Dân Chúa Âu Châu

SAM 0673

Cuộc đời là chuyến hành hương

Ta đi đi mãi về đường Yêu Thương 

Yêu Thương là chốn vô thường

Là nơi bất diệt thiên đường Chúa ta.

Đúng như bốn câu thơ trên, tôi đang đi hành hương, đi tìm về nguồn, tìm về những nơi các vị thánh đã sống và đi qua, nhất là những vị thánh lớn trong giáo hội. Hôm nay tôi lại có cơ may đến nơi thánh Augustinô trở lại đạo Công Giáo, và ngài đã trở thành một thánh lớn của Giáo Hội Công Giáo Rôma, một thánh mà Giáo Hội đã phong tặng tước hiệu Tiến sĩ Hội Thánh.

Trên đây là hình chụp nơi cái giếng ngài được rửa tội do thánh tiến sĩ Giám Mục Ambrôsiô thành Milan vào Đại lễ Phục Sinh năm 387.

Thời thơ ấu 

Thánh Augustinô sinh ngày 13 tháng 11 năm 354, tại Tagaste, nay là thành phố Souk-Ahras thuộc nước Algeria ở phía Bắc Phi Châu. Cha ngài là thị trưởng Patricius, thuộc gia tộc quyền quý và mẹ là Monica, một tín hữu công giáo, đạo hạnh, gương mẫu và giàu nhân đức.

Khi còn bé, Augustinô là một cậu bé tinh nghịch, thông minh xuất chúng, nên cậu là niềm hãnh diện của ông Patricius. Sau 16 năm sống với gia đình tại Tagaste, ngài đã được cha mẹ cho đi học về văn khoa hùng biện tại Carthage vào cuối năm 370.

Thành phố Carthage là một thành đô phồn thịnh, những toà nhà nguy nga lộng lẫy, Cư dân ở đây thờ đa thần, dễ đưa con người vào con đường xa hoa trụy lạc. Cuộc sống ở đô thành đã thu hút biết bao bạn trẻ, và Augustinô cũng không ngoại lệ. Tuy con đường học vấn trổi vượt hơn các bạn học nhưng đời sống tâm linh và luân lý bị suy sụp.

Năm 19 tuổi, Augustinô đã trở thành giáo sư triết học. Sự thành công trong học vấn đã tạo cho ngài một chỗ đứng vững vàng trong xã hội. Những kiến thức thâm thúy và sự khôn ngoan của triết gia Cicero đã gợi trong tâm thức Augustinô nỗi khát vọng tìm kiếm sự khôn ngoan chân thật. Khi nghe giáo chủ của giáo phái Manikê hùng biện về giáo thuyết của họ, ngài bị thu hút và đã gia nhập giáo phái này. Với tài hùng biện sẵn có, ngài đã thuyết phục được bao nhiêu người gia nhập vào giáo phái đó.

Sau những năm theo học tại Carthage, năm 373, ngài trở về quê Tagaste, nhưng mẹ ngài không thể đón nhận một người thuộc bè phái Manikê dù đó là con trai của mình. Nhưng tình yêu đã khiến Monica tha thứ và hết lời khuyên con trở về chính lộ. 

Suốt 9 năm làm tín đồ Manikê, đến năm 383, khi tròn 29 tuổi, Augustinô muốn sang Ý để lập nghiệp, nhưng mẹ không đồng ý. Augustinô đã trốn mẹ đi sang thánh đô Rôma, nước Ý. 

Khi đến nơi Augustinô bị trọng bệnh một thời gian sau mới hồi phục, chàng mở lớp dạy chuyên khoa văn hùng biện. Nhưng không khá, chàng xin được công việc ở đại học Milan chàng dọn lên vùng bắc Ý. Là một giáo sư dạy triết học, chàng say mê tìm kiếm và đào sâu vào triết lý của Plato.

1. Hối nhân trở thành thánh nhân

Mẹ Monica đã kiên trì cầu nguyện xin Chúa hướng dẫn và mở lòng người chồng và người con trai yêu quý tìm về nguồn Chân Thiện Mỹ. Ơn Chúa rất huyền nhiệm và linh động nơi cuộc đời Augustinô.

Năm 384-387, là giai đoạn khủng hoảng niềm tin. Giai đoạn khủng hoảng được chấm dứt khi ngài nghe bài giảng thật huyền nhiệm của thánh Giám mục Ambrôsiô. Phục Sinh năm 387, Augustinô được Rửa tội tại Nhà thờ Milan. Ít lâu sau, đang khi phải chiến đấu dữ dội với những ham muốn của xác thịt, ngài đã nghe như có tiếng thúc bách từ nội tâm là hãy cầm sách Thánh lên để đọc. Ngài mở thư thánh Phaolô gửi cho giáo đoàn Rôma: “Chúng ta hãy ăn ở cho đúng đắn như người đang sống giữa ban ngày: không chè chén say sưa, không chơi bời dâm đãng, cũng không cãi cọ ghen tương. Nhưng anh em hãy mặc lấy Chúa Giêsu Kitô, và đừng chiều theo tính xác thịt mà thoả mãn các dục vọng” (Rm 13,13-14). Niềm vui và sự bình an khôn tả tràn ngập tâm hồn Augustinô và đã biến đổi cuộc đời của ngài hoàn toàn.

Hè năm 387, Augustinô cùng với mẹ và các bạn đồng hành đến cảng Ostia. Ít lâu sau, mẹ ngài qua đời và được chôn cất tại đây. Năm 388, ngài trở về Tagaste. Cùng với người bạn Alypius, ngài đã thành lập đan viện để sống chiêm niệm. Năm 391, ngài được phong chức linh mục thành Hippo và ở đây cho đến chết.

Khi nhận ra Đức Kitô là nguồn ơn cứu độ, ngài đã viết rất nhiều sách để phi bác các lạc thuyết thời bấy giờ. Năm 395, ngài được phong làm phụ tá Đức Giám mục thành Hippo. Sau khi Đức Giám mục Valerius thành Hippo băng hà năm 396, thánh Augustinô lên kế vị. Sự khôn ngoan và thánh thiện của ngài đã giúp cho Giáo hội Phi Châu tiến triển rất nhiều. Ngài còn để lại những bộ sách quý giá về thần học, minh giáo và chú giải Thánh Kinh. Trong suốt quãng thời gian làm Giám mục, ngài còn thể hiện một tinh thần khiêm tốn và tình huynh đệ bác ái tuyệt hảo đối với các linh mục dưới quyền ngài.

Sau khi trở lại, thánh Augustinô sống nhưng không còn phải là ngài sống nữa, mà là Đức Kitô sống nơi ngài. Khi mọi sự đã hoàn tất, Chúa đã gọi ngài một lần nữa qua cơn bệnh trầm trọng và đã qua đời ngày 28 tháng 8 năm 430 tại Hippo. Ngài đã được phong thánh và được nâng lên hàng Tiến sĩ Hội Thánh vào năm 1303.

Thánh Augustinô trở lại vào năm 33 tuổi và 3 năm sau Ngài trở thành linh mục, rồi năm 41 tuổi làm giám mục. Ngài biết Chúa và yêu Chúa tuy muộn màng nhưng thật nồng cháy “Con đã yêu mến Ngài quá muộn, ôi Đấng tốt đẹp rất cổ kính và rất tân kỳ! Con đã yêu mến Ngài quá muộn!

2. Thánh Augustinô, bậc trí thức của mọi thời

Nội dung tư tưởng phần lớn tập trung vào ba lãnh vực: Triết học, thần học, linh đạo. Hình thức ngài dùng để diễn tả nội dung là rất phong phú. Tất cả đều mang dấu ấn của một người học cao về văn chương và hùng biện.

Đọc những tác phẩm của thánh Augustinô, người nghiên cứu thấy: Phần, mà ngài nhận được bởi người khác, là rất đa dạng. Phần, mà ngài tự suy nghĩ ra, là rất sâu sắc. Ngài đã là giáo sư ở Thagaste, Carthage, Roma và Milan. Ngài có quan hệ mật thiết với nhiều bạn bè trí thức, trong đó có thánh Ambrôsiô.

Trí thức của thánh Augustinô được nhận thấy ở điểm chung này là: Say mê đi tìm sự thật, lẽ phải và đức khôn ngoan. Đối tượng là Thiên Chúa và con người. Sau khi đã mải miết đi tìm ở các trường phái, các trường học, các học giả, thánh nhân đã đi tìm nơi Đức Kitô. Ngài thú nhận: Chỉ Đức Kitô mới cho ngài thấy rõ sự thực, lẽ phải và sự khôn ngoan. Chỉ Đức Kitô mới là thầy chỉ cho ngài thấy con đường phần rỗi. Đức Kitô dạy ngài qua gương đạo đức của mẹ ngài là thánh Monica, qua Lời Chúa và trong nội tâm sâu thẳm của ngài. Ngài ghi lại tất cả cuộc đời thăng trầm của ngài một cách rất khiêm nhường. Với những tư tưởng trí thức trộn vào những kinh nghiệm bản thân, thánh Augustino đã phản bác các bè rối một cách trí thức và đạo đức. Cũng với trí thức và đạo đức, ngài đã lập cộng đoàn tu viện ở Thagaste, đã sống đời mục vụ khi làm giám mục ở Hippone. Tại đây, ngài cũng đã trí thức trong lối sống của ngài.

Trong thánh đường này có nhiều hình ảnh và dấu tích về cuộc đời của thánh Augustinô

Như giếng rửa tội còn giữ lại nơi này. Hình ảnh mẹ ngài là thánh Monica cùng đến đây với ngài đễ gặp mặt Đức Giám Mục Ambrôsiô tại Milan, trong thời gian này thánh Augustinô tìm được niềm tin để trở vào đường chính đạo của Giáo Hội Công Giáo Tông Truyền. Từ đó ngài bắt đầu sống một cuộc sống mới, lối suy nghĩ mới và có nhiều suy tư mới. Nhưng tư tưởng của ngài sau này đóng góp rất nhiều cho giáo hội Công Giáo. Ngài say mê đi tìm sự thật, lẽ phải và đức khôn ngoan. Nhờ ơn Chúa Thánh Thần hướng dẫn và soi sáng cho những tư tưởng thần học của ngài luôn nổi bật cho đến mãi bây giờ.

Thánh Augustinô để lại cho Giáo hội một kho tàng tư tưởng quý giá trong 252 cuốn sách lớn nhỏ, 509 bài giảng đủ loại, và 207 lá thư xa gần. Những tư tưởng bất hủ của ngài thường được trích từ ba cuốn sách nổi tiếng là: Những thú nhận, Thành trì của Thiên Chúa, về Chúa Ba Ngôi. 

Ngài được Giáo Hội phong danh hiệu Tiến Sĩ Giáo Hội.

Tiến Sĩ Hội Thánh

Danh hiệu Tiến sĩ Hội Thánh trong Giáo hội Công giáo Rôma dành cho các vị Thánh mà các bài viết được toàn thể Giáo hội công nhận là có ảnh hưởng và lợi ích lớn, cũng như "sự hiểu biết nổi bật" và "sự thánh thiện rộng lớn" đã được tuyên bố bởi Giáo hoàng hoặc một bởi một Công đồng đại kết. Vinh dự này ít được trao ban, chỉ người ấy đã chết và đã được tuyên thánh. Chưa có một Công đồng đại kết nào sử dụng đặc quyền để tuyên bố tước hiệu Tiến sĩ Hội Thánh. Một vài Giáo hội khác cũng dùng danh hiệu này, với nghĩa gần tương tự nhưng thường không đưa ra danh sách chính thức nào như Giáo hội Công giáo. Thánh Ambrôsiô, Thánh Augustinô, Thánh Giêrônimô và Thánh Giáo hoàng Grêgôriô I là những vị được phong Tiến sĩ Hội Thánh tiên khởi vào năm 1298. Các ngài được biết đến như các Đại Tiến sĩ Hội Thánh của Giáo hội Tây phương.

Hầu như tôi đi các nhà thờ ở Âu châu đều luôn có tượng thánh Antôn, ngài cũng là tiến sĩ Hội Thánh tông truyền. Ngày là thánh Quan thầy của tôi nên tôi thích chụp hình với tượng của ngài mỗi khi đi đến đến thờ nào. Hôm nay trong đền thánh Augustinô cũng có tượng thánh ngài được trang trọng đứng chính giữa hai thành nữ tiến sĩ Hội Thánh Têrêsa Avila và Têrêsa Hài Đồng Giêsu như hình chụp trên đây.

Thực ra để nói về thánh Augustinô thì bao nhiêu quyển sách viết về ngài cho đủ. Tôi chỉ xin tổng hợp một chút sơ sài bên trên để chia sẻ cùng mọi người. Hẹn có dịp thuận tiện sẽ xin viết về ngài nhiều hơn. Một số hình ảnh mà tác giả may mắn đã đến tận nơi để ghi lại được như trong bài viết này.

Trầm Hương Thơ.

Cuối hè 2017