Dân Chúa Âu Châu

VS21 011) Cuối đời nhà Lý, Trần Thủ Độ nắm mọi quyền hành. Một hôm ông bày hội lớn ở điện Thiên An. Các quan trong triều đều có mặt đông đủ. Trần Thủ Độ giả lệnh Lý Chiêu Hoàng, đọc chiếu chỉ nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh. Trần Cảnh mới 8 tuổi, lên ngôi vua là Trần Thái Tông (1226), lập ra nhà Trần.

1) At the end of the Lý Dynasty, Trần Thủ Độ handled all matters in the Imperial court. One day, he threw a large banquet at Thiên An palace and invited all the mandarins. He forged Queen Lý Chiêu Hoàng's decree and announced to the audience that she wanted to cede the throne to her husband Trần Cảnh. Thus, Trần Cảnh, who was eight years old at that time became king with the reign name Trần Thái Tông (in 1226) and founded the Trần Dynasty.

 

 

 

 

VS21 022) Trần Thái Tông phong cho Trần Thủ Độ làm Thái Sư, Quốc Thượng Phụ (một chức quan lớn nhất trong triều và được coi như là cha của vua, của nước). Vì Trần Thái Tông mới có 8 tuổi, nên mọi việc trong triều đều do Trần Thủ Độ quyết định hết.

2) King Trần Thái Tông promoted Trần Thủ Độ to the rank of Thái Sư, Quốc Thượng Phụ (highest rank in the court which was regarded as the king's and the country's father.) Because the king was only eight, all national matters again were being handled by Trần Thủ Độ.

 

 

 

 

VS21 033) Lúc này Lý Huệ Tông (cha của Lý Chiêu Hoàng) đã đi tu ở chùa Chân Giáo ngoài kinh thành. Hàng ngày, Huệ Tông thường ra vườn nhổ cỏ dại. Một hôm Trần Thủ Độ tới thấy thế liền bảo: "Nhổ cỏ thì phải nhổ tận gốc cho hết mọi cái rễ mới được".

3) At that time, Queen Lý Chiêu Hoàng's father, the former king Lý Huệ Tông was studying Buddhism at Chân Giáo temple (outskirts of the capital). Everyday he went out to clean the garden behind the temple. One morning Trần Thủ Độ passed by the temple. When he saw Lý Huệ Tông pulling out weeds, he said: "To kill the weeds completely, one must pull their roots out completely."

 

 

 

 

VS21 044) Lý Huệ Tông nghe thế, phủi tay đứng dậy đáp: "Ta hiểu ý của Thái sư rồi." Mấy hôm sau, Trần Thủ Độ cho lính tới chùa tìm Huệ Tông. Huệ Tông biết ý trước đã treo cổ tự tử ở sau chùa. Trần Thủ Độ cho hỏa táng xác Huệ Tông rồi để tro vào tháp Bảo Quang.

4) Having heard that, Huệ Tông stood up, dusted off his hands and responded: "I understood what you meant." A few days later, Thủ Độ ordered his guards to summon Huệ Tông. Huệ Tông predicted Thủ Độ's intentions and hung himself with a rope. Thủ Độ then had Huệ Tông cremated, and kept the ashes in Bảo Quang pagoda.

 

 

 

 

 

VS21 055) Trần Thủ Độ dù ít học, độc ác nhưng hết lòng với nhà Trần. Muốn trừ hết con cháu nhà Lý, Trần Thủ Độ sai đào hầm ở dưới, đặt phên nứa lên trên, rồi bắt con cháu nhà Lý vào làm lễ vua Lý. Phên nứa sụt, mọi người rớt xuống hố. Trần Thủ Độ cho đổ đất lên chôn sống tất cả.

5) Although Thủ Độ was neither well educated nor kind, he was very devoted to the Trần dynasty. To get rid of all of the Lý descendants, he had a great pit dug in front of the former King Huệ Tông's altar. The pit was then covered with bamboo wattles. When the Lý descendants came to pay respect at the former king's altar, they all fell into the pit. Thủ Độ then had them buried alive.

 

 

 

 

VS21 066) Có nhiều người phàn nàn là Trần Thủ Độ quyền hành quá lớn, dễ lấn át vua Trần. Được tin này, Trần Thủ Độ đã không giận dữ, mà còn bảo: "Họ nói đúng. Có điều là họ chưa hiểu lòng ta!" Rồi từ đó Trần Thủ Độ giữ gìn ý tứ, theo đúng đạo vua tôi để mọi người yên lòng.

6) Some mandarins in the court were worried that since Thủ Độ had such great power, he could easily manipulate the Trần king. When Thủ Độ heard the complaint, he was not angry but only said: "They were right. However, they do not understand my faithfulness towards the Trần dynasty." After that, Thủ Độ was more careful of his behavior; he showed more respect to the king to assure everyone.

 

 

 

 

VS21 077) Một hôm, vợ ông là Linh từ Quốc mẫu Trần Thị Dung ngồi kiệu, định vào cung. Quân canh không biết mặt bà, liền ngăn lại. Bà phàn nàn với chồng. Ông cho đòi lính canh tới. Sau khi biết rõ sự tình, ông nói: "Quân lính giữ đúng phép nước là đáng khen chứ không có tội!"

7) One day, Thủ Độ's wife Linh Từ Quốc Mẫu (mother of the country) Trần Thị Dung sat in a carriage wanting to enter the palace. The guards did not recognize her and refused to let her carriage in. Later, she complained about the incident to her husband; Thủ Độ asked for the guards. After hearing the story, he said: "Strictly obeying the regulations, the guards are to be rewarded, not punished."

 

 

 

 

VS21 088) Vợ ông xin cho người họ xa làm một chức vị trong làng. Ông cho gọi người ấy tới, bảo: "Ngươi lo lót với phu nhân ta, ta bằng lòng cho, nhưng phải chặt một ngón chân để phân biệt với người khác." Anh này sợ quá, kêu van mãi xin tha cho tội lo lót công việc, trái với phép nước.

8) On another occasion Trần Thủ Độ's wife asked him to appoint a distant relative a title in his village. Thủ Độ summoned the relative to his palace. Then, he told him: "You bribed my wife; I will grant your wish. However, you have to cut off one of your toes in order to distinguish yourself from others." The relative was so terrified and begged to be forgiven for his bribery.

 

 

 

 

 

VS21 099) Trần Thủ Độ chỉ tìm cách làm thế nào cho nhà Trần được bền vững. Thấy Lý Chiêu Hoàng lấy Trần Thái Tông đã 12 năm, vẫn chưa có con. Trần Thủ Độ liền bắt Trần Thái Tông bỏ vợ. Rồi ông đem vợ Trần Liễu đã có thai ba tháng vào cung, làm vợ Trần Thái Tông, Trần Liễu giận lắm.

9) Trần Thủ Độ did everything he could to solidify the Trần dynasty. Seeing that queen Lý Chiêu Hoàng had been married to King Trần Thái Tông for twelve years yet still childless, Thủ Độ forced King Thái Tông to marry someone else. He brought Trần Liễu's wife, who was already three months pregnant, to the palace to be the new queen. Trần Liễu was infuriated.

 

 

 

 

 

VS21 1010) Trần Liễu (là anh ruột Trần Thái Tông) đem quân chống lại Trần Thủ Độ. Trần Thái Tông buồn giận, trốn ra chùa Yên Tử (Quảng Yên). Trần Thủ Độ đem các quan đi đón mãi mà Trần Thái Tông không chịu về. Sau vị sư già ở chùa thấy thế, phải van lạy mãi, Trần Thái Tông mới chịu về kinh.

10) Trần Liễu (who was king Trần Thái Tông's full blooded brother) brought his army to oppose Trần Thủ Độ. The king was so upset and sad that he fled the capital and took refuge at Yên Tử Temple (Quảng Yên). Trần Thủ Độ took the whole Imperial court there to try to change the king's mind. At first, King Thái Tông did not want to return to the capital. However, he later yielded to the head monk's appeal and came back.

 

 

 

 

VS21 1111) Ít lâu sau, Trần Liễu biết sức không làm gì được, nhân lúc Trần Thái Tông ngự thuyền đi chơi, liền giả làm người đánh cá, lẻn xuống thuyền xin hàng. Hai anh em ôm nhau khóc, vì mọi việc đều do Trần Thủ Độ mà ra.

11) Eventually, Trần Liễu realized that he was not able to oppose Trần Thủ Độ. While King Thái Tông taking a cruise on his Imperial barge, Trần Liễu disguised himself as a fisherman and surrendered himself to the king. The two brothers sobbingly embraced each other and blamed Trần Thủ Độ for their past rivalry.

 

 

 

 

 

VS21 1212) Trần Thủ Độ nghe tin chạy tới, rút gươm toan giết Trần Liễu. Thái Tông phải quỳ xin tha cho Trần Liễu, mãi Trần Thủ Độ mới thôi. Sau đó Trần Thái Tông lại lấy vùng đất ở Hải Dương ban cho Trần Liễu làm Thái ấp, và phong cho làm An Sinh Vương.

12) When Thủ Độ heard of the news, he rushed to the barge and wanted to kill Trần Liễu with his sword. King Thái Tông had to kneel down and begged Thủ Độ to spare his brother's life. Thủ Độ finally consented. After that, King Thái Tông bestowed Trần Liễu the title An Sinh Vương and gave him Hải Dương province to govern.

 

 

 

 

 

VS21 1313) Trần Thủ Độ đã giết hết con cháu vua Lý rồi nhưng còn muốn không cho ai nhớ đến họ Lý nữa. Vì thế nên ông lấy cớ rằng Lý là tên húy của Trần Lý (tổ tiên họ Trần) mọi người đều phải kiêng. Do đó, dân chúng ai họ Lý đều phải đổi ra họ Nguyễn hết.

13) Having killed all of the Lý descendants, Trần Thủ Độ was still not satisfied. He wanted no one to remember the Lý dynasty. Thus, he used the pretense that because the ancestor of the Trần was named Lý, therefore, no one else should be called by that surname. Those who had Lý surname must change it to Nguyễn.

 

 

 

 

 

VS21 1414) Lúc này nhà Tống bên Tàu đã bị quân Mông cổ đánh tan. Hốt Tất Liệt lên làm vua, đổi tên nước là Nguyên. Nhà Nguyên sai sứ sang đòi Trần Thái Tông phải về hàng. Trần Thái Tông bắt sứ giả giam lại, rồi chia quân giữ phía Bắc, vào năm Đinh Tỵ 1257.

14) At that time, the Tống dynasty in China was defeated by the Mongols. Hốt Tất Liệt became emperor of China and founded the Nguyên Dynasty. He sent an envoy to Đại Việt and asked King Trần Thái Tông to submit to his rule. King Thái Tông imprisoned the envoy and prepared his army to defend the Northern frontiers against the Nguyên invasion. That was the year of the Snake (Đinh Tỵ, 1257).

 

 

 

 

VS21 1515) Tướng Nguyên là Ngột Lương Hợp Thai từ Vân Nam đem quân tràn xuống đánh Thăng Long. Quân Mông cổ to lớn, hung tợn, giỏi cưỡi ngựa và bắn cung nên đã từng đánh chiếm nhiều nước từ Á sang Âu (như Cao Ly, Trung Hoa, Ba Tư, và đông bắc Âu Châu).

15) Shortly thereafter Mongol general Ngột Lương Hợp Thai brought his army from Vân Nam (China) and attacked Thăng Long capital. The Mongol soldiers were all big, barbarous, skilled in horseback riding and archery. They have captured many countries from Asia to Europe such as Korea, China, Persia, and Northeastern Europe.

 

 

 

 

 

VS21 1616) Quân nhà Trần chống không nổi. Trần Thái Tông phải bỏ kinh đô xuống thuyền, chạy về đóng ở Thiên Mạc (Hưng Yên). Đêm khuya, Trần Thái Tông sang thuyền của Khâm thiên vương Trần Nhật Hiệu để hỏi ý kiến. Trần Nhật Hiệu lấy tay viết lên mạn thuyền hai chữ "Nhập Tống".

16) Hence the Trần soldiers could not resist such a powerful attack. King Thái Tông retreated from the capital to the south and encamped at Thiên Mạc (Hưng Yên). One night, King Thái Tông went to Khâm Thiên Vương Trần Nhật Hiệu's boat and asked for his advice. Trần Nhật Hiệu wrote on his boat two words "Join Tống".

 

 

 

 

 

VS21 1717) "Nhập Tống" nghĩa là chạy vào đất Tống, dựa Tống chống Mông cổ, vua lại đi hỏi Trần Thủ Độ. Trần Thủ Độ tâu: "Đầu tôi chưa rớt xuống đất, thì xin Bệ hạ chớ lo!" Thấy Trần Thủ Độ nói cứng như vậy, Trần Thái Tông mới quyết tâm đánh giặc.

17) Trần Nhật Hiệu meant to advise the king to join with the Tống dynasty in their fight against the Mongols. King Thái Tông then asked Thủ Độ for a second opinion. Trần Thủ Độ replied: "Your Majesty! My head has not yet fallen off, please do not worry." Seeing that Thủ Độ was confident and determined, the king then decided to fight against the Mongols.

 

 

 

 

 

VS21 1818) Trong khi ấy thì vợ Trần Thủ Độ đã lo việc đưa các cung phi cùng vợ con các tướng sĩ (còn ở ngoài mặt trận) đi lánh giặc. Bà còn cho dân chúng dùng thuyền, chuyên chở thóc gạo trong kho về vùng Hoàng Giang (Hà Nam) để giặc không lấy được lương thực.

18) At that time, Trần Thủ Độ's wife Trần Thị Dung was helping the royal concubines, and families of the officers who were still fighting at the frontiers to evacuate south. She also instructed people to transport grains by boats from the warehouses to Hoàng Giang region (of Hà Nam) so that the enemies could not seize the provisions.

 

 

 

 

 

VS21 1919) Quân Mông cổ tiến vào thành Thăng Long. Chúng thấy các kho lương thực trống rỗng. Vào ngục thất thì thấy ba sứ giả Mông cổ còn bị trói nằm đó. Đến khi cởi dây trói ra thì một tên đã chết. Ngột Lương Hợp Thai giận lắm.

19) When the Mongol soldiers marched into Thăng long capital, they saw that all the warehouses were empty. Entering the prison they found the three Mongol envoys still tied up. One was already dead when he was untied. Ngột Lương Hợp Thai was very angry.

 

 

 

 

 

VS21 2020) Ngột Lương Hợp Thai liền ra lệnh cho quân sĩ Mông cổ đi cướp phá. Chúng đốt lửa cháy rợp trời. Chúng giết các ông già. Chúng bắt trẻ con rồi ném vào đống lửa. Bao nhiêu dân lành không chạy kịp đều bị chúng giết.

20) He ordered his soldiers to plunder and destroy the capital. They set fire everywhere. They even kill the elderly and throw children into the fire. Many innocent people who did not yet flee to the south were slain by the merciless Mongol soldiers.

 

 

 

 

 

VS21 2121) Trong khi rút khỏi kinh thành, vua Trần Thái Tông đã nhiều lần bị vây hãm rất nguy kịch. Tướng Phạm Cụ Chích liều mình cản giặc, phá vỡ vòng vây để nhà vua rút lui. Nhưng ông bị tên bắn chết.

21) Meanwhile, on his retreat, King Thái Tông was surrounded many times by the Mongol armies. General Phạm Cụ Chích risked his life to protect the king. In one of these battles, General Phạm was struck by an arrow and died.

 

 

 

 

 

VS21 2222) Tướng Lê Tần vừa bảo vệ cho vua Trần Thái Tông, vừa mở đường máu để rút lui. Chạy tới Lãnh My đã có thuyền chực sẵn. Lê Tần dìu vua xuống thuyền ngay. Sau này Lê Tần được vua đổi tên cho thành Lê Phụ Trần, tước Bảo Văn Hầu.

22) General Lê Tần then took over the duty of protecting King Thái Tông. When the Trần army got to Lãnh My port, there was a boat already in waiting. General Lê then helped the king to board the boat and left immediately. Later, the king changed general Lê's name to Lê Phụ Trần (the Lê who helped the Trần) with the rank of Bảo Văn Hầu.

 

 

 

 

 

VS21 2323) Chiếm được thành Thăng Long rồi, quân lính Mông cổ vì không hợp thủy thổ nên phát bệnh, nằm la liệt. Thêm vào đó, lương thực cạn nên chúng sợ sẽ bị đói. Ngột Lương Hợp Thai họp cùng các tướng rồi quyết định rút quân về Tàu.

23) At that time back in the north, after having seized Thăng long, the Mongol soldiers were falling ill because they were not accustomed to local weather. Moreover, the provisions emptied out fast; the soldiers were hungry. Ngột Lương Hợp Thai and his officers decided to withdraw back to China.

 

 

 

 

 

VS21 2424) Được tin này, Trần Thái Tông đem đại quân lên đánh ở Đông Bộ Đầu. Quân Mông cổ bị thua to. Chúng vội bỏ thành Thăng Long. Ngột Lương Hợp Thai cùng phò mã Hoài Đô và con trai của y là A Truật, kéo tàn quân chạy về phương Bắc.

24) After receiving this news, King Thái Tông brought his army to attack the Mongols. At the battle of Đông Bộ Đầu, the Mongols were totally defeated and promptly abandoned Thăng Long. Ngột Lương Hợp Thai, his son A Truật along with the Mongol Emperor's son-in-law Hoài Đô managed to escaped to the north.

 

 

 

 

 

VS21 2525) Chạy đến rừng Qui Hóa (thuộc Yên Bái) tàn quân lại bị Hà Bổng cùng thổ dân đón đánh. Những tảng đá lớn, những khúc cây to, từ trên núi cao lăn xuống, khiến quân Mông cổ thương vong rất nhiều. Bọn sống sót chạy về Vân Nam.

25) When they reached the forest of Qui Hóa (now is in Yên Bái province) the remaining force of the Mongol army was again ambushed by Hà Bổng and the local Montagnards. Large boulders and heavy logs were rolled down from above causing the Mongols to suffer heavy casualties. A small number of them survived and retreated to Vân Nam.

 

 

 

 

 

VS21 2626) Thế là sau mười ngày bị xâm chiếm, thành Thăng Long đã hết sạch bóng giặc. Tuy nhiên, dấu vết đốt phá vẫn còn. Nhà cửa, cung điện bị xập, gỗ gạch vương vãi khắp nơi. Trong cảnh hoang tàn đó, quân lính nhà Trần kéo vào kinh đô.

26) Ten days after the enemy's occupation, the capital was now cleared of Mongol soldiers. However, the paths of destruction, killing, and plundering were still evident. One would find crumbling palaces, houses and shattered bricks everywhere. The Trần army entered the capital only to witness the devastation.

 

 

 

 

 

VS21 2727) Đi đầu là những lá cờ lớn thêu chữ "Trần" rồi tới đoàn quân cưỡi ngựa, đoàn voi trận. Sau đó là các quan văn, võ đi theo xe ngựa của vua Trần Thái Tông. Dân chúng các phường đã kéo về đứng chật hai bên đường để mừng quân ta vừa thắng giặc.

27) Marching in front were the flag bearers, proudly carrying the banners embroidered with the word "Trần". Next came the cavalry and the battle elephants. Finally there were the generals and mandarins escorting the king's carriage. The people from the surrounding areas all came to greet the king and to celebrate the triumphant victory over the Mongol invaders.

 

 

 

 

 

VS21 2828) Quân lính vội thu dọn tạm một chỗ để vua Trần Thái Tông họp triều đình. Các vương hầu cùng các tướng đều đông đủ. Mọi người làm lễ chúc thọ nhà vua và ăn mừng chiến thắng. Vua ban thưởng cho những người có công đánh giặc.

28) The soldiers then quickly cleared the city of the rubbles so king Thái Tông can meet with his court. All of the generals and mandarins were present. Everyone prayed for the king's longevity and celebrated the victory. The king also rewarded the mandarins and generals who made significant contributions in driving the invaders away.

 

 

 

 

 

VS21 2929) Nhân dịp này, Thái tử xin vua trị tội thật nặng một viên quan tên là Hoàng Cự Đà để làm gương cho những kẻ bất trung. Theo lời Thái tử thì hôm ấy là ngày 13 tháng chạp, năm Đinh Tỵ 1257, Triều đình đang rút lui khỏi Thăng Long.

29) On this occasion, the Crown prince asked the king to punish severely a mandarin named Hoàng Cự Đà in order to make an example of people who were not loyal to the king. According to the prince, on the thirteenth day of the twelve month of the year of the Snake (Đinh Tỵ, 1257), as the Trần Imperial court was retreating from the capital Thăng long..

 

 

 

 

 

VS21 3030) Hoàng Cự Đà ngồi trên một chiếc thuyền nhẹ, rút về phương nam. Đến bến Hoàng Giang thì gặp thuyền của Thái tử. Hoàng Cự Đà chèo thuyền chạy thẳng. Thái tử cho quân gọi to hỏi xem hiện nay giặc Mông cổ ở đâu?

30) Hoàng Cự Đà also was sailing south on that day. He encountered the Crown prince's boat at port Hoàng Giang. However, Hoàng did not stop his boat. The Crown prince then ordered his soldiers to ask Hoàng on the enemy's whereabouts.

 

 

 

 

 

VS21 3131) Hoàng Cự Đà vẫn không ngừng thuyền lại mà chỉ nói: "Đi mà hỏi bọn ăn muỗm, tôi không biết." Thì ra Hoàng Cự Đà vẫn còn oán giận việc nhà vua sơ sót quên không chia phần muỗm cho hắn trước đây.

31) Hoàng still did not stop his boat but only replied: "Go ask the ones who ate mangoes. I do not know." It appeared that Hoàng was still bitter about an earlier incident in which the king was negligent and forgot to give him his share of mango.

 

 

 

 

 

VS21 3232) Số là vào tháng 5, năm Ất Mão 1255, được mùa muỗm trồng dọc bờ sông Cái (Hồng Hà). Nhân dịp này vua Trần Thái Tông cho thị vệ (quan hầu vua) đem mấy gánh muỗm ra chia cho các quan trong triều, mỗi người một trái lớn.

32) It was around the fifth month of the year of Cat (Ất Mão, 1255) during the mango harvest. The mangos trees which grew along the banks of Cái river were heavy with fruits that year. On this occasion King Thái Tông ordered his guards to carry many buckets full of mangos to the court and gave one to each mandarin.

 

 

 

 

 

VS21 3333) Không hiểu vì sao lại để sót Hoàng Cự Đà không có phần. Hoàng Cự Đà bực tức vì một trái muỗm chả đáng là bao, nhưng lộc vua ban không có là một cái nhục. Vì thế cho nên Hoàng Cự Đà thù oán mãi. Và Hoàng Cự Đà đã không ngừng thuyền để đón tiếp và trả lời Thái tử.

33) However, for some reasons, Hoàng Cự Đà did not receive one. Cự Đà became upset and bitter not because of an inexpensive mango but for he did not receive this "Imperial bonus". Cự Đà regarded the whole incident as shameful on his part; therefore, he did not stop his boat to answer the Crown prince.

 

 

 

 

 

VS21 3434) Nghe rõ đầu đuôi câu chuyện, vua Trần Thái Tông thong thả phán: "Hoàng Cự Đà có lỗi vì chút thù nhỏ, mà quên nghĩa lớn với đất nước. tuy nhiên Trẫm cũng có lỗi một phần vì chia lộc nước chưa công minh. Vậy tha tội cho Hoàng Cự Đà."

34) After listening to the whole story, the king slowly gave his verdict: "Hoàng Cự Đà was at fault for carrying his vindictive and disloyal behavior toward the country because of some petty jealousy. However, it was partly my fault also for not being fair in dividing the bonus. Thus, I forgive him from his fault."

 

 

 

 

 

VS21 3535) Sau đó vua Trần Thái Tông lại ban rượu cho các quan cùng uống. Uống rượu xong rồi, mọi người vui vẻ dắt tay nhau, cùng múa hát rất thân mật. Bỗng có thị vệ vào tâu vua có 2 sứ giả của Mông cổ xin vào chầu. Vua cho vào.

35) After that the king ordered more wine to be poured for the mandarins. When the cups were empty, they all sang happily and danced together hand in hand. Amidst all the animation, a guard came in to announce that two Mongol messengers who had arrived and would like to see the king.

 

 

 

 

 

VS21 3636) Hai sứ giả Mông cổ tiến vào trong sân. Thị vệ bắt chúng quỳ xuống nhưng chúng không chịu, mà chỉ nghiêng mình vái chào và dâng thư lên. Các tướng tức giận, muốn xông ra đánh nhưng vua Trần Thái Tông ngăn lại, rồi nhận thư đọc.

36) The two Mongol messengers were shown in. Although the guards told them to kneel down upon greeting the king, they only haughtily took a bow. The Trần generals were enraged; they all wanted to rush out and punish the messengers. The king had to stop his generals from doing so and read the message.

 

 

 

 

 

VS21 3737) Trần Thái Tông xem thư thấy Ngột Lương Hợp Thai tuy đã thua chạy về Vân Nam mà lại còn sai sứ sang dụ hàng. Trần Thái Tông tức giận, truyền đuổi chúng, ném thư trả lại. Triều thần thấy vua cương quyết như thế đều vui lòng hả dạ.

37) The message was from Ngột Lương Hợp Thai. Although he and his army were totally defeated and had to retreat back to Vân Nam, he still had the audacity to demand king Trần to surrender to the Mongol. King Thái Tông angrily threw away the letter and ordered his guards to throw the messengers out. The court was elated to see the king having courage to resist the Mongol threat.

 

 

 

 

VS21 3838) Tuy nhiên, vì không muốn kéo dài chiến tranh, nên sau đó vua Trần Thái Tông lại cử Lê Phụ Trần làm chánh sứ, sang Tàu cầu hòa với nhà Nguyên. Lê Phụ Trần vào gặp vua Mông cổ và xin cứ ba năm lại đem lễ vật sang cống một lần.

38) However, King Thái Tông was more concerned with avoiding war with the Mongols. Therefore, he appointed Lê Phụ Trần as head of an envoy to China to negotiate for peace. At the meeting with the Mongol Emperor, Lê Phụ Trần offered to pay tribute to China every three years.

 

 

 

 

 

VS21 3939) Từ năm 1251, Trần Thái Tông đổi niên hiệu là Nguyên Phong. Đến năm 1258 thắng quân Mông cổ rồi, Trần Thái Tông nhường ngôi cho con là Thái tử Trần Hoảng. Trần Thái Tông muốn dạy bảo mọi việc trị nước cho Thái tử để ngày sau, anh em không tranh quyền của nhau.

39) In the year 1251, King Thái Tông changed the dynasty title to Nguyên Phong. After the victory over the Mongol invaders in 1258, King Thái Tông abdicated in favor of his son, the Crown prince Trần Hoảng. King Thái Tông wanted to teach the prince how to handle matters of the state so his other sons will not fight for power later on after his death.

 

 

 

 

 

VS21 4040) Triều đình tôn Trần Thái Tông lên làm Thái Thượng Hoàng để cùng coi việc nước với Thái tử Trần Hoảng tức Trần Thánh Tông. Trần Thái Tông là một vị vua nhân từ, trị vì được 33 năm, làm Thái Thượng Hoàng được 19 năm thì mất 1277, hưởng thọ 60 tuổi.

40) The court honored Thái Tông as the King Father; so, he and the Crown prince Trần Hoảng (King Trần Thánh Tông) could both govern the country. Thái Tông was a benevolent king. He ruled for thirty three years and held the title of King Father for nineteen years. He passed away in the year 1277 at the age of sixty.