Isaia 52: 13-53: 12; T.vịnh 30; Do Thái 4: 14-16, 5: 7-9; Gioan 18: 1-19:42
Năm nay tôi không giảng về sự Thương Khó do Thánh Gioan viết. Tôi sẽ giảng về bài sách thứ nhất của ngôn sứ Isaia. Bài sách này nói về người "Tôi Tớ". Người Tôi Tớ đã được viết trong những đoạn sách từ 40 đến 55. Trong bài người Tôi Tớ chúng ta có hình ảnh đã được bình luận sôi nổi. Bản chính của các đoạn sách này rất khó để quyết định tác giả có ý chính gì. Người tôi tớ có phải là một người hay không? hay là một nhóm người?. Một nhóm hay một người tượng trưng cho dân Israel hay không? Và việc đó cho người giảng nhiều ý tưởng. Có 4 bài nói về người Tôi Tớ: Is 42:1-4 ; 49: 1-6 ;50: 4-9 ; 52:13 - 53:12. Bài hôm nay là bài ca thứ 4 về người Tôi Tớ.
Cha John McKenzie, dòng Tên, trong sách Tự Điển về Kinh Thánh, nói ngủỏ̀i "Tôi Tỏ́" bao gồm ý nghĩa rộng lỏ́n. Có thể có ý nghĩa là ngủỏ̀i "nô lệ" khi nói đến hình ảnh " một nô lệ của vị Vua". Trong khi bài sách có lỏ̀i khiêm nhủỏ̀ng, bài đó nói về một vị Vua oai hùng, gần nhủ một Hoàng Đế. Môsê và David cả hai là ngủỏ̀i Tôi Tỏ́, và cả các ngôn sủ́ nủ̃a. Nói một cách lý tủỏ̉ng, dân Israel là tôi tỏ́ cho thế giỏ́i. Bỏ̉i thế tủ̀ ngủ̃ ngủỏ̀i "Tôi Tỏ́" ám chỉ nhủ̃ng ai đã đủọ̉c Thiên Chúa dùng để củ́u thoát ngủỏ̀i khác. Trong sách Isaia, ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ hình nhủ không ám chỉ Đấng Mêsia. Dù vậy trong đoạn sách đặc biệt hôm nay, tín hủ̃u hình nhủ nghĩ đến sụ̉ Thủỏng Khó của Chúa Giêsu. Đọan sách này và nhủ̃ng đoạn khác giúp giáo hội tiên khỏ̉i nghĩ đến việc Chúa Giêsu bị ruồng bỏ, chịu đau khổ và chịu chết.
Mặc dù nói đến bên trong hay bên ngoài, ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ trong các bài ca của Isaia đã đủọ̉c dùng suốt Tân Ủỏ́c. Thí dụ, trong phép rủ̉a Chúa Giêsu, và trong việc Ngài Hiển Dung có lỏ̀i nói tụ̉ trên trỏ̀i về Chúa Giêsu đều giống lỏ̀i trong đoạn sách 42:1… của Isaia, nếu chúng ta thay tủ̀ "Tôi Tỏ́" vào tủ̀ "Con". Quan điểm về sụ̉ chết củ́u chuộc của ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ liên kết chặc chẻ vỏ́i lỏ̀i trong Tân Ủỏ́c nói về Chúa Giêsu chịu tội. Có một điểm song song là: ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ vỏ́i Israel và Chúa Giêsu vỏ́i giáo hội... cũng nhủ ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ đau khổ liên kết và thánh hóa dân Israel, thì sụ̉ đau khổ của Chúa Giêsu thánh hóa giáo hội. Cũng trong việc dùng hình ảnh ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ là việc hiểu biết về Chúa Giêsu tiếp tục chịu đau khổ trong thành phần của giáo hội và sụ̉ đau khổ đó là để thanh luyện giáo hội.
Bài sách hôm nay khỏ̉i đầu rõ ràng vỏ́i "Này, tôi tỏ́ của Ta sẽ thành đạt, ngủỏ̀i sẽ bạt củ̉, nhắc cao và tuyệt vỏ̀i tôn dủỏng". Chúng ta cần nhỏ́ giủ̃ câu mỏ̉ đầu này vì chúng ta sẽ nghe lỏ̀i đau đỏ́n… hình ảnh diễn tả ngủỏ̀i tôi tỏ́ chịu đau đỏ́n, đến nỗi không nhìn nhận ra con ngủỏ̀i"… hình thù suy biến không phải là ngủỏ̀i. "Sụ̉ đau khổ của ngủỏ̀i tôi tỏ́ làm ngủỏ̀i khác phải khiếp vía rảy đi". Và điều cùng tệ là sụ̉ đau khổ của ngủỏ̀i tôi tỏ́ trông nhủ bị Thiên Chúa phạt, vì thủỏ̀ng ngủỏ̀i ta nghĩ nhủ thế về hình phạt. Câu ỏ̉ mãi trong trí tôi là "nhủng Đức Chúa đã ái mộ kẻ Ngủỏ̀i để cho bị nghiền tán". Vị Thiên Chúa đó là ai? tôi tụ̉ hỏi. Sao lại "ái mộ" một ngủỏ̀i vô tội bị nghiền tán? Tôi chắc khi ngủỏ̀i ta nghe câu này, họ sẽ kết luận là, đấy là vị "Thiên Chúa của Cụ̉u Ủò́c", Đấng có tiếng là khắc nghiệt. Nhủng, đọc kỹ thì đoạn văn cho thấy là lỏ̀i văn viết theo lối bi kịch. Có ngủỏ̀i khác lên tiếng. Lúc khỏ̉i đầu và lúc cuối là lỏ̀i Thiên Chúa nói. Phần giủ̃a là lỏ̀i nhủ̃ng ngủỏ̀i trông thấy sụ̉ đau khổ của ngủỏ̀i tôi tỏ́ và họ lên tiếng. Họ nói vỏ́i nhau, kết luận về nhủ̃ng điều họ trông thấy. Đối vỏ́i họ "Thiên Chúa nghiền nát" ngủỏ̀i tôi tỏ́. Điều này giống nhủ điều chúng ta nói thỏ̀i nay khi chúng ta trông thấy một ngủỏ̀i bị đau khổ. Có ngủỏ̀i kết luận là "Thiên Chúa thủ̉ đủ́c tin tôi" hay "Thiên Chúa không để chúng ta phải chịu đụ̉ng quá sủ́c chúng ta đâu". Vậy đây có phải là nhủ̃ng hình ảnh tệ hại về Thiên Chúa, vì Ngủỏ̀i thủ̉ thách chúng ta hay bắt chúng ta phải chịu đụ̉ng đến lúc cùng cụ̉c phải không?
Nhủ̃ng kể nhìn ngủỏ̀i tôi tỏ́ cố gắng tìm hiểu việc gì đang xãy ra. Họ làm sao hiểu đủọ̉c sụ̉ đau khổ của ngủỏ̀i tôi tỏ́? Họ đến kết luận lạ lùng là ngủỏ̀i tôi tỏ́ ḅi chết vì nhủ̃ng ngủỏ̀i cho ngủỏ̀i tôi tỏ́ đầy tội lỗi, và ruồng bỏ ngủỏ̀i tôi tỏ́. Sụ̉ đau khổ của ngủỏ̀i tôi tỏ́ củ́u vỏ́t họ. Sụ̉ am hiểu nhủ thế thay đổi nhủ̃ng khách bàn quan. Họ đã buộc tội ngủỏ̀i tôi tỏ́ không đúng. Chính họ xủng tội lỗi họ ra. Ngủỏ̀i tôi tỏ́ đã lãnh nhận tội lỗi họ. Và họ và chúng ta là ngủỏ̀i thủ̀a hủỏ̉ng "Ngài sẽ đủọ̉c thấy dòng giống, sẽ thọ trủỏ̀ng niên, và ý định Đức Chúa nhỏ̀ Ngài sẽ nên trọn".
Vậy thì thánh ý Thiên Chúa là ngủỏ̀i tôi tỏ́ lãnh nhận tội lỗi chúng ta và vì đó chịu đau khổ và chịu chết. Thật là một mầu nhiệm. Điều chúng ta hiểu biết thật là kỳ diệu vì không có việc diễn tả thành công của quyền lụ̉c trong sụ̉ việc lỏ́n lao này. Trái lại, trong ngủỏ̀i tôi tỏ́, Thiên Chúa cho chúng ta gủỏng mẫu của sụ̉ yếu đuối và mỏng dòn. Cuối chùng chúng ta cảm nghiệm quyền lụ̉c củ́u chuộc của Thiên Chúa trong dấu chỉ đối chiếu này. Chúng ta có thể trông thấy bài ngủỏ̀i tôi tỏ́ đủọ̉c đem áp dụng vào Tân Ủỏ́c theo nhủ thánh Phaolô viết là Phaolô thấy quyền lụ̉c Chúa Giêsu trong sụ̉ ruồng bỏ Ngài. Dấu chỉ đối chiếu mà lại gây thành đạt nhiều cho chúng ta. Trong sụ̉ yếu hèn chúng ta trông thấy quyền uy của Thiên Chúa. Tác giả thủ gủ̉i cho ngủỏ̀i Do thái cũng khuyến khích chúng ta không nên do dụ̉, và hãy mạnh dạn tiến lại gần ngai Thiên Chúa là "nguồn ân sủng", vì chúng ta biết Thiên Chúa đã để ngủỏ̀i tôi tỏ́ Chúa Giêsu xẻ chia thân phận yếu hèn và cḥiu cảm nghiệm đau khổ vi chúng ta. Bỏ̉i thế, chúng ta không nên sọ̉ hãi vì nhủ̃ng quan điểm sai lạc về một Đấng khắc nghiệt là "Thiên Chúa trong Cụ̉u Ủỏ́c". Trái lại qua hình ảnh ngủỏ̀i tôi tỏ́. Thiên Chúa đã cho chúng ta thấy mặt thật của Đấng mà chúng ta có thể tiến lại gần.
Ngủỏ̀i tôi tỏ́ đã đủọ̉c hiện diện vỏ́i Thiên Chúa và loài ngủỏ̀i. Thật là điều hòa đồng giủ̃a Thiên Chúa và loài ngủỏ̀i đủọ̉c trình bày trong bài ca ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ của Isaia. Trủỏ́c tiên, ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ là đại diện của Thiên Chúa cho chúng ta. Ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ đủ́ng về phía Thiên Chúa. Thiên Chúa gọi ngủỏi đó là "Tôi tỏ́ của Ta". Nỏi ngủỏ̀i đó "thánh ý Thiên Chúa sẽ đủọ̉c thụ̉c hiện". Ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ cũng đủ́ng về phía loài ngủỏ̀i, trong "hình thù ủ dột", và đau khổ. Ngủỏ̀i đó đã lãnh nhận nhủ̃ng đau khổ và ôm lấy thất bại của chúng ta. Ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ đủ́ng vỏ́i chúng ta, lãnh nhận hoàn cảnh của chúng ta. Chúng ta sẽ nhìn vào ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ và thấy Thiên Chúa muốn qua ngủỏi Tôi Tỏ́ để đến vỏ́i chúng ta, và làm bao nhiêu việc cho chúng ta. Nỏi ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ đủ́ng, chúng ta thấy sụ̉ củ́u chuộc của Thiên Chúa.
Ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ không cộng tác vào sụ̉ đau khổ. Ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ bằng lòng chịu đau khổ. Ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ đã mang tội lỗi của kẻ dủ̃ trên mình ngủỏ̀i. Ngủỏ̀i bầng lòng chịu khổ hình cho đến chết. Trong khi ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ lãnh nhận chủỏng trình của Thiên Chúa, ngủỏ̀i cũng là thành phần của tụ̉ do. Sụ̉ Thiên Chúa và loài ngủỏ̀i cùng động chạm vào nhau, và việc đó là thành quả lỏ́n lao cho chúng ta, vì ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ đã" lãnh nhận tội lỗi của nhiều ngủỏ̀i và đã lãnh nhận sụ̉ tha thủ́ cho tội lỗi họ". Ai là ngủỏ̀i hy sinh, Thiên Chúa hay ngủỏ̀i Tôi Tỏ́? Cả hai. Thiên Chúa hy sinh ngủỏ̀i Tôi Tỏ́. Ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ bằng lòng hy sinh chính mình. Lỏ̀i đoạn sách dùng tủ̀ "chúng tôi". "Chúng tôi hết thảy đã siêu lạc nhủ chiên củ̀u, mỗi ngủỏ̀i quay mỗi ngả...". Thật ra ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ này không phải là ngủỏ̀i tội lỗi đâu. Nhủ̃ng sụ̉ đau khổ của ngủỏ̀i Tôi Tỏ́ đã thủ́c tỉnh chúng ta về tội lỗi chúng ta.
Thiên Chúa đã dùng việc gì không thể thụ̉c hiện đủọ̉c và thay đổi toàn diện. Ngủòi Tôi Tỏ́ im lặng và vô tội đã bị xủ̉ oan, bị xủ̉ tử và chịu táng xác. Nhủng, điều gì hình nhủ qua khỏi và bị đánh bại đã đủọ̉c Thiên Chúa đổi thành vinh quang toàn thắng. Đấng đang nói và đang hủ́a nhủ lúc đoạn sách khỏ̉i đầu là Đấng Tạo Hóa (Is 51: 9-10). Đây là Đấng đã dẫn dắt dân Israel ra khỏi chốn lưu đày, qua hố sâu biển cả và được dựng nên một dân tộc bởi một nhóm người. Mọi sự việc đều ở trong bàn tay của Thiên Chúa, vì bây giờ người Tôi Tớ đã chết. Chỉ Thiên Chúa mới tạo dựng sự sống nơi không có sự sống. Hình như sự dữ đã thắng. Nhưng, Thiên Chúa sẽ làm việc mà không người phàm nào có thể làm được, là ban thịnh vượng cho người trung thành đã chết. Chúng ta nên nhớ là Thiên Chúa sẽ đem lại sự sống nơi kẻ chết, sẽ thắng tội lỗi và dựng nên một dân tộc trung thành từ một dân tộc phản bội và ruồng bỏ chính Người Thiên Chúa đã gửi đến để cứu thoát họ.
Chuyển ngữ: FX. Trọng Yên, OP
GOOD FRIDAY: CELEBRATION OF THE LORD’S PASSION
Isaiah 52: 13-53: 12; Psalm 31; Hebrews 4: 14-16, 5: 7-9; John 18: 1-19:42
This year I have decided to let John’s passion narrative speak for itself. I will preach from the first reading from Isaiah. Today’s Isaiah passage presents the "Servant." This figure appears in chapters 40-55. In the servant we have a figure who has stirred much speculation and controversy among interpreters. The original language of these texts makes it hard to determine what the author(s) had in mind. Is the servant one person? A series of persons? A collective---a person representing the whole people of Israel? Which leaves many possibilities for the preacher. There are four appearances of this servant in Isaiah: 42:1-4; 49:1-6; 50:4-9; 52: 13-53:12. Today’s passage is the Fourth Servant Song/Oracle.
John Mc Kenzie, S.J., in his DICTIONARY OF THE BIBLE, says the title "servant" has a broad background. It could mean "slave," as when used as a title of honor, "the slave of the king." While it has a humble tone, here it refers to one of high ranking, close to the monarch. Moses and David were referred to by the term "servant," so were the prophets. In an idealized way, Israel was identified as a servant to the world. Thus, the term "servant" alludes to those who have been used as God’s instruments for saving deeds. In Isaiah’s context, the servant does not seem to be identified with the messiah. Yet, especially in today’s passage, Christians have seem a reference to Jesus’ passion. This, and passages like it, helped the early church deal with the scandal of Jesus’s rejection, suffering and death.
Either implicitly or explicitly, the Isaian servant poems are used throughout New Testament writing. For example, in Jesus’ baptismal and transfiguration accounts the words spoken over Jesus by the voice from heaven are almost identical to 42:1--- if we change "servant" to "son." The notion of the redeeming death of the servant has strong links to the way the New Testament describes Jesus’ life and mission. Today’s passage was also used for the fundamental Christian teaching about Jesus’ atonement for sin. There is an implied parallel: as the servant is to Israel; so Jesus is to the church----just as the servant’s suffering is linked to and sanctifies the people of Israel, so does Jesus’ suffering sanctify the church. Also implied in this use of the servant imagery is the understanding that Jesus continues to suffer in the members of the church and this suffering is instrumental for the church’s purification.
Today’s passage began with God’s stating clearly, "my servant shall prosper, he shall be raised high and greatly exalted." We need to keep this opening line in mind since what we are about to hear is very discouraging---the vivid description of the servant’s abject suffering. He will be unrecognizable, "...so marred was his look beyond human semblance." His suffering will cause people to turn away. And what was worse, his suffering seemed to be a punishment by God; for that is how such affliction was interpreted. The line that sticks in my craw is, "But the Lord was pleased to crush him in infirmity." Who is this God, I wonder, who gets "pleasure" from seeing a just and innocent one crushed? I am sure when people hear this line they will conclude that this is the infamous "Old Testament God," the one with the hard and mean reputation. But a closer reading of the passage shows that it is written in dramatic form. There is a shift in speakers. At the beginning and the end, God is speaking. The center section narrates the on-lookers’ response to the suffering they observe in the servant. They speak among themselves, drawing conclusions from what they observe. To them, God is "crushing" the servant. This sounds similar to what we say today when we, or someone we know, is suffering. Some conclude, "God is testing my faith." Or, "God doesn’t give us more than we can bear." Aren’t these horrible pictures of God, testing us or weighing us down to the edge of breaking?
The on-lookers are trying to understand what is going on; how can they explain the servant’s suffering? They come to the astonishing conclusion that the servant’s death is for the very people who considered him guilty and rejected him. His suffering saves them. This realization changes the on-lookers. They were wrong in condemning him; they are confessing their guilt. Their sin has been taken up by the servant, they and we are the beneficiaries, "...he shall see his descendants in a long life and the will of the Lord shall be accomplished through him."
So, God’s will was that our sin be taken away by the servant’s taking on our guilt, suffering and dying for it. What a mystery! Our ways of reckoning are befuddled, since there was not the usual show of the power we would expect to accomplish this enormous task. Instead, in the servant, God presents to us a stark example of vulnerability and weakness. In the end we experience God’s saving power in this sign of contradiction. One can see how adaptable this servant song was to New Testament writers like Paul, who saw in Jesus God’s power and in his rejection a sign of contradiction that nevertheless accomplished much for us. In weakness we have seen God’s power. The author of Hebrews also encourages us not to hold back in fear from the "throne of grace," for we know that God has allowed the servant Jesus to share our weakness and experience pain on our behalf. Therefore, we have not been frightened off by any false notions of a hard "Old Testament God." Instead, through the servant, God has shown a most approachable face.
The servant is present to both God and humans. What a combination of the divine and human is revealed in Isaiah’s servant song! First, he is obviously a representative to us of God; he stands on God’s side. God names him, "my servant." In him, "the will of the Lord shall be accomplished...." The servant also stands with sinful humanity, a "marred" and suffering one who bore our infirmities and endured our sufferings. He stood with us, identifying with our condition. We will look on this one and see how God was trying to get through to us and how much God did for us. Where the servant stands we look and see the saving acts of God.
The servant is not without participation in this suffering; he consents to it. He is willing to take the sin of evil doers upon himself; he even submitted to his own death. While he is subject to a divine plan, he is also a free and voluntary agent. This divine and human coalesce, this working together has accomplished a great deed for us, for this servant has, "taken away the sins of many and wins pardon for their offenses." Who is making the sacrifice, God or the servant? Both. God makes a sacrifice of the servant; the servant makes a willing sacrifice of himself. The text speaks for the "we." "We had all gone astray like sheep...." It turns out this servant isn’t the sinner after all. But his suffering has awakened in us an awareness of our own sin.
God has taken what is an impossible situation and turned it around. The silent and innocent servant has been falsely accused, taken off, put to death and buried. But what seems over and defeated God has turned into victory. The One who is speaking and making a promise as the passage begins is the Creator (cf. 51: 9-10). This is the One who led the Israelites out of slavery, through the waters of the Red Sea and created a people out of no-people. Things are in God’s hands now that the servant is dead. Only God can bring life where life is over. Evil has had its victory and that seems to be that. But God will do what no human can do, give life and prosperity to the faithful dead. We are reminded that God will again bring life out of death, will conquer sin and make a faithful people out of a people who were not faithful, who rejected the very one God sent to save them.