Dân Chúa Âu Châu

Eusebius VercelliThánh Eusebius ở Vercelli (283?-371)

Thánh Eusebius cộng tác với Thánh Hilary ở Poitiers để chống với lạc giáo Arian, lạc thuyết từ chối thiên tính của Ðức Kitô và bởi đó, họ cũng từ chối thiên tính của Chúa Thánh Thần.

Lược sử

Có người nói nếu không có lạc giáo Arian có lẽ thật khó để viết về cuộc đời của nhiều vị thánh tiên khởi. Thánh Eusebius là một trong những vị bảo vệ Giáo Hội trong thời kỳ nhiều thử thách.
Sinh ở đảo Sardinia, ngài là một thành viên của giáo sĩ Rôma và là giám mục đầu tiên của Vercelli thuộc Piedmont. Ngài cũng là người đầu tiên kết hợp đời sống đan viện với đời sống giáo sĩ, qua sự thành lập một cộng đoàn các tu sĩ trong giáo phận.
Ngài được Đức Giáo Hoàng Liberius sai đến gặp hoàng đế Constantius để thuyết phục nhà vua triệu tập một công đồng nhằm giải quyết các khó khăn giữa Công Giáo và Arian. Lúc đầu nhà vua đe dọa giết ngài, nhưng sau đó lưu đầy ngài đến Palestine.
Đức Eusebius tham dự Công Đồng Alexandria với Đức Athanasius và chấp thuận khoan hồng cho các giám mục trước đây theo phe Arian. Ngài còn cộng tác với Thánh Hilary ở Poitiers để chống với lạc giáo Arian.

Suy niệm 1 : Lạc giáo Arian

Có người nói nếu không có lạc giáo Arian có lẽ thật khó để viết về cuộc đời của nhiều vị thánh tiên khởi.
Nguyên lý căn bản của lạc thuyết Arian là từ chối thiên tính của Đức Kitô và bởi đó, họ cũng từ chối thiên tính của Chúa Thánh Thần. Được sự hậu thuẩn của Hoàng Đế Constantius, họ cũng mạnh dạn có những hành động đàn áp.
Chẳng hạn tại Palestine, phe Arian kéo Đức Eusebius lê lết trên đường phố và giam ngài trong một căn phòng nhỏ, và sau bốn ngày ngài tuyệt thực để phản đối họ mới thả ngài ra, nhưng được một ít lâu, họ lại tiếp tục hành hạ ngài.

* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn kiên vững đức tin đừng xiêu theo các tà thuyết dầu gặp trăm bề gian khổ.

Suy niệm 2 : Bảo vệ

Thánh Eusebius là một trong những vị bảo vệ Giáo Hội trong thời kỳ nhiều thử thách.
Phải kể đến Thánh giám mục Athanasius. Ngài bảo vệ đức tin chân chính cho đàn chiên, bất kể giá phải trả: Nào là bị Hoàng Đế Constantine trục xuất đến miền bắc nước Gaul. Nào là bị truất phế vì sự liên hiệp của các giám mục theo phe Arian. Nào là bị lưu đầy mười bảy năm chỉ vì bảo vệ tín điều về thiên tính của Đức Kitô.
Còn Thánh giám mục Hilary chẳng những viết bản cáo trạng sắc bén lên án hoàng đế về tội bao che tà thuyết Arian, mà còn từ chối không ký vào bản kết án Đức Athanasius, nên bị trục xuất khỏi nước Pháp đến vùng Phrygia hẻo lánh. Giữa cảnh lưu đày, Đức Hilary vẫn không ngừng viết lách nhằm bảo vệ Giáo Hội.

* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con can đảm tiếp nối sứ vụ bảo vệ Giáo Hội bằng đời sống của một chứng nhân đức tin.

Suy niệm 3 : Cộng đoàn

Đức Eusebius cũng là người đầu tiên kết hợp đời sống đan viện với đời sống giáo sĩ, qua sự thành lập một cộng đoàn các tu sĩ trong giáo phận.
Ngài tin tưởng rằng phương cách tốt nhất để thánh hóa giáo dân là để họ nhìn thấy các giáo sĩ được đào tạo trong một cộng đoàn nhân đức và sống động. Niềm tin tưởng này đã được xác minh trong một Sắc Lệnh:
"Để việc chăm sóc các linh hồn có hiệu quả, các linh mục được yêu cầu sống chung trong một cộng đoàn, nhất là những ai sinh hoạt trong cùng một giáo xứ. Nếp sống này không những khích lệ giáo dân hoạt động tông đồ, mà còn là một gương mẫu của lòng bác ái và sự hiệp nhất cho người tín hữu" (Sắc Lệnh về Nhiệm Vụ Mục Vụ của Giám Mục, 30).

* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con thấy được giá trị của lối sống cộng đoàn, để vượt qua được mặt tiêu cực qua cách nói: chung đụng.

Suy niệm 4 : Công đồng

Nhà vua triệu tập một công đồng nhằm giải quyết các khó khăn giữa Công Giáo và Arian.
Khi công đồng được triệu tập ở Milan, vì cảm thấy khối Arian đang thắng thế, mặc dù người Công Giáo đông hơn nên Đức Eusebius không đến tham dự, mãi cho đến khi chính nhà vua ép buộc.
Khi nhà vua yêu cầu mọi giám mục phải ký vào bản án để buộc tội Đức Athanasius -- là người cương quyết chống với lạc thuyết Arian -- Đức Eusebius đã từ chối; thay vào đó, ngài đặt Kinh Tin Kính lên bàn hội nghị và yêu cầu mọi người ký tên vào đó trước khi bàn đến các vấn đề khác. Nhà vua dùng áp lực với Đức Eusebius, nhưng ngài quả quyết rằng Đức Athanasius vô tội, và nhắc nhở hoàng đế rằng không thể dùng thế lực ngoài đời để ảnh hưởng đến các quyết định của Giáo Hội. Lúc đầu nhà vua đe dọa giết ngài, nhưng sau đó lưu đầy ngài đến Palestine.

* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con mạnh dạn bênh vực và dám chết cho chân lý.

Suy niệm 5 : Lưu đầy

Lúc đầu nhà vua đe dọa giết Đức Eusebius, nhưng sau đó lưu đầy ngài đến Palestine.

Ngài phải tiếp tục cuộc sống lưu đầy ở Tiểu Á và Ai Cập, cho đến khi tân hoàng đế cho phép ngài trở lại giáo phận ở Vercelli. Lưu đày là số phận chung dành cho các vị chống đối lạc giáo Arian vào lúc ấy. Có ba vị thời danh cần nêu bật, đó là Đức Eusebius, Đức Athanasius và Đức Hilary.
Dầu thân xác bị lưu đày, nhưng tinh thần bất khuất của các ngài vẫn được duy trì. Trong nghịch cảnh này, các ngài vẫn tiếp tục bảo vệ Giáo Hội trong cách sống chứng nhân cũng như bằng cách viết lách và dạy dỗ tín hữu tại địa phương.

* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con đừng lệ thuộc môi trường, vì nếu có tinh thần và có lòng, thì ở đâu cũng có phương cách để làm việc cho Chúa và Giáo Hội được.

Suy niệm 6 : Khoan hồng

Đức Eusebius tham dự Công Đồng Alexandria với Đức Athanasius và chấp thuận khoan hồng cho các giám mục trước đây theo phe Arian.
Khoan hồng tha thứ cho kẻ làm khốn mình là một dấu chứng của bậc thánh nhân. Do đó vua Đavít dầu không được Giáo Hội chính thức phong thánh, nhưng vẫn luôn được gọi là vua thánh Đavít qua sự kiện: Trên đường lánh nạn đến Bakhurim thì Đavít bị Simy vừa đi ra vừa nguyền rủa và ném đá (2Sm 16,5-6), nhưng khi trở về, gặp lại y thì vua khoan hồng tha thứ (2Sm 19,23).
Nhưng mạng sống của vua thánh Đavít vẫn còn được bảo tồn, còn với trường hợp của thánh Têphanô thì không như thế. Bị xét là lộng ngôn, ngài bị đám người Do Thái lôi ra ngoài thành và bị ném đá. Trước khi trút hơi thở cuối cùng, ngài học lấy bài học khoan hồng tha thứ của Chúa trên thập giá, ngài cầu nguyện: "Lạy Chúa Giê-su, xin nhận lấy hồn con... Lạy Chúa, xin đừng chấp họ tội này" (Cv 7,59-60).

* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn tâm niệm bài học Chúa dạy là hãy yêu kẻ thù (Mt 5,44) để dễ sống lòng khoan hồng tha thứ.


Lm. Phêrô Nguyễn Ngọc Mỹ