gối.

Các nhà nghiên cứu cho hay, hormon nữ estrogen bảo vệ sụn ở khớp, chống lại hiện tượng viêm. Vì thế, khi tới tuổi mãn kinh, ngoài 50, quý bà mất sự bảo vệ này, cho nên viêm khớp thường xảy ra.

Về cấu trúc sinh học, thì các nhà nghiên cứu nêu ra nhiều lý do. Cũng theo bác sĩ Yazici, thiên chức của quý bà là 9 tháng mang nặng đẻ đau cho nên hay bị viêm khớp. Bởi vì phải sanh đẻ cho nên gân cốt ở phần dưới cơ thể có đàn tính nhiều hơn ở đàn ông, khiến cho khớp dễ siêu vẹo với hậu quả là dễ bị tổn thương. Ông ta cũng giải thích thêm rằng bề ngang hông phụ nữ rộng hơn hai khớp đầu gối, khớp này không ở đường thẳng đứng như ở đàn ông, cho nên không vững chắc, dễ bị tổn thương. Một nghiên cứu khác cho hay, mỗi lần sanh là một lần tăng rủi ro bị viêm khớp gối và hông ở quý bà.

Bây giờ tới câu bà hỏi là "Nếu muốn khớp xương cứng mạnh hơn tôi có cần uống thêm calcium bán ở các hiệu thuốc tây không".

Tôi không biết bà đã đi khám bệnh chưa, đã chụp x-quang khớp đầu gối coi xem có bị viêm, đã đo bone density để coi mức độ đậm đặc của xương…Nếu đã đi rồi thì chắc là bà đang được bác sĩ hướng dẫn điều trị nếu các xét nghiệm bất thường, kể cả việc uống thêm calcium. Còn nếu chưa thì nên đi bác sĩ gia đình để được khám và làm các xét nghiệm định bệnh.

Còn việc dùng thêm calcium, thì tôi xin có ý kiến như sau.

Bình thường, ở người dưới 50 tuổi, cần khảng 1000 mg calcium mỗi ngày, còn ở người nhiều tuổi hơn cần khoảng 1200 mg/ngày. Nếu chúng ta tiêu thụ đầy đủ, cân bằng các chất dinh dưỡng thì ta đã có đủ số calcium này. Calcium có nhiều trong sữa, sữa chua, pho mát, cải bắp, broccoli, spinach, cauliflower, đậu, pumpkin.. hoặc trong nước uống có tăng cường calcium, trong cereal điểm tâm, bánh mì…Nếu không tiêu thụ đầy đủ thì cần bổ sung, dùng thêm calcium mua ở tiệm thuốc tây.

Cũng lưu ý bà là có nhiều loại calcium khác nhau mà 3 loại sau đây là thường dùng:

- Calcium citrate như Citrical, dễ được hấp thụ, hơi đắt mà lại có ít calcium.

- Calciun carbonate như Tums, Rolaid, rẻ tiền, nhiều calcium, phải uống khi ăn cơm hoặc uống ly nước có chất chua như nước cam, thường hay gây táo bón và gas.

- Calcium phosphate, rẻ tiền hơn, dễ hấp thụ, không gây táo bón vào gas.

Ngoài ra, cần:

- Đọc kỹ nhãn hiệu với phân lượng, cách dùng

- Uống làm nhiều liều lượng nhỏ trong ngày, vì cơ thể chỉ hấp thụ được 500 mg một lúc.

- Cần uống thêm sinh tố D vì cơ thể cần sinh tố này để có thể dùng calcium tốt hơn. Nên mua sản phẩm có cả 2 thành phần này.

- Không dùng calcium bổ sung quá 1200 mg/ngày ngoại trừ khi có ý kiến của bác sĩ hoặc nhà dinh dưỡng. Dùng trên 2500 mg/ngày có thể đưa tới tổn thương cho thận và làm giảm tiêu thụ sắt, kẽm, magnesium.

- Calcium và một vài loại dược phẩm như kháng sinh, hạ huyết áp, thuốc Fosamax, Bonniva có tác dụng qua lại với nhau, cho nên cần uống calci trước hoặc sau các loại dược phẩm này.

Còn chuyện thời tiết với viêm khớp. tôi xin bà cho "hưỡn" kỳ sau nói. Bài này hôm nay cũng dài rồi, để bà cũng như tôi đứng lên vươn vai, chim bay cò bay cho thư dãn cơ thể, bớt cứng khớp.

Vắn tắt đôi lời, hy vọng giải đáp thắc mắc của bà. Bà có thể vào trang web của tôi:

www.bsnguyenyduc.com để đọc thêm mấy bài về Viêm Khớp mà tôi post lên đó.

Chúc bà thân tâm thường an lạc

Video Sống Khỏe - Sống Vui:

www.erct.com/2-ThoVan/NguyeYDuc/00-Video-Menu.htm

Thỉnh thoảng mình cảm thấy cơ thể suy nhược và rất yếu. Có thể đó là thời khắc mà bệnh tật để phát sinh... do tạo hóa, thời tiết và những ngày trong năm. Vào một số khoảng thời gian, thể trạng con người đặc biệt yếu, dễ bị "đánh gục" bởi mầm bệnh hoặc bệnh tái phát. Chuyên gia giải thích mối liên quan giữa quy luật thời gian và biến hóa của sức khỏe.

Một ngày

Một ngày có hai giờ "ma quỷ". Từ 6-9h sáng, các bệnh về tim mạch và não như thiếu máu cơ tim, co thắt ngực, loạn nhịp tim, tai biến... thường phát sinh. Tổ chức Y tế thế giới điều tra 4.769 người bệnh tử vong vì nhồi máu cơ tim, trong đó 28% phát bệnh từ 6-10h sáng. Người già và người mắc bệnh tim mạch sau khi dậy sớm nên tránh đột ngột ra khỏi nhà hoặc mở cửa sổ ngay, có thể vận động nhẹ nhàng trong phòng để lưu thông máu, để cơ thể quen với thời tiết giữa bên ngoài và trong phòng. Thời gian nguy hiểm cho sức khỏe tiếp theo là, sau chập tối, lúc này tỷ lệ phát tác của bệnh tim lại tăng lên. Nếu uống rượu khoảng 7h tối, thì sẽ cần nhiều thời gian để gan bài tiết rượu, so với các thời điểm khác trong ngày. Do đó, khoảng 7h tối uống rượu sẽ khiến gan dễ bị tổn hại, và người uống dễ bị say hơn. Sức sống của con người về đêm là rất thấp, huyết áp, thân nhiệt, hô hấp, nhịp mạch đều chậm dần, tuần hoàn máu cũng chậm theo, nồng độ hormone xuống thấp, cơ bắp giãn, phản ứng chậm chạp. Vì thế, cần hạn chế làm việc thâu đêm và thời điểm cuối ngày cần để cơ thể nghỉ ngơi, tránh căng thẳng...

Một tuần

Các nhà khoa học Đức và Phần Lan phát hiện, vào thứ hai, số người bị đột quỵ cao nhất trong tuần và nguy cơ tử vong cũng cao hơn ngày thường 40%. Do đó, các chuyên gia sức khỏe Đức đã gọi thứ hai là ngày thứ hai đen. Điều này liên quan tới đồng hồ sinh học trong một tuần của cơ thể. Thứ hai thường được coi là ngày khởi đầu một tuần làm việc, học tập, nên khá nhiều người thấy căng thẳng khi đến ngày này, đặc biệt lại sau hai ngày cuối tuần được thư giãn. Đây cũng là ngày các căn bệnh dễ phát sinh và trầm trọng.

Một tháng

Sau và trước ngày trăng tròn trong một tháng là thời điểm thể trạng con người dễ yếu, điều này liên quan đến khí tượng thiên văn. Sự lên xuống của thuỷ triều liên quan đến sức hút Mặt trăng, lực hút này cũng tác động đến lượng máu trong cơ thể của con người, khiến áp lực của dòng máu trong mạch giảm xuống, dẫn đến áp lực trong và ngoài thành mạch chênh lệch, khi sự chênh lệch này lớn sẽ dễ dẫn đến các bệnh tim mạch như tai biến mạch máu não.

Một năm

Mỗi năm có hai thời điểm dễ ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Đó là tháng cực lạnh hay cực nóng. Những năm có mùa đông với nhiều đợt lạnh kéo dài, số bệnh nhân nội trú tại viện tăng cao, tỷ lệ tử vong cũng tăng. Thời tiết lạnh sâu thường khiến sức đề kháng giảm, tinh thần dễ trầm cảm, trao đổi chất chậm. Thời tiết nắng nóng kéo dài lại dễ gây các bệnh lý tiêu hóa, tim mạch (trời nóng dễ mất nước, không bù đủ nước, máu có thể bị cô đặc lại tăng gánh nặng cho tim và dòng máu khó lưu thông).

Bí quyết Sống Vui Hạnh Phúc.

Nhiều tiền ít tiền, không phung phí là được

Ai phải, ai sai, mình không sai là được

Biết ít biết nhiều, làm xong việc là được

Người già người trẻ, mạnh khỏe là được

Người giàu người nghèo, hoà thuận là được

Ông xã về sớm về trễ, miễn về là được,

Bà xã cho ăn cơm, cơm nóng cơm nguội có ăn là được

Người xấu người đẹp, có duyên là được

Nhà lớn nhà nhỏ, ấm no là được

Sung túc hay nghèo nàn, bình an là được

Xe mới xe cũ, chạy là được

Và... phải nhớ rằng...

Vui cười không mệt, buồn phiền mới mệt

Yêu thương không mệt, ghen ghét mới mệt

Chân thật không mệt, gian dối mới mệt

Tương ái không mệt, tương tàn mới mệt

Rộng rãi không mệt, ích kỷ mới mệt

Khoan dung không mệt, khó khăn mới mệt

Khiêm nhường không mệt, khoe khoang mới mệt

Mỉm cười không mệt, tức giận mới mệt,

Đơn thuần không mệt, phức tạp mới mệt

Tương tư không mệt, đơn phương mới mệt

Chung tình không mệt, Đa tình mới mệt

Tình bằng hữu không mệt, tư tình mới mệt

Chân thành không mệt, giả dối mới mệt

Được mất không mệt, tính toán mới mệt

Thể chất mệt không phải mệt, tâm can mệt mới mệt

Đọc những điều này không mệt, thực hành mới mệt

Giá một nụ cười rẻ hơn giá tiền điện, thế nhưng nụ cười lại tỏa sáng nhiều hơn hàng trăm bóng đèn điện. Không ai nghèo đến nỗi không thể mỉm một nụ cười, cũng không ai đủ giàu để sống mà không cần đến nụ cười của người khác. Một nụ cười - vốn liếng tuy nhỏ bé nhưng lại sinh hoa lợi nhiều, nó làm giàu cho kẻ đón nhận nó mà không hề làm kẻ trao tặng nó phải nghèo đi. Ngược lại, có khi người ta sẽ còn mãi mãi ghi nhớ.

Không ai đủ giàu mà bỏ qua không nhận lấy một nụ cười. Nụ cười tạo được hạnh phúc trong gia đình. Nụ cười là dấu hiệu của nhân ái. Nụ cười làm cho kẻ nhọc nhằn tìm được sự thoải mái dễ chịu. Nụ cười đem lại sự can đảm cho người nản chí, hoang mang.

Có một câu chuyện kể rằng: Saint Exupery từng là phi công tham gia chống phát xít trong Đệ nhị Thế chiến. Chính từ những năm tháng này ông đã viết ra tác phẩm "Nụ cười". Không biết đây là một tự truyện hay một truyện hư cấu, nhưng tôi tin rằng nó có thật.

Trong truyện, Saint Exupery là một tù binh bị đối xử khắc nghiệt và ông biết nay mai có thể bị xử bắn như nhiều người khác. Ông viết: "Tôi trở nên quẫn trí. Bàn tay tôi giật giật, cố gắng rút trong túi áo một điếu thuốc. Nhưng tôi lại không có diêm. Qua hàng chấn song nhà giam, tôi trông thấy một người cai tù. Tôi gọi: "Xin lỗi, anh có lửa không?"... Anh ta nhún vai rồi tiến lại gần. Khi rút que diêm, tình cờ mắt anh nhìn vào mắt tôi. Tôi mỉm cười mà chẳng hiểu tại vì sao lại làm thế. Có lẽ vì khi muốn làm thân với ai đó, người ta dễ dàng nở một nụ cười. Lúc này dường như có một đốm lửa bùng cháy nhanh qua kẽ hở giữa hai tâm hồn chúng tôi, giữa hai trái tim con người. Tôi biết anh ta không muốn, nhưng do tôi đã mỉm cười nên anh ta phải mỉm cười đáp lại. Anh ta bật que diêm, đến gần tôi hơn, nhìn thẳng vào mắt tôi và miệng vẫn cười. Giờ đây trước mặt tôi không còn là viên cai ngục phát xít mà chỉ là một con người. Anh ta hỏi tôi: "Anh có con chứ?". Tôi đáp: "Có" và lôi từ trong ví ra tấm hình nhỏ của gia đình mình. Anh ta cũng vội rút trong túi áo ra hình những đứa con và bắt đầu kể lể về những kỳ vọng của anh đối với chúng. Đôi mắt tôi nhoà lệ. Tôi biết mình sắp chết và sẽ chẳng bao giờ gặp lại được người thân. Anh ta cũng bật khóc. Đột nhiên, không nói một lời, anh ta mở khoá và kéo tôi ra khỏi buồng giam. Anh lặng lẽ đưa tôi ra khỏi khu vực thị trấn chiếm đóng, thả tôi tự do rồi quay trở về. Thế đó, cuộc sống của tôi đã được cứu rỗi chỉ nhờ một nụ cười".

Từ khi đọc được câu chuyện này tôi nghiệm ra được nhiều điều. Tôi biết rằng bên dưới mọi thứ vỏ bọc chúng ta dùng để thủ thế, để bảo vệ phẩm giá và địa vị, vẫn còn đó một điều thật quý giá mà tôi gọi là tâm hồn. Tôi tin rằng: nếu tâm hồn bạn và tâm hồn tôi nhận ra nhau thì chúng ta chẳng còn gì phải sợ hãi hay căm thù oán ghét nhau.

Nếu bạn từng có một khoảnh khắc gắn bó với đồng loại qua sức mạnh của nụ cười, thì tôi tin rằng bạn cũng đồng ý với tôi, đó là một phép lạ nho nhỏ, một món quà tuyệt vời mà chúng ta có thể dành cho nhau. Một nữ tu ở Calcutta đã cảm nhận được điều này trong cuộc sống, và bà đưa ra lời khuyên chân thành: "Hãy mỉm cười với nhau, mỉm cười với vợ, với chồng, với con cái bạn và với mọi người dù đó là ai đi nữa, vì điều này sẽ giúp bạn lớn lên trong tình yêu của nhau..."