GNsP (10.08.2016) – Đại diện các tổ chức Xã Hội Dân Sự ở Việt Nam cùng với Đảng Việt Tân có cuộc tiếp xúc gặp gỡ và trao đổi với hai Dân biểu – thuộc Đảng Dân Tiến đang cầm quyền tại Đài Loan – về vấn đề Formosa gây ra thảm họa ô nhiễm môi trường biển tại các tỉnh Miền Trung, vào chiều ngày 10.08.2016.
Hai vị Dân biểu đó là: Dân biểu Man-li Chen, Chủ tịch nhóm Dân Biểu về Môi Trường và Phát Triển Ổn Định; Và Dân biểu Kuenyuh Wu, Thành viên Uỷ Ban An Sinh Xã Hội và Vệ Sinh Môi Trường.
Mong muốn giới chức Đài Loan tìm hiểu cặn kẽ những nguyên nhân nào đã gây ra thảm họa cá biển chết trắng hàng loạt tại các tỉnh Miền Trung Việt Nam vào tháng 4 vừa qua, và gây áp lực đối với công ty Formosa để công ty này cải thiện môi trường biển VN, ngưng hoạt động vĩnh viễn tại Việt Nam. Đó là nội dung chính mà đại diện các tổ chức Xã Hội Dân Sự (XHDS) ở Việt Nam và Đảng Việt Tân trao đổi trong buổi tiếp xúc.
Những khó khăn từ phía Dân biểu
Tuy nhiên, hai vị Dân biểu này chia sẻ khá thân tình với những khó khăn và ràng buộc riêng đối với họ trong vụ việc này. Ông Nguyễn Hoàng-Thanh Tâm, một trong những lãnh đạo của Đảng Việt Tân, có mặt trong buổi gặp gỡ này trao đổi với GNsP:
“Công ty Formosa là một công ty lớn nhất ở xứ sở Đài Loan. Formosa có một thế lực đáng nể rất lớn trong chính trường và trong xã hội Đài Loan, do đó mọi nỗ lực của chúng ta đối với công ty Formosa Đài Loan đòi hỏi một sự ảnh hưởng rất lớn, nếu không chúng ta sẽ gặp phải nhiều khó khăn đối với những thế lực ngầm đang bảo vệ cho Formosa ở quốc gia này.”
“Trong cuộc gặp gỡ chúng tôi trao đổi một cách thẳng thắn. Họ chia sẻ những quan ngại và khó khăn mà họ gặp phải trong vai trò họ là dân biểu, không có nghĩa là họ muốn làm gì thì làm. Do đó họ cũng có một số khó khăn và ràng buộc [riêng].”
“Hai vị dân biểu và các nhân viên của họ chia sẻ rằng, sự việc này có thể giải quyết một cách nhanh chóng, ổn thỏa nếu như nhà cầm quyền VN hợp tác. Khi sự việc xảy ra, bên phía Đài Loan đề nghị hỗ trợ VN tìm ra nguyên nhân, nhưng bên phía VN đã khước từ. Đồng thời sự ém nhẹm thông tin của nhà cầm quyền VN đã gây ra khó khăn trong việc tìm nguyên nhân.”
“Các nhân viên của các dân biểu này là những người hoạt động xã hội về môi trường và họ có một bề dày kinh nghiệm chống lại sự bất công, vi phạm về môi trường của Formosa trong suốt hai thập niên qua, nên họ hiểu rất rõ những vấn nạn mà người dân VN đã trải qua.”
Nhà cầm quyền VN đã khước từ sự hỗ trợ của chính phủ Đài Loan để tìm ra nguyên nhân cá biển chết tại các tỉnh Miền Trung. Sự khước từ này cũng lập lại khi ông Đại sứ Hoa Kỳ đề nghị. Lý do khước từ không được nhà cầm quyền cộng sản VN đưa ra, nhưng những “nỗ lực giải cứu” Formosa của nhà cầm quyền thì rõ ràng, họ cần “che đậy” – bằng các lý do “tảo biển đỏ”…- cho đến khi không thể bưng bít thêm.
Nhiều cơ quan truyền thông địa phương tham dự cuộc biểu tình và họp báo
Trước đó, sáng cùng ngày, có khoảng hơn 100 người Việt làm việc tại Đài Loan, cũng như đông đảo các cơ quan truyền thông địa phương và nước ngoài đang làm việc tại Đài Loan, tập trung trước trụ sở tập đoàn Formosa tại Đài Bắc biểu tình và họp báo, kéo dài hơn 1 tiếng đồng hồ.
Cuộc biểu tình và họp báo do 4 Tổ chức Phi chính phủ tại Đài Loan cùng với 4 Đại diện các tổ chức XHDS ở Việt Nam và Đảng Việt Tân đồng tổ chức.
4 Tổ chức Phi chính phủ tại Đài Loan gồm: Hội Luật Sư Môi Trường, Giám Sát Các Quy Ước, Hội Nhân Quyền Đài Loan và Văn phòng Pháp lý về người lao động và cô dâu Việt tại Đài Loan.
4 Tổ chức XHDS ở VN gồm: Hội Anh Em Dân Chủ, Hội Bầu Bí Tương Thân, Dân Trí Việt, Nhóm Linh Mục Nguyễn Kim Điền.
Linh mục Phêrô Nguyễn Văn Hùng, Trưởng Văn phòng Trợ giúp Pháp lý cho Công nhân và Cô dâu Việt ở Đài Loan, đồng hành với người Việt lao động tại Việt Nam lên tiếng đòi quyền lợi cho người dân Việt Nam, vào sáng ngày 10.08.2016
Đại diện của một Tổ chức NGO Đài Loan tích cực loan tải các tin liên quan đến Formosa đã trực tiếp gây ra vụ thảm họa ô nhiễm môi trường biển VN ra cho công chúng Đài Loan biết sự thật, cũng như vận động giới chức Đài Loan yêu cầu công ty này nhận lãnh trách nhiệm những hậu quả mà họ đã cố tình gây nên.
Ông Hoàng Anh Tứ, Phát ngôn viên của Đảng Việt Tân, sống tại Hoa Kỳ, mong muốn giới chức Đài Loan yêu cầu Formosa và nhà cầm quyền minh bạch những thỏa thuận ngầm giữa hai bên trong thời gian vừa qua.
Ông Thanh Tâm cho biết mục đích buổi biểu tình và họp báo: “Để lên tiếng nói của người dân VN yêu cầu công ty Formosa phải có những trách nhiệm rõ ràng về những thiệt hại môi trường do họ đã gây ra tại các tỉnh Miền Trung. Yêu cầu Formosa phải bạch hóa thỏa thuận giữa Formosa và nhà cầm quyền Hà Nội trong suốt thời gian qua. Đòi hỏi họ có những đền bù thỏa đáng về kinh tế, y tế cho người dân trong vùng và làm sạch môi trường.”
Các Tổ chức NGOs của Đài Loan rất tích cực loan tải các tin liên quan đến Formosa đã trực tiếp gây ra vụ thảm họa ô nhiễm môi trường biển VN cho công chúng Đài Loan biết sự thật, cũng như vận động giới chức Đài Loan yêu cầu công ty này nhận lãnh trách nhiệm những hậu quả mà họ đã cố tình gây nên. Ông Thanh Tâm cho hay:
“Một thông điệp chính mà các tổ chức NGOs tại Đài Loan đã đưa ra là đòi hỏi công ty Formosa phải nhận lãnh trách nhiệm của họ, không phải đến xứ xở khác thì muốn làm gì thì làm bởi vì đó là một điều vô trách nhiệm và vô lương tâm. Họ yêu cầu công ty Formosa cũng như các công ty Đài Loan đầu tư tại nước ngoài phải luôn luôn có trách nhiệm trong vấn đề môi trường, nhân quyền của người dân bản xứ, bên cạnh vấn đề lợi nhuận của công việc làm ăn thương mại.”
“Tổng thư ký Tổ chức nhân quyền tại Đài Loan chia sẻ rằng, khi những điều các công ty này không thể làm tại Đài Loan thì không thể làm điều đó ở xứ sở khác.” Ông Thanh Tâm nói.
Hiện nay, Đảng Dân Tiến đang đẩy mạnh chính sách xuôi Nam, chuyển đầu tư Đài Loan từ Đại lục sang Đông Nam Á.
Được biết, Linh mục Antôn Đặng Hữu Nam, Quản xứ giáo xứ Phú Yên, dự định có mặt trong buổi họp báo này nhưng giới chức đã ngăn cản ngài không được xuất cảnh.
Vấn đề cốt lõi là cần “minh bạch” những thỏa thuận giữa Formosa với nhà cầm quyền Hà Nội trong suốt thời gian vừa qua, đã dẫn đến Formosa ngang ngược xả thải độc tố, tàn phá môi trường và, nhà cầm quyền VN đã “bán đứng” môi trường và người dân VN như thế nào thì cần phải làm rõ.
Huyền Trang, GNsP
Ảnh: Nguyễn Đức Huy