Thánh I-nha-xiô ở Loyola (Y Nhã) (1491-1556)
Thánh Y Nhã đích thực là một vị thần bí. Linh đạo của ngài được tỏ lộ trong châm ngôn của Dòng Tên, ad majorem Dei gloriam -- "để Thiên Chúa được vinh danh hơn."
Lược sử
Vị sáng lập dòng Tên này đang trên đà danh vọng và quyền thế của một sĩ quan trong quân đội Tây Ban Nha đã trở về với Đức Kitô.
Trong khoảng thời gian một năm, ngài sống gần Manresa, có khi thì ở với các tu sĩ Đa Minh, có khi thì ở nhà tế bần, nhưng lâu nhất là sống trong một cái hang ở trên đồi để cầu nguyện. Chính trong thời gian hoán cải này ngài bắt đầu một công trình mà sau đó rất nổi tiếng, cuốn Những Thao Luyện Tâm Linh.
Vì lo sợ cho tính mạng của ngài các tu sĩ Phanxicô khuyên ngài trở về Barcelona. Tin tưởng rằng kiến thức uyên bác sẽ giúp đỡ tha nhân cách thiết thực hơn, ngài dành 11 năm tiếp đó trong việc học ở Alcalá, Salamanca và Balê.
Tu Hội của Đức Giêsu (Dòng Tên) được Đức Giáo Hoàng Phaolô III chuẩn nhận và Thánh Y Nhã được bầu làm bề trên đầu tiên.
Ngài thành lập Trường Roma (sau này là Đại Học Grêgôriô), với mục đích là trường này sẽ trở nên khuôn mẫu cho các trường của Tu Hội.
Linh đạo của ngài được tỏ lộ trong châm ngôn của Dòng Tên, ad majorem Dei gloriam - "để Thiên Chúa được vinh danh hơn."
Suy niệm 1: Sĩ quan
Thánh Y Nhã, Vị sáng lập dòng Tên này đang trên đà danh vọng và quyền thế của một sĩ quan trong quân đội Tây Ban Nha.
Là một sĩ quan trong quân đội, ngài đã trở về với Chúa và trở thành một hiệp sĩ cho Đức Maria. Chuyện xảy ra thế này: Một trái đạn đại bác đã làm ngài bị thương ở chân. Trong thời kỳ dưỡng bệnh, vì không có sẵn các cuốn tiểu thuyết để giết thời giờ nên ngài đã biết đến cuộc đời Đức Kitô và hạnh các thánh. Lương tâm ngài bị đánh động, và từ đó khởi đầu một hành trình lâu dài và đau khổ khi trở về với Đức Kitô.
Vào năm 1522, được thấy Mẹ Thiên Chúa trong một thị kiến, ngài thực hiện cuộc hành hương đến đan viện dòng Biển Đức ở Monserrat. Ở đây, ngài xưng thú tội lỗi, mặc áo nhặm và đặt thanh gươm trên bàn thờ Đức Maria thề hứa sẽ trở nên một hiệp sĩ cho Đức Mẹ.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con mỗi ngày mỗi làm mới lại cuộc trở về với Chúa, mãi đến khi đạt được chỉ tiêu là nên hoàn hảo như Cha trên trời (Mt 5,48).
Suy niệm 2: Hang
Y Nhã sống trong một cái hang ở trên đồi để cầu nguyện.
Để sống tinh thần sám hội bằng việc cầu nguyện, ngài đến ở với các tu sĩ Đa Minh, rồì ở nhà tế bần, nhưng chưa đạt hiệu quả, nên ngài đã tìm đến bầu khí thinh lặng và cô độc của một cái hang.
Đó là bài học đi trước của Thánh Phaolô Ẩn Tu. Dầu với mục đích trốn tránh cuộc bách hại, nhưng cái êm đềm của sự cô quạnh và cái sung sướng của sự chiêm niệm đã khiến ngài thay đổi ý định ban đầu, để rồi quyết định tiếp tục sống ở đó trong 90 năm.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con cảm nghiệm được giá trị của sự thinh lặng nhất là về mặt nội tâm trong việc cầu nguyện.
Suy niệm 3: Hoán cải
Chính trong thời gian hoán cải này ngài bắt đầu một công trình mà sau đó rất nổi tiếng.
Công trình nổi tiếng ấy chính là cuốn Những Thao Luyện Tâm Linh. Không dừng lại đó, thấy lợi ích của việc hoán cải bản thân, ngài cũng nhắm đến việc hoán cải người. Vào năm 1523, ngài rời Manresa đến Rôma và Giêrusalem, là nơi ngài sống nhờ việc khất thực và hăng say hoán cải người Hồi Giáo ở đây.
Ngài đề nghị lời nguyện sau đây cho các hối nhân: "Lạy Chúa, xin hãy chấp nhận mọi đặc quyền, mọi ký ức, mọi hiểu biết và toàn thể ý chí của con. Ngài đã ban cho con tất cả những gì con có, tất cả con người của con, và con xin phó thác chúng cho thánh ý của Ngài, để Ngài tùy ý sử dụng. Con chỉ xin Chúa ban cho con tình yêu và ơn sủng. Được như thế, con đã giàu sang đủ và không dám đòi hỏi gì nữa."
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn sống tâm tình hóa cải, vì đó là cách hữu hiệu phục hồi nhân phẩm cũng như linh phẩm của mình.
Suy niệm 4: Tu Hội
Tu Hội của Đức Giêsu (Dòng Tên) được Đức Giáo Hoàng Phaolô III chuẩn nhận và Thánh Y Nhã được bầu làm bề trên đầu tiên.
Tu Hội được thành hình thế nào? Vào năm 1534, lúc ấy đã 43 tuổi, cùng với sáu người khác (trong đó có Thánh Phanxicô Xaviê) ngài thề sống khó nghèo và khiết tịnh và tất cả cùng đến Đất Thánh. Các ngài thề quyết rằng nếu không thể ở đây thì sẽ dâng mình cho công việc tông đồ của đức giáo hoàng. Và đó là điều đã xảy ra. Bốn năm sau, Thánh Y Nhã hợp thức hóa tổ chức của ngài với danh xưng Tu Hội của Đức Giêsu (Dòng Tên).
Vào năm 1517, Luther đã niêm yết các đề án của ông lên cửa nhà thờ ở Wittenberg. Mười bảy năm sau, Thánh Y Nhã sáng lập một tu hội góp phần quan trọng trong việc chống lại sự cải cách Tin Lành. Ngài là một kẻ thù bất khả tiêu diệt của Tin Lành. Tuy nhiên, trong lời lẽ của ngài người ta vẫn thấy tiềm ẩn sự đại kết: "Phải rất thận trọng khi đưa ra các chân lý chính truyền để nếu người lạc giáo có mặt ở đó, họ sẽ cảm nhận được lòng bác ái và sự ôn hòa Kitô Giáo. Không được dùng lời lẽ cứng rắn và cũng không được khinh miệt những sai lầm của họ." Một trong các khuôn mặt vĩ đại của phong trào đại kết hiện nay là Đức Hồng Y Bea, một linh mục dòng Tên.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn có thái độ hòa nhã khi tiếp chuyện với các tôn giáo bạn, kể cả các lạc giáo.
Suy niệm 5: Trường Roma
Ngài thành lập Trường Roma (sau này là Đại Học Grêgôriô), với mục đích là trường này sẽ trở nên khuôn mẫu cho các trường của Tu Hội.
Trong khi các bạn đồng hành được đức giáo hoàng sai đi truyền giáo thì Thánh Y Nhã vẫn ở Rôma, chăm sóc tổ chức mới của ngài nhưng vẫn dành thời giờ để thành lập các nhà cho cô nhi, cho người tân tòng. Ngoài các công tác bác ái từ thiện kể trên, ngài còn nỗ lực thực hiện một niềm ấp ủ từ lâu, đó là thành lập Trường Roma như một khuôn mẫu cho các trường của Tu Hội mà hiện nay đã có mặt ở nhiều nước trên thế giới.
Cùng mang chung một tâm huyết và chí hướng giáo dục, Thánh Gioan La San khởi sự thiết lập một trường học dành cho các em trai nhà nghèo ở Raven, và sau đó là tu hội mà ngài đã thành lập: Các Thầy Trường Công Giáo (Sư Huynh La San). Thánh Gioan Bốtcô cũng quan tâm đến công việc này, nên đã khai mở nhà trường Thánh Phanxicô "de Sales" nhằm dạy nghề cho các em trai, trường dạy đóng giầy và dạy may quần áo, và sau này ngài tổ chức dòng Salesian nữ để giúp đỡ các thiếu nữ.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp ban giám hiệu các trường học theo đuổi mục tiêu chính yếu là giáo dục chứ không phải là kinh tế.
Suy niệm 6: Linh đạo
Linh đạo của Thánh Y Nhã được tỏ lộ trong châm ngôn của Dòng Tên, ad majorem Dei gloriam - "để Thiên Chúa được vinh danh hơn."
Ngài đích thực là một vị thần bí. Ngài tập trung vào đời sống tâm linh dựa trên các nền tảng thiết yếu của Kitô Giáo - Thiên Chúa Ba Ngôi, Đức Kitô, Bí Tích Thánh Thể.
Trong quan niệm của ngài, sự tuân phục là một đức tính nổi bật nhằm đảm bảo cho thành quả và sự năng động của tu hội. Mọi hoạt động phải được hướng dẫn bởi lòng yêu mến Giáo Hội thực sự và tuân phục Đức Thánh Cha vô điều kiện, vì lý do đó, mọi thành viên của dòng phải khấn lời thề thứ tư, đó là phải đến bất cứ đâu mà đức giáo hoàng đã sai đi để cứu rỗi các linh hồn.
* Lạy Chúa Giêsu, xin giúp chúng con luôn biết thực thi đức vâng lời như là một cách làm vinh danh Chúa.
Lm. Phêrô Nguyễn Ngọc Mỹ